Đẩy mạnh can thiệp cho trẻ rối loạn phát triển 

Mới đây, tại Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) Yersin Nha Trang, đoàn chuyên gia của Tổ chức Appel (Cộng hòa Pháp) đã có đợt trao đổi chuyên môn cho đội ngũ y, bác sĩ các cơ sở y tế, giáo dục ở tỉnh về khám, can thiệp rối loạn phát triển thần kinh ở trẻ em. Qua đó giúp đội ngũ y, bác sĩ được cập nhật những kiến thức và kỹ thuật can thiệp mới, đồng thời tạo dựng mạng lưới hỗ trợ trên địa bàn tỉnh cho trẻ bị rối loạn phát triển thần kinh.

Cập nhật nhiều kiến thức bổ ích

Trong 3 ngày diễn ra chương trình, hơn 60 học viên là y, bác sĩ các cơ sở y tế và giáo viên ở một số trường học của tỉnh đã được cập nhật những kiến thức về đánh giá, chẩn đoán, tư vấn, đưa ra các vấn đề, hướng can thiệp để hỗ trợ cho trẻ rối loạn phát triển thần kinh; cách thức tư vấn tâm lý, chăm sóc, các bài tập can thiệp sớm cho trẻ tại nhà dành cho cha mẹ và người chăm sóc trẻ bị rối loạn phát triển thần kinh. Cùng với lý thuyết, các học viên còn thảo luận, phân tích chuyên sâu về quy trình khám, chẩn đoán rối loạn phát triển thần kinh đối với 8 ca thực tế, chia sẻ kinh nghiệm ở nhiều góc nhìn khác nhau và cùng tìm ra hướng can thiệp, hỗ trợ tối ưu, giúp trẻ phát triển tốt hơn.

Các học viên được cập nhật kiến thức về lý thuyết.

Tham gia đợt tập huấn, bác sĩ chuyên khoa I Sử Đăng Khánh - Bệnh viện Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng tỉnh cho biết, giai đoạn 2025 - 2030, bệnh viện được giao là đầu mối thực hiện chương trình phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng. Trong đó, có phục hồi chức năng cho trẻ em, chỉ tiêu là hơn 90% trẻ từ sơ sinh đến 6 tuổi sẽ được sàng lọc, phát hiện và can thiệp sớm các rối loạn phát triển (thần kinh và vận động). “Đợt tập huấn đã giúp cho đội ngũ bác sĩ ở bệnh viện nói riêng, mạng lưới y tế trong toàn tỉnh nói chung được trang bị thêm kiến thức, kỹ năng để thực hiện tốt hơn công tác khám, sàng lọc, can thiệp cho trẻ. Qua đó, giúp phát hiện và can thiệp sớm để trẻ có điều kiện phát triển hoàn thiện hơn”, bác sĩ Khánh chia sẻ.

Thạc sĩ, bác sĩ Lê Thị Ngọc Hạnh - Bệnh viện Chuyên khoa Tâm thần tỉnh cho biết: “Đối với chuyên ngành của bệnh viện thì mảng can thiệp rối loạn thần kinh là lĩnh vực không mới. Tuy nhiên, hầu hết các hoạt động can thiệp tại bệnh viện tập trung nhiều cho người lớn; ở trẻ em có triển khai khám, đánh giá nhưng can thiệp chưa nhiều. Nguyên nhân là do cơ sở vật chất của bệnh viện chưa đáp ứng yêu cầu và đường đến bệnh viện khá xa, nên nhiều phụ huynh ngại đưa con tới can thiệp. Đầu năm 2025, bệnh viện bắt đầu tiến hành triển khai can thiệp lại cho trẻ. Vì thế, đợt tập huấn này rất bổ ích cho chúng tôi”.

