Triển khai từ năm 2003, phương pháp điều trị bằng oxy cao áp đối với bệnh liệt chi do tai biến lặn ở Bệnh viện Y học cổ truyền - Phục hồi chức năng tỉnh Khánh Hòa đã giúp hàng trăm thợ lặn phục hồi sức khỏe, trở về với cuộc sống bình thường.
Triển khai từ năm 2003, phương pháp điều trị bằng oxy cao áp đối với bệnh liệt chi do tai biến lặn ở Bệnh viện Y học cổ truyền - Phục hồi chức năng (BV YHCT-PHCN) tỉnh Khánh Hòa đã giúp hàng trăm thợ lặn phục hồi sức khỏe, trở về với cuộc sống bình thường.
Phục hồi hoàn toàn
Bây giờ, nhìn ông Nguyễn Văn Ch. (Tây Hải, Vĩnh Nguyên, Nha Trang) khỏe mạnh, đi đứng nhanh nhẹn, ít người biết trước đó không lâu, 2 chân ông bị liệt hoàn toàn do tai biến trong khi lặn. Ông Ch. kể, hôm đó, ông cùng một số anh em gần nhà lặn bắt hải sản như thường ngày. Sau khi lặn sâu 25m với thời gian khoảng 2 giờ, lúc ngoi lên mặt nước khoảng 30 phút, ông thấy đau thắt lưng, bí tiểu, bụng chướng, chóng mặt, buồn nôn, 2 chân không còn cảm giác. “Tôi được đưa vào cấp cứu tại BV YHCT-PHCN và được BV điều trị bằng oxy cao áp kết hợp với tập luyện phục hồi chức năng. Sau 2 tuần điều trị, sức khỏe của tôi ổn định và phục hồi hoàn toàn”.
Tương tự, bệnh nhân (BN) Trần Văn H. (Ninh Thủy, Ninh Hòa) nhập viện trong tình trạng bí tiểu, liệt tay, chân do bị tai biến khi lặn. Sau 2 tuần điều trị đặc hiệu bằng oxy cao áp kết hợp với dùng thuốc nội khoa và tập vật lý trị liệu, BN phục hồi hoàn toàn “Tôi không nghĩ mình được điều trị và phục hồi nhanh như vậy. Trước kia, do chưa có phương pháp này nên những thợ lặn bị tai biến ở làng tôi phải chịu cảnh tàn phế”.
Đây là 2 trong nhiều trường hợp bị tai biến do lặn biển đã được BV YHCT-PHCN tỉnh điều trị khỏi bằng oxy cao áp.
 |
| Máy điều trị oxy cao cấp tại bệnh viện Y học cổ truyền - Phục hồi chức năng |
Phương pháp đặc trị chữa bệnh giảm áp
Bác sĩ Chuyên khoa I Bùi Minh Thuận - Giám đốc BV YHCT-PHCN tỉnh cho biết, thường vào giữa năm, BV tiếp nhận điều trị cấp cứu nhiều BN là thợ lặn bị tai biến khi lặn (thường gọi là bệnh giảm áp). Bệnh này nếu không điều trị kịp thời sẽ dễ dẫn đến tử vong hoặc bị tàn phế suốt đời. Nguyên nhân của bệnh là do thợ lặn không thực hiện đúng các thao tác lặn, lặn sâu, lặn nhiều lần trong ngày... Biểu hiện của bệnh rất đa dạng, ở thể nhẹ người bệnh thấy hơi choáng váng, tê nhức chân tay hoặc khó thở, tức ngực nhẹ; nặng hơn thì thấy bí tiểu, liệt ruột, liệt tay, chân, khó thở, tức ngực nhiều. Trong số những ca vào điều trị tại BV, số BN không thực hiện đúng các thao tác lặn (lặn quá sâu hoặc quá lâu) dẫn đến bị tai biến lặn chiếm 83%; trong đó, số BN bị liệt 2 chân chiếm hơn 56%, liệt 2 tay, 2 chân chiếm hơn 43%... Phương pháp đặc hiệu để điều trị bệnh này là sử dụng oxy cao áp kết hợp với dùng thuốc nội khoa và tập vật lý trị liệu. Đây là kỹ thuật cao, được BV triển khai từ năm 2003. Hiện BV có 1 tổ Oxy cao áp với 3 buồng cao áp. Trung bình mỗi năm, BV thu dung, điều trị từ 35 - 40 BN; tỷ lệ BN phục hồi hoàn toàn sau khi điều trị chiếm hơn 85%. Trước khi chưa có phương pháp này, BN chỉ điều trị bằng thuốc và vật lý trị liệu nên số BN phục hồi rất ít, thời gian điều trị kéo dài, gây tốn kém cho người bệnh.
Mới đây, tại buổi hội thảo chuyên đề về “Phòng và điều trị tai nạn lặn biển ở ngư dân lặn đánh cá” do Hiệp hội Pháp ngữ tương trợ và phát triển các khoa học đời sống (AFEPS) diễn ra tại Nha Trang, các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng bệnh giảm áp ở thợ lặn là do sau khi lặn sâu và lâu, việc ngoi lên đột ngột sẽ khiến cho khí nitơ không vận chuyển kịp tới phổi để giải phóng ra ngoài nên bị tích lại trong cơ thể và hình thành các bọt khí. Các bọt khí này chèn ép các tế bào, nhất là các tế bào thần kinh gây liệt, rối loạn hoạt động cơ vòng... Để điều trị bệnh giảm áp phải làm tan bọt khí trở lại và giải phóng lượng khí dư đó ra ngoài qua đường phổi. Thuốc và các phương pháp khác không làm tan được bọt khí. Oxy cao áp là phương pháp đặc hiệu để điều trị bệnh này.
Theo các bác sĩ, để phòng bệnh giảm áp, các thợ lặn cần lặn đúng kỹ thuật và phải có trang bị kỹ thuật bảo hộ. Nếu không may mắc bệnh, cần đưa BN đến các cơ sở điều trị oxy cao áp càng sớm càng tốt.
BÁ NGHĨA
