Chung tay vì một hệ thống cảnh báo sớm, toàn diện

Công tác dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn (KTTV) ngày càng góp phần quan trọng trong ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm nhẹ rủi ro thiên tai. Chính gì vậy, năm 2025, Ngày Khí tượng thế giới (23-3) được Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) chọn chủ đề “Chung tay vì một hệ thống cảnh báo sớm, toàn diện”. Thạc sĩ Trần Văn Hưng - Đài KTTV khu vực Nam Trung Bộ cho biết: 

- Những năm qua, biến đổi khí hậu diễn ra cực đoan hơn trên phạm vi toàn cầu và tác động đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Các hiện tượng thời tiết, khí hậu cực đoan gia tăng không những gây thiệt hại về người, tài sản, tài nguyên, mà còn ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội và các mục tiêu phát triển bền vững.

Ông Trần Văn Hưng.

Năm 2025, chủ đề của Ngày Khí tượng thế giới được WMO chọn là “Chung tay vì một hệ thống cảnh báo sớm, toàn diện”, nhằm kêu gọi các nước trên thế giới tăng cường năng lực quốc gia và thúc đẩy hợp tác ở mọi cấp độ; đảm bảo cho hệ thống cảnh báo sớm hoạt động hiệu quả từ quy mô toàn cầu đến quy mô địa phương; góp phần rút ngắn khoảng cách trong dự báo, cảnh báo thiên tai, giúp các nhà hoạch định chính sách tập trung vào việc giảm thiểu rủi ro, bảo vệ cộng đồng. Đồng thời, giúp cộng đồng dễ tiếp cận, chủ động, hành động sớm, góp phần bảo vệ thành quả lao động sản xuất của nhân dân, xây dựng một thế giới an toàn, bền vững trước thiên tai.

- Khánh Hòa là một trong những địa phương ở khu vực duyên hải Nam Trung Bộ thường xuyên chịu ảnh hưởng nặng nề của các hiện tượng thời tiết, khí hậu cực đoan, như: Bão, áp thấp nhiệt đới, ngập lụt, sạt lở đất, hạn hán… Với những diễn biến phức tạp nêu trên, những năm gần đây, Đài KTTV khu vực Nam Trung Bộ đã phát huy vai trò như thế nào, thưa ông? 

Các dự báo viên Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam Trung Bộ theo dõi, phân tích diễn biến thời tiết tại tỉnh Khánh Hòa và cả nước. Ảnh: HẢO VY

- Những năm gần đây, cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, thông tin KTTV, đặc biệt là thời tiết nguy hiểm ngày càng quan trọng, được xã hội quan tâm. Hiện nay, hệ thống mạng lưới trạm quan trắc KTTV thuộc Đài KTTV khu vực Nam Trung Bộ trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa có 41 điểm, trạm, có các trang thiết bị hiện đại được truyền tự động về đài, kết hợp với các sản phẩm mô hình, phần mềm dự báo, ra đa thời tiết, ảnh mây vệ tinh đã giúp cho công tác dự báo, cảnh báo sớm hơn, với độ chính xác cao hơn. 

Hiện nay, trong một số bản tin, thời hạn dự báo, cảnh báo sớm thiên tai đã được mở rộng tới 10 ngày; nội dung và hình thức bản tin đã có nhiều cải tiến, tập trung cung cấp các thông tin dự báo ở quy mô nhỏ hơn (cấp xã) và bản đồ minh họa kèm theo. Các bản tin bão, áp thấp nhiệt đới đã nâng dự báo lên 3 ngày, cảnh báo 5 ngày; dự báo, cảnh báo mưa lớn trước 3-5 ngày; cảnh báo giông sét trước từ 3 đến 6 giờ; dự báo mùa, vụ đã được mở rộng thời hạn dự báo... Thời điểm ban hành các bản tin bão hiện nay sớm hơn trước đây từ 30 phút đến 1 giờ. Các bản tin thiên tai khác như: Nắng nóng, không khí lạnh, mưa lớn... đều được ban hành sớm hơn 30 phút so với trước đây.

Các thông tin dự báo thời tiết, cảnh báo thiên tai của Đài KTTV khu vực Nam Trung Bộ đã phục vụ thiết thực cho cuộc sống của người dân. Qua đó, nông dân nắm bắt tình hình thời tiết để lên lịch gieo trồng mùa vụ; ngư dân vươn khơi bám biển, tránh trú bão...; đồng thời, giúp chính quyền địa phương chủ động trong điều hành, chỉ đạo, góp phần giảm nhẹ rủi ro thiên tai, phát triển kinh tế - xã hội. 

- Trong thời gian tới, Đài KTTV khu vực Nam Trung Bộ sẽ tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ gì để “Chung tay vì một hệ thống cảnh báo sớm, toàn diện”, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nói riêng và cả nước nói chung, thưa ông?

- Thực tiễn cho thấy việc dự báo, cảnh báo sớm diễn biến thiên tai có ý nghĩa vô cùng quan trọng, bởi trong công tác phòng, chống thiên tai luôn xác định phương châm “phải lấy phòng là chính và ứng phó linh hoạt, hiệu quả”. Trong thời gian tới, sự gia tăng của các hiện tượng thời tiết cực đoan, cùng sự mở rộng các khu vực sản xuất kinh doanh, khu vực đô thị để phát triển kinh tế - xã hội sẽ dẫn đến gia tăng rủi ro cho các vùng, các lĩnh vực và những đối tượng dễ bị tổn thương. Do vậy, Đài KTTV khu vực Nam Trung Bộ tiếp tục chủ động, tiên phong trong công tác dự báo, cảnh báo sớm; đặc biệt là chú trọng nâng cao độ tin cậy, tính kịp thời của bản tin dự báo, cảnh báo thiên tai để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, ứng phó với thiên tai, thích nghi với diễn biến của biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp.

- Xin cảm ơn ông!

THÁI THỊNH (Thực hiện)