Tăng cường quản lý về an toàn thực phẩm

Ngày 21-5, Bộ Y tế tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc về tình hình ngộ độc thực phẩm và triển khai công tác đảm bảo an toàn thực phẩm (ATTP); phòng, chống ngộ độc thực phẩm năm 2024. Tại điểm cầu Khánh Hòa, ông Đinh Văn Thiệu - Phó Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì.

Xảy ra nhiều vụ ngộ độc thực phẩm 

Theo báo cáo của Bộ Y tế, trong 10 năm trở lại đây, bình quân mỗi năm, cả nước ghi nhận khoảng 100 - 160 vụ ngộ độc thực phẩm với số người mắc từ 2.180 đến gần 4.580 người, có 23 - 24 người tử vong. Riêng 5 tháng đầu năm 2024, cả nước ghi nhận 36 vụ, trong đó có 10 vụ có hơn 30 người mắc; tổng số người bị ngộ độc thực phẩm là 2.138 người, có 6 người tử vong. Trong số các vụ ngộ độc thực phẩm, có 11 vụ liên quan đến vi sinh vật và độc tố vi sinh vật, 2 vụ do hóa chất, 6 vụ độc tố tự nhiên và 17 vụ không xác định. Đáng lưu ý, số vụ ngộ độc thực phẩm liên quan đến vi sinh vật và độc tố vi sinh vật chiếm khoảng 30% tổng số vụ, nhưng số người mắc chiếm tới 58%. So với cùng kỳ năm ngoái, số vụ ngộ độc những tháng đầu năm nay giảm nhẹ nhưng số vụ ngộ độc lớn với nhiều người mắc lại tăng. Điển hình như vụ bánh mì Thu Hà ở tỉnh Sóc Trăng với 150 người mắc; quán cơm gà Trâm Anh ở Khánh Hòa với 369 người mắc; tỉnh Đồng Nai có vụ bánh mì Cô Băng với 547 người mắc; bếp ăn tập thể Công ty TNHH Dechang Việt Nam với 95 người mắc; tỉnh Vĩnh Phúc có vụ ngộ độc thực phẩm bếp ăn tập thể Công ty TNHH Shinwon Ebenezer Việt Nam với 438 người mắc.

Quang cảnh tại điểm cầu Khánh Hòa.

Tại hội nghị, ông Nguyễn Hùng Long - Phó Cục trưởng Cục ATTP, Bộ Y tế chỉ ra nhiều nguyên nhân dẫn đến các vụ ngộ độc thực phẩm hiện nay. Theo ông Long, nguyên nhân khách quan là do điều kiện thời tiết nắng nóng, thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh, nhất là vi khuẩn gây bệnh đường ruột. Một số tỉnh, thành phố thiếu nhân lực, vật lực trong thực hiện công tác ATTP, phòng, chống ngộ độc thực phẩm. Do ảnh hưởng của thị trường, vì lợi nhuận, một số doanh nghiệp định mức khẩu phần ăn cho người lao động thấp, sử dụng nguyên liệu giá rẻ, không bảo đảm an toàn. Cùng với đó, nhận thức và ý thức của một số người dân về bảo đảm ATTP, phòng, chống ngộ độc thực phẩm chưa tốt.

Về nguyên nhân chủ quan, tuy quy định của pháp luật về công tác quản lý ATTP chặt chẽ nhưng việc thực hiện các quy định của một bộ phận chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh chưa đầy đủ, thường xuyên. Sau khi xảy ra các vụ ngộ độc thực phẩm, qua kiểm tra cho thấy, dù có quy định về việc lưu mẫu thực phẩm, kiểm thực 3 bước và kiểm soát nguồn gốc nguyên liệu thực phẩm nhưng nhiều nơi không thực hiện. Thậm chí, có nơi không có giấy đăng ký kinh doanh, không có giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP nhưng cơ quan chức năng địa phương không kiểm tra, giám sát và yêu cầu dừng sản xuất, kinh doanh… “Một số cơ quan, cơ sở còn buông lỏng quản lý, đặc biệt là đối với hoạt động giám sát nguyên liệu đầu vào. Thậm chí, một số cơ sở được cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP kinh doanh nông sản nhưng nhập nguyên liệu nông sản trôi nổi, không kiểm soát được chất lượng để cung cấp cho các đơn vị, người dân”, ông Long cho biết. Mặc khác, việc phối hợp liên ngành trong công tác truy xuất nguồn gốc thực phẩm, nguyên liệu thực phẩm ở một số địa phương chưa thực hiện tốt; một số cơ sở, doanh nghiệp, tổ chức chưa phát huy được vai trò của các tổ chức công đoàn, đoàn thanh niên, ban phụ huynh trong công tác giám sát ATTP, phòng, chống ngộ độc thực phẩm, đặc biệt là đối với bếp ăn tập thể khu công nghiệp, bếp ăn trường học.

Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát

Tại tỉnh Khánh Hòa, 5 tháng đầu năm nay ghi nhận 5 vụ ngộ độc thực phẩm với 509 người mắc, 1 trường hợp tử vong chưa rõ nguyên nhân. Bác sĩ Lê Văn Khoa - Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết, ngay khi các vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra, căn cứ phương án của Ban Chỉ đạo liên ngành vệ sinh ATTP tỉnh về việc ứng phó với ngộ độc thực phẩm trên địa bàn tỉnh, các cơ quan chức năng đã huy động tối đa lực lượng trong công tác điều tra, xử lý vụ ngộ độc thực phẩm, đảm bảo an ninh, trật tự, nhất là các vụ ngộ độc thực phẩm với số lượng người mắc lớn, liên quan đến học sinh. Đồng thời, Sở Y tế chỉ đạo cơ quan, đơn vị trực thuộc chủ động phối hợp, hỗ trợ UBND cấp huyện và các cơ quan chức năng liên quan nhanh chóng điều tra nguyên nhân, truy xuất nguồn gốc và xử lý thực phẩm gây ngộ độc; thực hiện tốt công tác thu dung, xử trí cấp cứu bệnh nhân ngộ độc thực phẩm…

Cùng với việc xử lý các vụ ngộ độc thực phẩm, toàn tỉnh đã ra quân triển khai Tháng hành động vì ATTP năm 2024. Bên cạnh công tác truyền thông, các cấp, ngành thành lập 175 đoàn kiểm tra liên ngành, đơn ngành kiểm tra 5.201 cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, kinh doanh dịch vụ ăn uống, bếp ăn tập thể, thức ăn đường phố. Qua kiểm tra, phát hiện 27 cơ sở vi phạm, cơ quan chức năng đã xử phạt gần 185 triệu đồng. Bác sĩ Lê Văn Khoa cho biết: “Khó khăn hiện nay là nhân lực làm công tác ATTP tại các tuyến còn quá mỏng, đặc biệt là cán bộ tuyến huyện và tuyến xã phải kiêm nhiệm nhiều việc nhưng quản lý số lượng lớn cơ sở nên gặp rất nhiều khó khăn và bị động trong triển khai hoạt động kiểm tra, hậu kiểm, phòng ngừa, khắc phục sự cố về ATTP. Ở tuyến xã, 1 công chức văn hóa - xã hội được phân công tham mưu công tác quản lý nhà nước về ATTP của cả 3 ngành y tế, nông nghiệp, công thương”.

Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho rằng, bảo đảm ATTP là vấn đề quan trọng, không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân mà còn ảnh hưởng đến tình hình phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương, đơn vị. Có 2 loại hình nguy cơ xảy ra ngộ độc thời gian qua, đó là thức ăn đường phố và bếp ăn khu công nghiệp, trường học. Vì thế, các địa phương cần tiếp tục thực hiện tốt chỉ thị, công điện, công văn của Chính phủ, Bộ Y tế; tăng cường trách nhiệm quản lý nhà nước về ATTP và ngăn ngừa, xử lý ngộ độc thực phẩm. UBND các cấp nâng cao năng lực, hiệu quả, hiệu lực quản lý nhà nước về đảm bảo ATTP; đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương chỉ đạo các đơn vị chức năng tăng cường kiểm soát chặt nguồn nguyên liệu thực phẩm theo lĩnh vực được phân công; thực hiện giám sát, phòng ngừa, ngăn chặn sự cố ATTP; các bộ, ngành liên quan, cơ quan truyền thông đẩy mạnh công tác tuyên truyền đảm bảo ATTP trong sản xuất, chế biến, kinh doanh và tiêu dùng thực phẩm...

C.ĐAN