Việt Nam đang là một trong những quốc gia có tỷ lệ hút thuốc lá cao nhất trong khu vực và trên thế giới. Mỗi năm, ở nước ta có khoảng 40.000 người tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá.
Việt Nam đang là một trong những quốc gia có tỷ lệ hút thuốc lá cao nhất trong khu vực và trên thế giới. Mỗi năm, ở nước ta có khoảng 40.000 người tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá. Tại Khánh Hòa, theo kết quả điều tra (năm 2014) của Ban chỉ đạo phòng, chống tác hại thuốc lá tỉnh (thực hiện trên 430 người ở độ tuổi trung bình 40 và tại 85 cơ quan, đơn vị) cho thấy, tỷ lệ người hút thuốc lá trên địa bàn tỉnh là 31,1%, trong đó có 26,5% người hút hàng ngày.
Bệnh nhân ung thư phổi tăng
Anh Trần Hoàng B. (40 tuổi, phường Phước Long, TP. Nha Trang) cho biết, anh hút thuốc lá từ năm 15 tuổi, ban đầu chỉ vài điếu, sau tăng dần lên 1 đến 2 gói/ngày. Cách đây một năm rưỡi, thấy cơ thể sụt giảm cân nhanh, có triệu chứng ho khan, tức ngực kéo dài, kèm theo khó thở nên anh nhập bệnh viện (BV) điều trị. Sau khi khám và thực hiện sinh thiết, anh mới biết mình bị ung thư phổi giai đoạn cuối.
 |
| Bệnh nhân ung thư phổi đang điều trị tại Khoa Ung bướu |
Nằm điều trị ở tầng 2 của Khoa Ung bướu, BV Đa khoa tỉnh, ông Nguyễn L. (60 tuổi, phường Ninh Hiệp, thị xã Ninh Hòa) kể, ông hút thuốc năm 16 tuổi. Biết hút thuốc có hại nhưng ông không bỏ được dù gia đình và bạn bè đã khuyên nhủ. Đầu năm nay, do đau tức ngực nhiều dẫn đến khó thở, ông vào BV khám mới biết mình bị ung thư phổi giai đoạn cuối. “Nếu hồi trẻ tôi nghe lời khuyên của gia đình thì đâu đến nỗi…”, ông nói.
Bác sĩ Trịnh Ngọc Hiệp - Trưởng khoa Ung bướu, BV Đa khoa tỉnh cho biết: “5 năm gần đây, số bệnh nhân mắc bệnh ung thư phổi đến khám và điều trị tăng hơn gấp 2 lần so với những năm trước, từ 187 ca năm 2011 tăng lên gần 400 ca vào năm 2016. Trong số đó, chiếm hơn một nửa là những người nghiện hút thuốc lá. Tỷ lệ bệnh nhân mắc căn bệnh này dưới 40 tuổi chiếm khoảng 1/3. Hiện nay, tại khoa có khoảng 10 bệnh nhân hút thuốc lá bị ung thư phổi giai đoạn cuối đang điều trị”.
Ở Khoa Nội tổng hợp thần kinh của BV, số bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính nhập viện điều trị cũng tăng nhiều trong những năm gần đây; trong đó, gần 90% bệnh nhân mắc căn bệnh này đều có hút thuốc lá. Điều đáng lo ngại, tỷ lệ bệnh nhân trẻ hóa ngày càng nhiều.
Ý thức phòng, chống tác hại thuốc lá chưa cao
Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá chính thức có hiệu lực từ ngày 1-5-2013; Nghị định số 176 của Chính phủ về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, trong đó có nhiều quy định xử phạt liên quan đến thuốc lá đã được ban hành và có hiệu lực từ giữa năm 2013. Tuy nhiên, việc chấp hành các quy định này trên cả nước nói chung và ở tỉnh Khánh Hòa nói riêng chưa cao, trong đó có cả các cơ quan nhà nước.
| Bác sĩ Hồ Tá Phương - Giám đốc BV Lao và Bệnh phổi tỉnh cho biết, các nhà khoa học đã chứng minh: trong khói thuốc lá có hơn 4.000 loại hóa chất, trong đó có hơn 200 loại có hại cho sức khỏe. Khói thuốc lá tác động xấu đến hệ hô hấp, hệ tim mạch, gây nên bệnh ung thư, tác hại nhiều đến sức khỏe của sản phụ, thai nhi và trẻ sơ sinh. Ngoài ra, khói thuốc lá còn làm giảm khả năng sinh sản và rối loạn tình dục ở nam và làm tăng tỷ lệ tử vong từ 30 đến 80%. Chi phí để điều trị 3 căn bệnh điển hình trong 25 loại bệnh có nguyên nhân từ thuốc lá là 2.304 tỷ đồng/năm. |
Theo kết quả điều tra của Ban chỉ đạo phòng, chống tác hại thuốc lá tỉnh cho thấy, trên địa bàn tỉnh cứ 10 người thì có khoảng 3 người hút thuốc lá. Địa điểm hút thuốc lá nhiều nhất là tại các quán bar, cà phê (chiếm 63,4%) và các nhà hàng (28,2%). Gần 57% người thấy hành vi hút thuốc lá diễn ra tại các nhà hàng, quán bar, cà phê, khách sạn, tuy nhiên chỉ có 1,3% người thấy có nhân viên đến nhắc nhở. Chỉ có 13,6% người lên tiếng bảo vệ sức khỏe bản thân khi thấy người hút thuốc gần mình. Mức độ bao phủ của biển báo cấm hút thuốc lá ở các địa điểm công cộng có quy định cấm còn thấp. Tỷ lệ phơi nhiễm với khói thuốc lá hàng ngày tại nhà của người dân còn cao (chiếm gần 50%).
Ông Lâm Quang Chứng - Phó Giám đốc Sở Y tế kiến nghị, để việc phòng, chống đạt hiệu quả cần tăng cường truyền thông tại các cơ quan nhà nước và địa điểm công cộng về Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá và quy định cấm hút thuốc; chỉ đạo và hướng dẫn thực hiện luật này tại các địa điểm công cộng như: quán bar, cà phê, nhà hàng; tăng cường truyền thông đại chúng về quyền của người không hút thuốc lá và tác hại của hút thuốc lá thụ động tới sức khỏe của họ… “Tuy nhiên, bản thân mỗi cá nhân phải có trách nhiệm tự nhận thức và điều chỉnh hành vi của mình vì lợi ích cá nhân và cộng đồng. Vì thế, việc phòng, chống tác hại thuốc lá phải là việc của cả cộng đồng”, ông Chứng nói.
T.L
