Gỡ khó trong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư 

Triển khai Luật Đất đai năm 2024, Nghị định số 88/2024 của Chính phủ quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (TĐC) khi Nhà nước thu hồi đất, ngày 29-8, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 17 quy định chi tiết một số nội dung về bồi thường, hỗ trợ, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất áp dụng trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, quá trình triển khai, các địa phương vẫn còn gặp nhiều vướng mắc.

Vướng mắc trong áp dụng luật mới

Tại cuộc họp UBND tỉnh tổ chức để nghe các địa phương báo cáo về triển khai Quyết định số 17 mới đây, lãnh đạo các địa phương như: Ninh Hòa, Diên Khánh, Khánh Vĩnh, Nha Trang… đã nêu một số khó khăn trong quá trình thực hiện. Cụ thể, thị xã Ninh Hòa đang triển khai nhiều dự án trọng điểm như: Dự án Đường bộ cao tốc đoạn Vân Phong - Nha Trang, Dự án Đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Dự án Hồ Chà Rang… Trước khi Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành, UBND thị xã đã ban hành quyết định phê duyệt giá đất cụ thể để tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện Dự án Đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột. Tuy nhiên, Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực đã quy định bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, TĐC. Hiện tại, các trường hợp còn lại của dự án này đang áp dụng chính sách bồi thường mới theo Luật Đất đai năm 2024. Do đó, UBND thị xã kiến nghị UBND tỉnh hướng dẫn việc thực hiện theo quyết định cũ hay phải xây dựng giá đất cụ thể của từng dự án theo Luật Đất đai năm 2024. 

Công trình đường bộ cao tốc đoạn Vân Phong - Nha Trang qua thị xã Ninh Hòa.

Theo quy định tại Điều 105, Luật Đất đai năm 2024, tài sản gắn liền với đất được tạo lập trái quy định của pháp luật thì không được bồi thường. Hiện tại, một số trường hợp ở thị xã Ninh Hòa qua đối chiếu hồ sơ địa chính như: Bản đồ, sổ mục kê, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (nếu có), tài sản gắn liền với đất (nhà ở, công trình xây dựng khác) xác định được công trình xây dựng trên đất không đúng mục đích sử dụng đất. Tuy nhiên, cơ quan có thẩm quyền lại chưa ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực đất đai nên không đủ cơ sở để áp dụng Điều 105. 

Tương tự, các địa phương như: Diên Khánh, Khánh Vĩnh, Nha Trang cũng gặp khó khăn, vướng mắc đối với các dự án đã thực hiện theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 nhưng hiện nay phải áp dụng những quy định mới của Luật Đất đai năm 2024. Đối với các khoản hỗ trợ và khen thưởng trong công tác bồi thường, hỗ trợ, TĐC có sự thay đổi, khi trước đây UBND tỉnh có thực hiện hỗ trợ nhưng hiện tại Quyết định số 17 không hỗ trợ.

Khẩn trương tháo gỡ vướng mắc

Trả lời những kiến nghị của UBND thị xã Ninh Hòa, tại cuộc họp mới đây, ông Nguyễn Minh Thư - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) cho biết, căn cứ quy định của Luật Đất đai năm 2024, Sở TN-MT đã báo cáo UBND tỉnh có ý kiến chỉ đạo, đề nghị UBND thị xã Ninh Hòa kế thừa hồ sơ phương án bồi thường đã xác lập, căn cứ các chính sách, quy định hiện hành để khẩn trương hoàn thiện hồ sơ phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất theo đúng quy định. Việc giải quyết kiến nghị, khiếu nại của người sử dụng đất (nếu có) trong quá trình thực hiện bồi thường, hỗ trợ, TĐC được xem xét xử lý theo từng vụ việc cụ thể và căn cứ theo trình tự quy định của pháp luật hiện hành để giải quyết theo thẩm quyền.  

Ngày 30-9, UBND tỉnh đã quyết định thành lập Tổ công tác hỗ trợ, giám sát trong công tác giải phóng mặt bằng các dự án trọng điểm trên địa bàn thị xã Ninh Hòa. Với những khó khăn, vướng mắc trong thời điểm giao thời giữa luật mới và cũ các địa phương kiến nghị, đồng chí Trần Hòa Nam - Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo các địa phương khẩn trương rà soát, tổng hợp những khó khăn, vướng mắc đối với các dự án đang triển khai theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, gửi Sở TN-MT xem xét, tham mưu UBND tỉnh hướng giải quyết phù hợp với quy định của Luật Đất đai năm 2024… Đồng thời, giao các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố, các đơn vị sự nghiệp trực thuộc tỉnh khẩn trương rà soát quy định của Luật Đất đai năm 2024 và Nghị định của Chính phủ về bồi thường, hỗ trợ, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất để đảm bảo công tác giải phóng mặt bằng, hỗ trợ, TĐC trên địa bàn tỉnh được triển khai thuận lợi; tổ chức tuyên truyền, phổ biến đến các cơ quan, tổ chức, đơn vị và người dân có liên quan, đảm bảo các đối tượng chịu tác động của Luật Đất đai năm 2024 và nghị định được nắm bắt đầy đủ, chính xác, kịp thời. 

Bên cạnh đó, khi Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực với nhiều thay đổi, ngày 12-9, UBND tỉnh ban hành hành quyết định bãi bỏ toàn bộ Quyết định số 17 ngày 25-11-2021 về việc quy định Bảng giá xây dựng mới các loại nhà, công trình xây dựng khác gắn liền với đất và chi phí bồi thường một số công trình trên đất trên địa bàn tỉnh. UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Xây dựng tham mưu tỉnh ban hành quyết định tạm thời trong thời gian xây dựng Bảng giá xây dựng mới các loại nhà, công trình xây dựng khác gắn liền với đất và chi phí bồi thường một số công trình trên đất thay thế Quyết định số 17 năm 2021. 

THÁI THỊNH