Lãng phí vì ít được sử dụng

Thời gian qua, các loại máy móc hiện đại như: Siêu âm, huyết học, điện tim và xét nghiệm sinh hóa ở một số trạm y tế cấp xã trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa gần như ít được sử dụng. Nguyên nhân là do khi sử dụng dịch vụ liên quan đến các thiết bị này người dân không được bảo hiểm y tế thanh toán chi phí…

Trang bị nhiều máy móc hiện đại

Triển khai thực hiện Dự án “Nâng cao năng lực chẩn đoán tại các trạm y tế của tỉnh Khánh Hòa bằng cách phát triển hệ thống xét nghiệm và cận lâm sàng” của Sở Y tế, 9 trạm y tế cấp xã gồm: Ninh Thọ, Ninh Hiệp (thị xã Ninh Hòa); Đại Lãnh, Vạn Giã (huyện Vạn Ninh); Vĩnh Ngọc, Vĩnh Lương (TP. Nha Trang); Diên Sơn (Diên Khánh); Cam Thuận, Cam Hòa (TP. Cam Ranh) được trang bị nhiều máy móc hiện đại. Đồng thời, các bác sĩ, nhân viên cũng được đào tạo, tập huấn để có thể vận hành các loại máy móc ấy. Cứ ngỡ với sự đầu tư này, các trạm y tế xã sẽ san sẻ bớt số lượng người khám bệnh đang quá tải ở các bệnh viện tuyến trên. Nhưng thực tế lại khác hẳn, bác sĩ được đưa đi đào tạo siêu âm về xã lại gần như “ngồi không”. Các loại máy được trang bị chỉ hoạt động cầm chừng, trong khi người dân phải vượt tuyến để siêu âm, xét nghiệm, khiến cho tuyến trên quá tải.

…nhưng lo máy hỏng vì ít sử dụng

Tháng 4-2012, Trạm y tế xã Vĩnh Lương, TP. Nha Trang được cấp các loại máy siêu âm, xét nghiệm, điện tim. Trạm đã dành riêng 2 phòng khang trang để đặt các loại máy phục vụ người dân. Tuy nhiên, 2 phòng này luôn ở trong tình trạng “trùm mền” do có quá ít bệnh nhân đến siêu âm, xét nghiệm. Trạm đã nhiều lần tổ chức siêu âm, xét nghiệm miễn phí, đồng thời tuyên truyền quảng bá nhưng người dân vẫn không mặn mà. Bà Huỳnh Thị Liện - Trưởng Trạm y tế Vĩnh Lương, cho biết: “Có khi 3, 4 ngày không có người dân nào đến siêu âm, xét nghiệm. Trạm cũng linh động làm miễn phí nhưng vẫn không thay đổi được tình hình”. Thống kê trong một năm, Trạm y tế Vĩnh Lương mới chỉ thực hiện xét nghiệm: Huyết học 40 lần; nước tiểu 1 lần; đường trong máu 30 lần... Lãnh đạo trạm cũng đang lo không biết lấy kinh phí ở đâu để mua hóa chất làm xét nghiệm và bảo dưỡng máy.

Thiết bị máy móc của Trạm y tế xã Vĩnh Lương (TP. Nha Trang) bị “trùm mền” vì ít được sử dụng.

Trạm y tế xã Vĩnh Ngọc, TP. Nha Trang cũng trong tình trạng tương tự. Chỉ có điểm khác, ở Vĩnh Ngọc, bác sĩ siêu âm kiêm luôn Trạm trưởng Trạm y tế. Mà trạm trưởng thường xuyên phải đi họp... nên người dân đến siêu âm, xét nghiệm đã ít còn hay bị về không. Bác sĩ Nguyễn Vân - Trưởng Trạm y tế Vĩnh Ngọc, cho biết: “Nếu người dân được thanh toán BHYT và có bác sĩ chuyên trách thì mỗi ngày sẽ có khoảng 20 đến 30 người đến siêu âm, xét nghiệm chứ không quá ít như hiện nay. Tuy ít bệnh nhân nhưng ngày nào cũng phải khởi động máy rồi để đó cho máy không bị hỏng”. Theo bác sĩ Vân, việc đưa bác sĩ, máy móc về trạm y tế xã rất lãng phí vì máy mua nhiều tiền nhưng ít được sử dụng, bác sĩ có chuyên môn nhưng thiếu việc làm vì không có bệnh nhân.

Theo các trạm y tế xã này, thanh toán BHYT là “chìa khóa” để sử dụng số máy móc trên hiệu quả. Các đơn vị này cũng đã nhiều lần đề xuất cho thực hiện sớm. Ông Nguyễn Tuân - Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh cho biết: Các trạm y tế xã nói trên đều đủ điều kiện để thanh toán BHYT. Tuy nhiên, BHXH tỉnh chưa thanh toán BHYT là do Sở Y tế chưa kịp thời trình bảng giá dịch vụ để HĐND tỉnh phê duyệt. Khi nào HĐND tỉnh phê duyệt giá dịch vụ siêu âm, xét nghiệm thì sẽ áp dụng thanh toán BHYT ngay cho các trạm y tế xã.

Ông Lê Hữu Thọ - Phó Giám đốc Sở Y tế, thừa nhận không có nhiều người đến siêu âm ở các trạm y tế xã nói trên. Ông Thọ cho biết: “Phía BHXH muốn tất cả những vướng mắc, tồn đọng cùng được giải quyết. Sở Y tế thì đề nghị tách ra, giải quyết tuyến xã trước; tuyến huyện, tỉnh rà soát giải quyết sau. Chờ đến cuối năm 2013, khi HĐND tỉnh họp phê duyệt giá dịch vụ siêu âm, xét nghiệm thì mới áp dụng thanh toán bảo hiểm được”.

Được biết, trong khi chờ chính sách thanh toán bảo hiểm, các trạm y tế xã này được phép thu phí dịch vụ siêu âm, xét nghiệm theo quy định hiện hành. Nhưng đây chỉ là giải pháp tình thế vì người có BHYT vẫn phải trả tiền siêu âm, xét nghiệm mà đáng lẽ được BHYT thanh toán.

Việc để lãng phí các thiết bị hiện hại ở tuyến y tế cấp xã trong khi các bệnh viện tuyến trên vẫn bị quá tải là một điều rất không hợp lý. Thiết nghĩ, các cơ quan có liên quan cần có sự phối hợp tốt hơn để có giải pháp tháo gỡ vướng mắc này.

VĂN NGUYỄN

Ngày 28-8-2013, ông Lê Xuân Thân - Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã ký công văn 4877 gửi Sở Y tế về việc phê duyệt tạm thời giá thu một số dịch vụ chưa có trong Nghị quyết của HĐND tỉnh. Theo đó, UBND tỉnh có ý kiến: “Tạm thời phê duyệt bổ sung giá 13 dịch vụ của trạm y tế xã chưa có trong Nghị quyết của HĐND tỉnh. Giao cho Sở Y tế thực hiện hướng dẫn các trạm y tế xã sử dụng hiệu quả thiết bị y tế phục vụ công tác khám, chữa bệnh cho người dân tại địa phương và thực hiện thu phí các dịch vụ y tế nêu trên theo đúng quy định; rà soát triển khai thực hiện Nghị quyết của HĐND tỉnh, kết luận của UBND tỉnh về bổ sung một số dịch vụ y tế tại các trạm y tế xã”.