Đây là năm thứ 3, đoàn chuyên gia Pháp hỗ trợ chuyên môn về khám, chẩn đoán, can thiệp cho trẻ rối loạn thần kinh và vận động tại BVĐK Yersin Nha Trang nói riêng và toàn tỉnh nói chung. Đợt này, ngoài đội ngũ y, bác sĩ của bệnh viện, chương trình mở rộng cho các cơ sở y tế và giáo dục công lập lẫn tư thục. Thạc sĩ Bùi Thị Thanh Vinh - Phó Giám đốc BVĐK Yersin Nha Trang cho biết: “Mục tiêu của đợt tập huấn nhằm giúp đội ngũ y, bác sĩ các cơ sở y tế được trang bị kiến thức, kỹ năng khám, chẩn đoán và can thiệp sớm cho trẻ bị rối loạn phát triển. Đồng thời, đây cũng là dịp để các cơ sở kết nối, tạo thành mạng lưới can thiệp rộng khắp trên địa bàn tỉnh. Qua đó, giúp trẻ bị mắc bệnh lý về rối loạn phát triển được hỗ trợ sớm và toàn diện hơn”.

Sớm tạo mạng lưới rộng khắp

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 3 cơ sở y tế công lập triển khai hoạt động can thiệp toàn diện và một phần cho trẻ mắc bệnh lý rối loạn phát triển, gồm: Trung tâm Phục hồi chức năng - Giáo dục trẻ em khuyết tật tỉnh; BVĐK Yersin Nha Trang (Phòng Can thiệp trẻ rối loạn phổ tự kỷ) và BVĐK tỉnh (Phòng Ngôn ngữ trị liệu). Mục tiêu nhằm phát hiện sớm các rối loạn phát triển (thần kinh và vận động) ở trẻ từ nhỏ thông qua việc đánh giá các dấu hiệu về rối loạn ngôn ngữ (chậm nói, nói ngọng), phổ tự kỷ, tăng động giảm chú ý, chậm vận động, di chứng não… Từ đó, có các phương pháp can thiệp sớm cho trẻ để tăng khả năng tương tác xã hội.

Đoàn chuyên gia Pháp thực hiện đánh giá, chẩn đoán cho trẻ bị rối loạn phát triển thần kinh tại đợt tập huấn

Các rối loạn phát triển ở trẻ nếu được chẩn đoán, can thiệp sớm sẽ giúp trẻ từng bước được cải thiện, hòa nhập với cộng đồng. Trong đó, công tác sàng lọc, phát hiện sớm có ý nghĩa rất quan trọng. Thạc sĩ, bác sĩ Trần Lan Anh - Trưởng khoa Nhi, BVĐK Yersin Nha Trang cho biết, 3 năm đầu đời là thời điểm vàng để can thiệp cho trẻ, bởi thời điểm này tế bào thần kinh có tính linh hoạt, thích ứng cao nên trẻ có thể học được điều mới và điều chỉnh hành vi dễ dàng hơn, đặc biệt là giao tiếp sớm. Bên cạnh sự phối hợp đa chuyên ngành, cha mẹ cũng cần được đào tạo và hướng dẫn để đồng hành và can thiệp cho trẻ. Việc cha mẹ biết cách nhận biết, phát hiện dấu hiệu bất thường, chấp nhận tình trạng của con là mấu chốt để sớm đưa trẻ đi khám, được can thiệp mới tăng hiệu quả điều trị. Riêng Phòng Can thiệp trẻ rối loạn phổ tự kỷ của BVĐK Yersin Nha Trang, sau hơn 1 năm đi vào hoạt động đã khám, đánh giá, can thiệp cho hơn 100 trẻ bị rối loạn phát triển các thể tự kỷ, ngôn ngữ, hành vi, tăng động giảm chú ý… Trong đó, số trẻ được can thiệp tại bệnh viện chiếm gần một nửa. Qua can thiệp, mức độ trẻ có cải thiện và tiến bộ đạt từ 60 đến 80%.

Chẩn đoán và được can thiệp sớm một cách bài bản, toàn diện, hợp lý và kiên trì giúp trẻ bị rối loạn phát triển có thể phát triển bình thường, hòa nhập với cộng đồng, tự lập trong cuộc sống. Vì thế, các đợt tập huấn như trên cũng như việc sớm thành lập thêm các phòng khám, chẩn đoán, can thiệp cho trẻ bị rối loạn phát triển là điều cần thiết khi số trẻ mắc bệnh lý ngày càng tăng.

C.ĐAN