Nỗ lực loại trừ bệnh sốt rét

Dự án “Sáng kiến khu vực ngăn chặn và loại trừ sốt rét kháng thuốc Artemisinin, giai đoạn 2021 - 2023” đã và đang được triển khai trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa. Nhờ sự hỗ trợ của dự án, số ca mắc sốt rét trên địa bàn tỉnh những năm gần đây giảm mạnh.

Số ca mắc giảm mạnh

Theo số liệu của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, giai đoạn 2018 - 2023, số ca mắc sốt rét ở các địa phương trên địa bàn tỉnh đều giảm mạnh, không có ca tử vong. Năm 2018, toàn tỉnh ghi nhận 125 ca; đến năm 2022 ghi nhận 12 ca. 6 tháng đầu năm 2023, toàn tỉnh có 3 ca mắc sốt rét. Tại Khánh Hòa ghi nhận sự hiện diện của cả 3 ký sinh trùng sốt rét là P.falciparum, P.vivax, P.malariae, trong đó ký sinh trùng P.falciparum, P.vivax là chủ yếu. Đây là 2 thể ký sinh trùng dễ gây biến chứng nặng cho người mắc và dễ kháng thuốc.

So với các địa phương trong tỉnh, huyện Khánh Vĩnh là vùng trọng điểm của bệnh sốt rét, chiếm hơn 80% số ca mắc toàn tỉnh. Với đặc thù là huyện miền núi, đời sống kinh tế của người dân còn nhiều khó khăn, tình trạng di cư, đi rừng ngủ rẫy phổ biến… là nguyên nhân làm gia tăng số ca mắc, với 14/14 xã, thị trấn của huyện đều thuộc vùng sốt rét lưu hành nặng. Tuy nhiên, những năm qua, công tác phòng, chống sốt rét được địa phương quan tâm. Cùng với sự hỗ trợ tích cực của Dự án “Sáng kiến khu vực ngăn chặn và loại trừ sốt rét kháng thuốc Artemisinin” và các nguồn lực khác, đến nay, số ca mắc sốt rét trên địa bàn giảm đáng kể. Cụ thể, năm 2018, toàn huyện ghi nhận 67 trường hợp mắc sốt rét thì đến cuối năm 2022 ghi nhận 11 trường hợp.

Người dân xã Khánh Nam được cấp phát võng màn và màn tẩm hóa chất diệt muỗi tồn lưu tại Trạm Y tế xã.

Y sĩ Trần Thanh Hải - Trưởng Trạm Y tế xã Khánh Nam, huyện Khánh Vĩnh cho biết: “Dự án hỗ trợ rất nhiều cho trạm y tế trong hoạt động phòng, chống bệnh sốt rét, như: Tổ chức các lớp tập huấn cho nhân viên y tế và y tế thôn bản; cấp võng màn và màn đôi tẩm hóa chất diệt muỗi tồn lưu cho người dân, trong đó ưu tiên đối tượng đi rừng, ngủ rẫy; hỗ trợ thuốc, bộ test nhanh để điều trị và phát hiện nhanh ký sinh trùng sốt rét… Năm 2022, trạm được cấp 1.500 võng và màn, 200 bộ test nhanh. 5 năm qua, tại xã Khánh Nam chỉ ghi nhận 1 ca mắc sốt rét”.

Hỗ trợ nhiều hoạt động phòng, chống sốt rét

Dự án “Sáng kiến khu vực ngăn chặn và loại trừ sốt rét kháng thuốc Artemisinin” do Quỹ Toàn cầu phòng, chống AIDS, lao và sốt rét tài trợ, triển khai tại Khánh Hòa từ năm 2018. Giai đoạn 2018 - 2020, dự án đã hoàn thành, đang triển khai giai đoạn 2021 - 2023. Mục tiêu của dự án là giảm tỷ lệ mắc bệnh và tử vong do sốt rét, đạt những tiến bộ hướng tới mục tiêu phát triển bền vững về sức khỏe tại Việt Nam.

Cán bộ y tế xã Khánh Nam thực hiện soi mẫu tìm ký sinh trùng sốt rét.

Ở giai đoạn này, dự án triển khai tại 32 xã, phường, thị trấn thuộc 7 huyện, thị xã, thành phố của tỉnh. Năm qua, dự án đã đồng loạt tổ chức nhiều hoạt động đảm bảo người dân được tiếp cận các dịch vụ chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời bệnh sốt rét. Đồng thời, tổ chức tập huấn về quản lý ca bệnh, hướng dẫn thực hiện hoạt động của y tế thôn bản cho hơn 400 cán bộ y tế; cung cấp 9.000 test chẩn đoán sốt rét, 1.290 viên thuốc Pimaqiune và hơn 350 viên Pyramax điều trị bệnh sốt rét cho các đơn vị y tế; cấp hơn 46.100 chiếc võng màn, 7.200 chiếc màn đôi tẩm hóa chất diệt muỗi tồn lưu cho cộng đồng, phụ nữ mang thai… Với nhiều giải pháp đồng bộ, dự án đã góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống sốt rét ở tỉnh.

Cán bộ y tế Trạm Y tế xã Khánh Nam khám bệnh cho người dân.

Ông Nguyễn Đình Thoan - Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết, nhiều năm qua, với sự quan tâm của các ban, ngành, đoàn thể, sự hỗ trợ của dự án, ngành Y tế tỉnh đã nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp phòng, chống bệnh sốt rét và đạt được nhiều kết quả tích cực. Dự kiến công tác loại trừ sốt rét tại tỉnh Khánh Hòa sẽ đạt vào năm 2030, với lộ trình sẽ loại trừ sốt rét đối với ký sinh trùng P.falciparum vào năm 2025 và ký sinh trùng P.vivax vào năm 2030. Đến thời điểm này, có 4 địa phương gồm: TP. Nha Trang, TP. Cam Ranh, huyện Diên Khánh, huyện Vạn Ninh đã và đang làm hồ sơ công nhận loại trừ sốt rét cấp huyện. Mặc dù đạt được những thành công nhất định trong phòng, chống bệnh sốt rét, tuy nhiên công tác này ở tỉnh đang gặp nhiều thách thức bởi bệnh sốt rét vẫn là mối de dọa và có thể bùng phát trở lại bất cứ lúc nào. Do đó, để đẩy nhanh việc loại trừ bệnh sốt rét theo đúng lộ trình, rất cần sự chung tay của toàn xã hội.

C.ĐAN