Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ hút thuốc lá, thuốc lào cao nhất thế giới. Hàng năm có khoảng 40.000 người chết do các nguyên nhân liên quan đến hút thuốc lá. Thuốc lá là thủ phạm gây ra các bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư.
Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ hút thuốc lá, thuốc lào cao nhất thế giới. Hàng năm có khoảng 40.000 người chết do các nguyên nhân liên quan đến hút thuốc lá. Thuốc lá là thủ phạm gây ra các bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư. Hút thuốc lá không chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe mà còn tạo gánh nặng cho xã hội. Chi phí cho ba căn bệnh ung thư phổi, động mạch vành và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính do sử dụng thuốc lá chiếm 20% ngân sách của ngành Y tế. Thuốc lá không chỉ liên quan đến sức khỏe mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế và làm gia tăng đói nghèo. Mỗi năm trung bình tổng số tiền người dân mua thuốc lá ước tính gần 8.300 tỷ đồng, đủ nuôi hơn 1/6 dân số nước ta trong một năm.
 |
| Cán bộ y tế tư vấn phòng, chống tác hại thuốc lá tại Trung tâm Y tế huyện Vạn Ninh |
Bác sĩ Trần Tấn Thiện - Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Vạn Ninh cho biết, nhận thức được những tác hại của thuốc lá, thời gian qua Trung tâm Y tế, bệnh viện huyện đã liên tục tuyên truyền cho cán bộ, nhân viên y tế, người bệnh, người nhà người bệnh hiểu biết về Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá, phân tích những tác hại của thuốc lá, khói thuốc lá; tạo được sự đồng thuận cao của người dân trong việc không hút thuốc lá tại các khoa, phòng của bệnh viện. Các trạm y tế xã, thị trấn đều phân công cán bộ phụ trách giám sát việc thực hiện Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá. Trung tâm Y tế huyện Vạn Ninh tổ chức ký cam kết không hút thuốc lá đến từng cán bộ, viên chức, người lao động. Các khoa, phòng, nơi công cộng trong khuôn viên bệnh viện đều treo bảng “Không hút thuốc lá”; khi có người hút thuốc lá lập tức được cán bộ y tế phát hiện, nhắc nhở, dập tắt và bỏ ngay thuốc lá vào nơi quy định.
“Ngay từ đầu năm bệnh viện đã triển khai kế hoạch phòng, chống tác hại thuốc lá; đưa nội dung phòng, chống tác hại thuốc lá vào chỉ tiêu thi đua, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên trong ban chỉ đạo triển khai hiệu quả các quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc và nơi công cộng”, bác sĩ Thiện nói.
Bên cạnh thực hiện nghiêm công tác phòng, chống tác hại thuốc lá, cán bộ, nhân viên y tế của trung tâm thường xuyên quan tâm khai thác bệnh sử, người bệnh về hành vi sử dụng thuốc lá để từ đó có kế hoạch phân tích cho người bệnh thấy mối liên quan giữa thuốc lá với bệnh tật của họ. Bác sĩ Trần Văn Minh - Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Vạn Ninh nhấn mạnh, mỗi điếu thuốc lá mà người bệnh hút sẽ tàn phá sức khỏe của người bệnh; hút thuốc lá làm mạch máu đến tim bị co thắt gây đau ngực, nhồi máu cơ tim; làm co thắt mạch máu não có thể gây đột quỵ. Mạch máu tay, chân cũng co thắt làm xuất hiện cảm giác lạnh tay, lạnh chân. Ở người bệnh đái tháo đường, hút thuốc lá có thể gây hoại tử chi, phải cắt bỏ. Chất nicotin trong thuốc lá làm giảm vị giác, xúc giác, khứu giác người sử dụng thuốc lá. Đàn ông hút thuốc làm gia tăng nguy cơ vô sinh cao gấp 3 lần. Bà mẹ mang thai hút thuốc lá sinh con ra bị nhẹ cân; có thể bị dị tật hoặc đột tử sơ sinh. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ trong trường hợp có bố mẹ hút thuốc thường bị viêm phế quản, viêm phổi. “Mặc dù tác hại của thuốc lá được minh họa cảnh báo bằng hình ảnh chiếm 50% diện tích bao thuốc lá nhưng người ta vẫn hút thuốc lá. Để giúp người bệnh phòng, chống được các bệnh do thuốc lá gây ra, cán bộ trung tâm y tế huyện thường xuyên vận động, tư vấn những người bệnh có hút thuốc lá lên kế hoạch cụ thể để bỏ thuốc lá và khuyến khích người nhà người bệnh cùng tham gia giúp đỡ”, bác sĩ Minh cho biết.
Theo kế hoạch trong thời gian đến, trung tâm sẽ cử cán bộ, nhân viên đi tập huấn để xây dựng mô hình tư vấn giúp người bệnh, người nhà người bệnh cai thuốc lá. Bên cạnh đó, trung tâm phối hợp với Phòng Văn hóa và Thông tin, Đài Truyền thanh - truyền hình huyện; các đài truyền thanh xã, thị trấn tuyên truyền mạnh mẽ Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá, phát sóng những bài viết tuyên truyền về tác hại của thuốc lá đến sức khỏe, kinh tế, môi trường; những lợi ích của việc cai nghiện thuốc lá và xây dựng môi trường không thuốc lá. Tại bệnh viện, các trạm y tế xã, thị trấn nghiêm cấm quảng cáo, khuyến mãi, tiếp thị thuốc lá và các sản phẩm của thuốc lá; phấn đấu thực hiện mỗi cán bộ, nhân viên y tế là một tấm gương đối với công tác phòng, chống tác hại thuốc lá tại cộng đồng.
BS. TÔN THẤT TOÀN
(Giám đốc Trung tâm Truyền thông - Giáo dục sức khỏe Khánh Hòa)
