Một thầy giáo tích cực đổi mới trong dạy học

Với những đổi mới, sáng tạo trong phương pháp dạy học, thầy Quách Xuân Phương - giáo viên Địa lý Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn (TP. Nha Trang) đã khơi dậy niềm đam mê học tập cho học sinh (HS), đồng thời dẫn dắt đội tuyển HS giỏi Địa lý của tỉnh đạt được những thành tích đáng khích lệ.

Áp dụng nhiều phương pháp 

Mở đầu bài học về chủ đề “Trái đất” trong chương trình Địa lý lớp 10, thầy Phương cho cả lớp chia nhóm để thiết kế các sơ đồ tư duy. Từ chủ đề trung tâm, các nhóm vẽ các nhánh chính với từ khóa ngắn gọn kèm theo hình ảnh, biểu tượng, màu sắc sinh động làm nổi bật từng ý tưởng, nội dung trọng tâm liên quan đến chủ đề như: Nguồn gốc hình thành, hệ quả chuyển động của trái đất, vật liệu cấu tạo vỏ trái đất... Tiếp đó, các nhánh này được phân nhánh phụ để chi tiết hơn. Quan sát cách HS tạo sơ đồ, lựa chọn từ khóa, sắp xếp ý tưởng, rồi cho các em trình bày ý kiến, quan điểm cá nhân, thảo luận, góp ý cho nhau, thầy Phương đúc kết, khái quát lại kiến thức bài học.

Một tiết dạy của thầy Phương.

Theo thầy Phương, môn Địa lý bao gồm nhiều kiến thức trừu tượng, phức tạp. Vì vậy, sơ đồ tư duy là một trong những phương pháp mà thầy thường khuyến khích HS sử dụng để ghi chép, ôn tập, nghiên cứu bài mới, giúp HS hệ thống hóa kiến thức, phát triển tư duy và ghi nhớ thông tin một cách logic, khoa học. Hình thức này phù hợp với kỳ thi HS giỏi quốc gia vì đề thi mang tính mở, sáng tạo, yêu cầu mức độ vận dụng cao trên nền kiến thức chuẩn. Bên cạnh đó, thầy Phương cũng hướng đến việc rèn cho HS kỹ năng làm bài, giải quyết vấn đề; áp dụng các phương pháp giảng dạy hiện đại, tích cực như: Sử dụng các phần mềm, ứng dụng địa lý trực tuyến, tổ chức các hoạt động thực hành, trải nghiệm, khuyến khích HS tự nghiên cứu, tìm tòi thông tin, áp dụng phương pháp dạy học hợp tác, làm việc nhóm. Thay vì dò bài cũ lấy điểm vào đầu giờ, thầy cho điểm HS khi có những câu trả lời hay ngay trong bài học, hoặc giao nhiệm vụ và để cho các em tự chọn hình thức hoàn thành nhiệm vụ, tạo ra các sản phẩm của riêng mình như bài thơ, thuyết trình, tranh vẽ... Với kiến thức chuyên môn sâu rộng và khả năng truyền đạt rõ ràng, mạch lạc, dễ hiểu, thầy luôn tạo cho các giờ học Địa lý không khí sinh động, hấp dẫn, thu hút sự tham gia tích cực của HS. Hiệu quả của các phương pháp này thể hiện qua việc HS đạt điểm cao hơn trong các bài kiểm tra, bài thi và các cuộc thi HS giỏi môn Địa lý.

Bồi dưỡng học sinh giỏi đạt nhiều thành tích

Thầy Phương tốt nghiệp chuyên ngành Sư phạm Địa lý, Trường Đại học Cần Thơ năm 2006. Sau 5 năm giảng dạy tại Trường THPT Trần Quý Cáp (thị xã Ninh Hòa), kể từ năm 2011 đến nay, thầy Phương công tác tại Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn. “Để tiết học hiệu quả, phải làm sao tạo được sự tương tác thường xuyên với học trò. Khi còn học đại học, tôi may mắn được học những thầy cô giỏi, có nhiều phương pháp dạy hay, đã truyền cảm hứng cho tôi thêm yêu môn Địa lý và tôi muốn truyền cảm hứng đó cho các HS sau này. Ngược lại, chính tinh thần yêu thích, ham học của các em làm tôi hứng thú và có động lực gắn bó với nghề. Các em rất thông minh, chủ động đưa ra nhiều câu hỏi nên giáo viên cũng phải thường xuyên đổi mới, sáng tạo, cập nhật kiến thức”, thầy Phương chia sẻ.

Là chủ nhiệm đội tuyển HS giỏi của tỉnh dự thi cấp quốc gia, trong 2 năm học vừa qua, thầy Phương đã tham gia bồi dưỡng HS giỏi đạt được những thành tích đáng ghi nhận, với tổng cộng 25 giải thưởng tại các kỳ thi HS giỏi cấp tỉnh và quốc gia. Đặc biệt, môn Địa lý của HS Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn đã mang về cho tỉnh giải nhất trong kỳ thi HS giỏi quốc gia năm học 2023 - 2024 sau nhiều năm chờ đợi. Thầy Phương cũng tham gia bồi dưỡng HS tham dự Kỳ thi Olympic truyền thống 30-4 tại TP. Hồ Chí Minh năm học 2022 - 2023 đạt 3 huy chương bạc (100% HS dự thi đều có huy chương).

Nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng giảng dạy, thầy Phương cho biết đang thử nghiệm, hướng tới việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo ra những tài liệu giảng dạy, đặc biệt là hình ảnh, clip sinh động để giải thích các hiện tượng địa lý. Đồng thời, nghiên cứu xây dựng lại nội dung dạy chuyên, cập nhật các kiến thức mới để nâng cao hiệu quả bồi dưỡng đội tuyển.

Thầy HUỲNH BÁ LỘC - Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn cho biết: Thầy Quách Xuân Phương là người có uy tín về chuyên môn, tâm huyết với nghề, luôn trách nhiệm trong công việc. Là chủ nhiệm đội tuyển HS giỏi của tỉnh và trực tiếp tham gia giảng dạy, thầy rất chu đáo, sát sao, quan tâm HS, có mối quan hệ tốt với đồng nghiệp và được HS yêu mến. Với những thành tích đạt được, mới đây, thầy Phương đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo tặng bằng khen về thành tích xuất sắc đột xuất trong phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong quản lý giảng dạy và học tập” năm học 2023 - 2024.

H.NGÂN