Sống thấp thỏm dưới chân núi Xanh

Sau trận sạt lở núi kinh hoàng chôn vùi nhiều căn nhà ở thôn Phước Lộc, xã Phước Đồng (TP. Nha Trang) vào cuối năm 2016, UBND tỉnh đã yêu cầu UBND TP. Nha Trang khẩn trương triển khai phương án tái định cư (TĐC) cho các hộ dân bị ảnh hưởng.

Chưa nguôi nỗi ám ảnh

Theo phản ánh của người dân thôn Phước Lộc, thời điểm xảy ra trận sạt lở kinh hoàng khiến 6 người thiệt mạng, lãnh đạo Trung ương, tỉnh đã đến thăm, động viên và chỉ đạo phải di dời gấp các hộ dân bị sập nhà và có nguy sơ bị đất núi sạt xuống. Tuy nhiên sau đó, chỉ có 10 hộ bị sập nhà hoàn toàn được di dời, TĐC tại Khu TĐC Đất Lành (xã Vĩnh Thái). Còn lại 24 hộ dân có nhà bị sập một phần, bị hư hỏng hoặc nằm trong diện nguy cơ chưa được di dời, TĐC.

Người dân sống thấp thỏm dưới chân núi Xanh.

Chỉ về phía chân núi Xanh - nơi cách đây tròn 5 năm hàng nghìn m3 đất, đá đổ sập xuống, ông Nguyễn Văn Anh (thôn Phước Lộc) cho biết, khoảng 1 tháng trước, một vài người dân lên kiểm tra rồi thông báo nhiều tảng đá khổng lồ hở chân, không còn bám vào núi. Mới hôm trước, mưa không lớn nhưng nước từ con suối phía sau lên rất nhanh, tràn vào nhà. Cả gia đình ông Anh phải đến Nhà văn hóa thôn Phước Lộc để tá túc. Kể từ sau trận sạt lở cuối năm 2016, những đêm mưa gió, nghe tiếng động sau nhà là ông lại lo lắng và đến nhà văn hóa thôn tránh trú.

Không dám ở lại ngôi nhà của mình như vợ chồng ông Anh, từ tháng 3-2018, gia đình bà Nguyễn Thị Nguyệt phải đi thuê nhà trọ gần đó để ở. Sau trận sạt lở núi, căn nhà của bà Nguyệt không còn nguyên vẹn. Những năm sau đó, cứ mỗi lần mưa nhà lại xuống cấp nhưng không ai dám bỏ tiền để xây lại vì nghe chính quyền nói sẽ di dời đến nơi ở mới. “Trước kia, tiền thuê nhà 1 triệu đồng/tháng, nay dịch bệnh nên chủ nhà bớt 200.000 đồng. Cuộc sống đã khó khăn nay càng khó khăn hơn. Tôi chỉ mong UBND TP. Nha Trang sớm bố trí TĐC, giúp người dân sớm ổn định cuộc sống”, bà Nguyệt tâm sự.

Ông Bùi Cao Pháp - Phó Chủ tịch UBND xã Phước Đồng cho biết, mấy năm nay, cuộc sống người dân ở dưới chân núi Xanh gặp rất nhiều khó khăn. Những hộ dân có nhà nằm sát chân núi muốn di dời càng sớm càng tốt vì trên núi vẫn có nguy cơ sạt lở, đe dọa đến tính mạng và tài sản của họ. Còn những hộ dân xa chân núi thì mong được TĐC tại chỗ, ổn định cuộc sống. Vì vậy, địa phương mong UBND TP. Nha Trang sớm triển khai dứt điểm, đồng thời giao phần diện tích đất đã thu hồi giáp chân núi cho UBND xã Phước Đồng trồng cây, đảm bảo an toàn cho khu vực lân cận.

Vướng mắc

Theo báo cáo của Trung tâm Phát triển quỹ đất TP. Nha Trang, dự án bồi thường, hỗ trợ và TĐC để thực hiện việc di dời các hộ dân có nguy cơ sạt lở tại thôn Phước Lộc có 2 giai đoạn với tổng diện tích thu hồi 2,76ha. Trong đó, giai đoạn 1 thu hồi 0,85ha với 10 hộ dân đã được TĐC; giai đoạn 2 thu hồi 1,91ha khu vực có nguy cơ sạt lở, với 32 hộ dân bị ảnh hưởng.

Hiện nay, UBND TP. Nha Trang đã cơ bản hoàn thành giai đoạn 1 của dự án (còn sót 1 trường hợp). Trong khi đó, giai đoạn 2 dự kiến sẽ thu hồi 16.555,8m2 đất của dân và 2.530,6m2 đất sông, suối, đường giao thông. Có 32 trường hợp/35 thửa đất bị ảnh hưởng, trong đó có 24 trường hợp phải TĐC. Theo các tài liệu liên quan, giai đoạn 2 của dự án đã được Sở Tài nguyên - Môi trường báo cáo và UBND tỉnh có văn bản đồng ý về chủ trương từ năm 2017. Căn cứ chủ trương trên, năm 2017, UBND TP. Nha Trang đã ban hành thông báo thu hồi đất để di dời các hộ dân. Dự án cũng được bổ sung vào danh mục công trình, dự án phải thu hồi đất năm 2020 của TP. Nha Trang. Sau đó, UBND TP. Nha Trang tiếp tục báo cáo Sở Tài nguyên - Môi trường để đưa vào kế hoạch sử dụng đất năm 2021.

Đến nay, Trung tâm Phát triển quỹ đất TP. Nha Trang đã có quyết định đợt 1 hỗ trợ hơn 309 triệu đồng cho gia đình ông Đặng Văn Có; hoàn thiện hồ sơ đăng ký cho Hội đồng bồi thường hỗ trợ đợt 2 với 8 trường hợp. Hiện vẫn còn nhiều trường hợp bị vướng mắc do nhận chuyển nhượng bằng giấy viết tay hoặc chuyển nhượng qua nhiều người mà không có giấy tờ (đất khai hoang); 3 trường hợp không hợp tác và 1 trường hợp không chỉ được ranh giới thửa đất, trong khi diện tích thực tế so với giấy chứng nhận chênh lệch quá lớn.

Trung tâm Phát triển quỹ đất TP. Nha Trang cho biết, hiện nay, UBND TP. Nha Trang đã phê duyệt các lô đất TĐC cho các hộ dân ở Khu TĐC Đất Lành (xã Vĩnh Thái). UBND tỉnh cũng đã có quyết định phê duyệt về việc hỗ trợ vật kiến trúc và chính sách TĐC đối với các hộ dân này, trong đó hỗ trợ 60% đơn giá công trình vật kiến trúc trên đất. Vướng mắc hiện nay là giá đất chưa được phê duyệt, trong khi thời gian thông báo thu hồi đất đã hết. Các hộ dân ở đây cũng nhiều lần có đơn đề nghị được ở lại. Vì vậy, đề nghị UBND TP. Nha Trang xem xét, kiểm tra lại ranh giới thu hồi bởi nhiều hộ nằm xa khu vực sạt lở.

VĂN KỲ