Rà soát, điều chỉnh việc tích nước, xả lũ các hồ chứa nước

UBND tỉnh Khánh Hòa vừa có công văn giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan nghiên cứu, triển khai thực hiện các nội dung theo ý kiến của Bộ Nông nghiệp và Môi trường tại công văn về công tác quản lý, vận hành bảo đảm an toàn đập, hồ chứa thủy lợi và vùng hạ du; chủ động rà soát, tham mưu các công việc liên quan thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh; kết quả thực hiện báo cáo về Bộ Nông nghiệp và Môi trường trước ngày 15-1-2026.

Điều tiết nước ở hồ chứa nước Suối Dầu (xã Suối Dầu)

Theo văn bản của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, thực hiện Kết luận của Ban Bí thư về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai; Kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại cuộc họp về ứng phó cơn bão số 15 và tiếp tục khắc phục hậu quả mưa lũ tại các tỉnh miền Trung (Thông báo số 646 ngày 27-11-2025), Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo, tổ chức thực hiện rà soát, đánh giá toàn diện việc vận hành các hồ chứa thủy lợi theo quy trình vận hành và công tác tổ chức thực hiện trong thời gian qua, đảm bảo an toàn công trình, vùng hạ du và phục vụ cấp nước đa mục tiêu. Cập nhật các quy định pháp luật mới như: Luật Phòng chống thiên tai, Luật Phòng thủ dân sự, Luật Tài nguyên nước… và các văn bản hướng dẫn thi hành), tình hình mưa, lũ làm cơ sở điều chỉnh, bổ sung quy trình vận hành phù hợp với điều kiện biến đổi khí hậu, mưa lũ cực đoan, cơ sở hạ tầng và yêu cầu an toàn hạ du hoàn thành việc rà soát, điều chỉnh quy trình vận hành xong trước mùa mưa, lũ năm 2026 (tháng 5-2026).

Đối với hồ chứa có cửa van lưu ý:

Ưu tiên dành dung tích hữu ích của hồ để cắt lũ cho hạ du, trong đó quy định mực nước trước lũ linh hoạt để tăng tối đa dung tích phòng lũ. Sử dụng một phần dung tích phòng lũ trên mực nước dâng bình thường của hồ để nâng cao khả năng cắt, giảm lũ cho hạ du.

Quy định cụ thể thời gian tối thiểu thông báo trước khi vận hành xả lũ; phương thức truyền tin, cảnh báo đến các các cơ quan, đơn vị, người dân trong khu vực bị ảnh hưởng (thời gian xả lũ, lưu lượng xả lũ, phạm vi và mức độ ngập…).

Quy định về quan trắc công trình, quan trắc khí tượng thủy văn chuyên dùng, tính toán dòng chảy đến hồ, quan trắc hạ lưu hồ chứa và quy trình kỹ thuật vận hành cửa van.

Phân công nhiệm vụ, trách nhiệm rõ ràng đến từng đơn vị, cá nhân để đảm bảo an toàn cho công trình và hạ du.

Đối với công tác bảo đảm an toàn đập, hồ chứa nước ứng phó với tình huống khẩn cấp và quản lý khai thác phục vụ sản xuất, dân sinh:

Triển khai cập nhật số liệu vết lũ để cập nhật hoặc xây dựng mới phương án ứng phó thiên tai cho công trình, bản đồ ngập lụt hạ du, hành lang thoát lũ và phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp các hồ chứa sát với thực tế, bảo đảm theo phương châm “bốn tại chỗ” và phù hợp với tình hình cụ thể vận hành chính quyền địa phương 2 cấp.

Rà soát, kiểm tra công tác quản lý, giám sát, đánh giá an toàn công trình và hạ du đối với các hồ chứa nước do tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng và các ao chứa lớn trên cao có nguy cơ gây mất an toàn cho hạ du, có giải pháp xử lý để đảm bảo an toàn.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố giao Sở Nông nghiệp và Môi trường tổ chức kiểm tra, đánh giá hiện trạng các hồ chứa nước sau mùa lũ năm 2025, xây dựng kế hoạch, phương án sửa chữa nhằm đảm bảo an toàn công trình trong mùa lũ năm 2026 và các năm tiếp theo (lưu ý đối với các hồ chứa có cửa van điều tiết cần kiểm tra hệ thống điện, nguồn điện dự phòng, thiết bị nâng hạ cửa van để bảo đảm vận hành chính xác, an toàn); các hồ chứa nhỏ có nguy cơ mất an toàn, có giải pháp xử lý trình UBND tỉnh bố trí kinh phí thực hiện nhằm bảo đảm an toàn công trình và vùng hạ du.

Hiện nay, biến đổi khí hậu ảnh hưởng rất lớn đến an toàn công trình và vùng hạ du hồ chứa, mưa lũ lớn bất thường, sự cố công trình không chỉ xảy ra trong mùa lũ mà có thể xảy ra ở cả những tháng mùa kiệt; do vậy, cần cập nhật các phương án sẵn sàng ứng phó với điều kiện mưa, lũ cực đoan, bất thường xảy ra.

C.Đ