Phát hiện sớm, điều trị triệt để, cắt đứt nguồn lây bệnh sốt rét

Theo báo cáo của Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương, 8 tháng năm 2024, toàn quốc ghi nhận gần 260 trường hợp mắc sốt rét, tăng 10,8% so với cùng kỳ năm 2023. Số ca mắc sốt rét chủ yếu tập trung tại Khánh Hòa với 173 ca. 

Số ca mắc sốt rét ác tính tăng

Trong số những bệnh nhân sốt rét được phát hiện, có 27 trường hợp sốt rét ác tính, chiếm tỷ lệ 10,5%, không có trường hợp tử vong do sốt rét. Bệnh nhân sốt rét ác tính tập trung tại các tỉnh: Khánh Hòa: 13 trường hợp; TP. Hồ Chí Minh, Hà Tĩnh, Lâm Đồng mỗi địa phương 2 trường hợp; Quảng Trị, Hà Giang, Sóc Trăng, Thái Nguyên, Ninh Thuận, Quảng Ninh, Long An, TP. Hà Nội mỗi địa phương 1 trường hợp. Theo báo cáo của Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương, trong số các ca mắc sốt rét, có 63 trường hợp từ nước ngoài, với 60 ca từ châu Phi về Việt Nam, trong đó có 14 trường hợp bệnh nhân sốt rét ác tính.

Lấy mẫu máu xét nghiệm tìm ký sinh trùng sốt rét tại huyện Khánh Vĩnh.

Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương đã chỉ đạo trung tâm kiểm soát bệnh tật các tỉnh, thành phố tăng cường công tác giám sát, truyền thông các biện pháp phòng, chống sốt rét cho người dân, khi có sốt cần đến các cơ sở y tế để khám, điều trị kịp thời. Các đơn vị triển khai cung ứng vật tư xét nghiệm, thuốc, đảm bảo đủ cho công tác phòng, chống sốt rét. Sở Y tế chỉ đạo các bệnh viện và cơ sở y tế trên địa bàn tăng cường phát hiện, chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời, không để xảy ra sốt rét ác tính và tử vong do sốt rét.

Khánh Vĩnh đủ thuốc điều trị

Theo báo cáo của Trung tâm Y tế huyện Khánh Vĩnh, tính đến ngày 1-8, toàn huyện ghi nhận 161 trường hợp mắc sốt rét và 160 trường hợp đã ra viện, không có trường hợp tử vong do sốt rét. Trong đó, xã Khánh Thượng và Khánh Đông là những xã có số ca mắc sốt rét cao nhất huyện, chiếm hơn 100 ca mắc. Trong những tháng gần đây, xã Khánh Hiệp bắt đầu ghi nhận các trường hợp mắc mới, toàn xã có 10 ca sốt rét.

Bác sĩ Trần Văn Tiến - Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Khánh Vĩnh cho biết, cơ cấu loài ký sinh trùng của bệnh nhân sốt rét tại huyện Khánh Vĩnh đa dạng, nhiều loại. Cụ thể, có 79 trường hợp là ký sinh trùng sốt rét thể P.falciparum; 61 trường hợp liên quan đến ký sinh trùng sốt rét thể P.Malariae và 21 trường hợp liên quan ký sinh trùng sốt rét thể P.vivax. Hiện nay, cơ số thuốc điều trị sốt rét của Trung tâm Y tế huyện Khánh Vĩnh đáp ứng đủ cho công tác điều trị; cán bộ y tế huyện đang thực hiện chẩn đoán, điều trị ca bệnh sốt rét đúng phác đồ quy định, theo hướng dẫn chuyên môn của Bộ Y tế. Song song đó, Trung tâm Y tế huyện Khánh Vĩnh đã triển khai chiến dịch tẩm màn, phun hóa chất 2 đợt. Đợt 1, triển khai vào tháng 2, bảo vệ hơn 18.700 lượt dân; đợt 2, triển khai vào tháng 7, bảo vệ gần 11.500 lượt dân. Hiện nay, Trung tâm Y tế huyện Khánh Vĩnh và các trạm y tế xã tiếp tục cấp màn, võng màn có tẩm hóa chất cho các hộ dân vùng ổ dịch sốt rét thay thế cho số màn rách, màn hỏng. Tháng 7 và tháng 8-2024, Trung tâm Y tế huyện Khánh Vĩnh phối hợp với Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh tiếp tục tiến hành điều tra, giám sát sốt rét tại các xã là điểm nóng gồm: Khánh Thượng, Khánh Phú, Khánh Đông, Khánh Hiệp, Khánh Thành, Sơn Thái.

Bác sĩ Trần Văn Tiến cho biết thêm, hiện nay, tại 14 xã, thị trấn đều có cán bộ được đào tạo và có phòng riêng sử dụng cho công tác xét nghiệm phát hiện ký sinh trùng sốt rét. Tất cả các trạm y tế đều có sử dụng test chẩn đoán nhanh để phát hiện trường hợp mắc sốt rét do loài ký sinh trùng P.falciparum và P.vivax. Các trạm đều được trang bị kính hiển vi phục vụ cho soi lam (mẫu máu) phát hiện ký sinh trùng sốt rét tại địa phương; thời gian trả kết quả xét nghiệm trong vòng 1 giờ. Hầu hết những bệnh nhân có sốt đến khám tại trạm y tế đều được lấy lam máu xét nghiệm ít nhất 1 lần; đối với những trường hợp có triệu chứng ký sinh trùng sốt rét nhưng xét nghiệm âm tính sẽ được thực hiện lấy lam máu xét nghiệm tìm ký sinh trùng lần 2. “Để khống chế số ca mắc sốt rét, UBND các xã trên địa bàn huyện cần tăng cường hỗ trợ đội ngũ y tế xã trong việc quản lý dân di cư biến động, dân đi rừng, rẫy trở về địa phương để lấy lam máu xét nghiệm, sớm phát hiện ký sinh trùng sốt rét để được điều trị, không để lây lan trong cộng đồng”, bác sĩ Tiến kiến nghị.

Song song đó, các xã cần tăng cường công tác truyền thông qua nhiều kênh phát thanh, tại hộ gia đình, họp dân để người dân tuân thủ ngủ màn, võng màn có tẩm hóa chất, sử dụng các loại hóa chất, kem xua diệt muỗi, phát quang bụi rậm xung quanh nhà, tại các chòi, nhà rẫy để tự phòng bệnh cho bản thân. Người dân cần hạn chế đi vào rừng, rẫy, không ở lại qua đêm trong rừng, rẫy; khi có sốt phải đến trạm y tế để khám, xét nghiệm, phát hiện điều trị sớm bệnh sốt rét nếu có.

QUẾ LÂM 

(Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa)