Rác thải y tế được xác định là chất có thể gây nguy hại đến sức khỏe con người và môi trường. Tuy nhiên, hiện nay, việc quản lý rác thải y tế tại các cơ sở y tế tư nhân vẫn còn nhiều bất cập.
Rác thải y tế (RTYT) được xác định là chất có thể gây nguy hại đến sức khỏe con người và môi trường. Tuy nhiên, hiện nay, việc quản lý RTYT tại các cơ sở y tế tư nhân (YTTN) vẫn còn nhiều bất cập. Trên địa bàn TP. Nha Trang và huyện Diên Khánh, việc thu gom RTYT cũng có nhiều điểm khác nhau.
Xe máy gom rác y tế
Đã 4 năm nay, ông Lê Văn Ngà - người hợp đồng thu gom RTYT của các cơ sở YTTN trên địa bàn TP. Nha Trang vẫn đều đặn đến các phòng mạch, phòng khám tư nhân để gom rác. Các cơ sở này đã quen với người đàn ông đi chiếc xe máy, phía sau treo mấy túi nilon màu vàng, đeo khẩu trang, mặc áo chống thấm, đi ủng đến cân rác và ghi sổ mỗi lần gom rác. Ông Ngà trần tình: “Mỗi tuần hai lần vào Thứ hai và Thứ năm, tôi lại đến các phòng mạch để lấy rác. Rác được cơ sở phân loại trước. Sau khi cân xong, đủ chuyến là tôi chuyển ngay đến lò đốt Bệnh viện (BV) Đa khoa tỉnh để tiêu hủy”.
Bác sĩ (BS) Nguyễn Văn Đơ - Chủ tịch Hội Hành nghề YTTN Nha Trang cho biết, TP. Nha Trang là địa bàn duy nhất trong tỉnh tổ chức được dịch vụ thu gom RTYT. Hội đã hợp đồng với BV Đa khoa tỉnh để xử lý RTYT; đồng thời tổ chức dịch vụ thu gom RTYT tại các phòng mạch, phòng khám trên địa bàn. Tuy việc thu gom còn thô sơ nhưng vẫn bảo đảm các yêu cầu đặt ra, cách ly được mầm bệnh, vận chuyển và xử lý tiêu hủy theo quy định. Hiện nay, Hội đã ký hợp đồng với 79 phòng mạch, phòng khám trên địa bàn; đã tổ chức tập huấn Quyết định 43/2007/BYT của Bộ Y tế về quản lý chất thải y tế cho các cơ sở hành nghề YTTN... Hội cũng đã tìm được nơi xử lý nước rửa phim X-quang cho 8 cơ sở có hoạt động này trên địa bàn được Cảnh sát môi trường chấp nhận.
 |
| Thu gom rác thải y tế tại TP. Nha Trang. |
Được biết, trước đây, Hội ký hợp đồng với BV Da liễu để xử lý RTYT. Tuy nhiên, từ tháng 4-2012, lò đốt y tế của BV Da liễu bị nổ nên không thể hoạt động. Sau khi lò đốt này bị hỏng, BV Đa khoa tỉnh đã đầu tư hệ thống autoclave lớn hơn đủ sức hấp tiệt trùng khối lượng RTYT của BV và TP. Nha Trang. RTYT sau khi tiệt trùng được chuyển ra cơ sở xử lý chất thải của thành phố đặt tại đèo Rù Rì để đốt bằng dầu DO.
| Theo BS Lê Tấn Phùng - Trưởng phòng Nghiệp vụ y Sở Y tế, RTYT ở các cơ sở YTTN không nhiều. Theo quy định, các đơn vị tự xử lý sơ bộ tại cơ sở trước khi đem đi tiêu hủy hay đưa vào rác sinh hoạt. Lâu nay, quy trình thẩm định việc thu gom, xử lý RTYT của các cơ sở YTTN được thực hiện rất chặt chẽ, cơ sở nào thực hiện không đúng sẽ không cấp giấy phép hành nghề và việc kiểm tra, giám sát do Thanh tra Sở đảm nhiệm. Tuy nhiên, cũng không loại trừ các cơ sở chui, không có giấy phép hành nghề vẫn hoạt động nên gây nhiều khó khăn cho công tác kiểm tra, xử phạt. Công tác này cần dựa vào chính quyền địa phương, vì Thanh tra Sở không thể bao quát hết. |
Còn nhiều bất cập
Hiện nay, tại huyện Diên Khánh vẫn chưa tổ chức được dịch vụ thu gom RTYT. BS Nguyễn Thiền - Trưởng phòng Y tế kiêm Chủ tịch Hội Hành nghề YTTN huyện cho rằng, do địa bàn rộng và số lượng chất thải y tế của các cơ sở YTTN ít. Trước mắt, ngành yêu cầu các cơ sở phải đăng ký xử lý RTYT với BV huyện, nơi có lò đốt RTYT, nếu không thì phải tiến hành xử lý ban đầu trước khi chôn, đốt. Tuy nhiên, theo BS Thiền, do lực lượng mỏng, việc thu gom, vận chuyển RTYT diễn ra vào ban đêm nên Phòng Y tế chưa thể quản lý, giám sát. Hiện nay, trên địa bàn có 57 cơ sở hành nghề YTTN có RTYT, trong đó có 31 phòng khám, 11 dịch vụ y tế, 15 phòng răng.
BS Phan Thị Kim Loan - Phó Giám đốc Trung tâm Y tế Diên Khánh cho biết, thời gian gần đây, một số cơ sở YTTN trong và ngoài địa bàn có liên hệ đăng ký tiêu hủy RTYT. Tuy nhiên, do công suất lò đốt của BV quá nhỏ (chỉ 30kg/mẻ) nên Trung tâm chưa dám nhận. Vấn đề RTYT có đổ chung với rác sinh hoạt hay không vẫn chưa được xác minh cụ thể... Được biết, UBND huyện Diên Khánh cũng đã kiến nghị với Đoàn công tác giám sát môi trường của HĐND tỉnh cần có biện pháp, quy định để chủ cơ sở tập trung RTYT về các điểm thu gom theo quy định để tránh hiện tượng RTYT của các cơ sở YTTN được gom chung với rác thải sinh hoạt, có nguy cơ phát tán nguồn bệnh cao.
Chất thải y tế nói chung đều chứa nhiều yếu tố gây hại cho con người và môi trường (lây nhiễm, ngộ độc, phóng xạ, dễ cháy, dễ nổ...). Trong tình thế còn nhiều bất cập đối với việc thu gom, vận chuyển và xử lý RTYT (thiếu xe chuyên dụng, lò đốt không bảo đảm, chưa triển khai được dịch vụ thu gom, xử lý...) thì việc kiểm tra, xử lý vấn đề này cần được quan tâm đúng mức. Hiện tại, các BV đều có lò đốt nhưng công suất nhỏ. Do vậy, tỉnh cần đầu tư nâng cấp các lò đốt RTYT tại các BV, trung tâm y tế để có thể đảm đương nhiệm vụ xử lý, tiêu hủy loại rác thải độc hại này.
Vĩnh Lạc
