Nâng tầm… xích lô

Hình ảnh những đoàn xe của Nghiệp đoàn Xích lô du lịch Nha Trang nối đuôi nhau chạy quanh phố biển mang lại cho du khách những phút giây tận hưởng vẻ đẹp của thành phố một cách đầy đủ, gần gũi và chân thực nhất. Ở đó, mỗi người chạy xe như một người kể chuyện, giúp quảng bá hình ảnh con người và văn hóa xứ Trầm Hương.

Chuyến xích lô rong ruổi qua các tuyến phố tươi đẹp của TP. Nha Trang.

Theo những vòng xe nghiệp đoàn

3 giờ chiều, nắng vẫn còn hanh vàng, gần cả trăm xe xích lô đã xếp hàng ngay ngắn tại điểm đậu trên đường Thích Quảng Đức, phường Phước Hải, TP. Nha Trang. Khi hiệu lệnh của người tổ trưởng vang lên: “Anh em chuẩn bị lên đường. Từ xe 064 đến 078 chạy về khu Eco (đường số 13, Khu đô thị Hà Quang) để đón khách Hàn Quốc ra chợ đêm; 20 xe từ 079 đến 099 vào vị trí đón khách tại nhà hàng trên đường số 4”, những chiếc xích lô bóng loáng, sạch sẽ nhanh chóng vào vị trí xuất phát, nối đuôi nhau thong dong lăn bánh đến điểm phục vụ khách.

Các thành viên Nghiệp đoàn Xích lô du lịch Nha Trang sẵn sàng phục vụ hành khách.

Chìa cuốn số chi chít số xe phân theo tuyến trong một ngày, ông Nguyễn Văn Lương (Tổ trưởng Tổ 3, Nghiệp đoàn Xích lô du lịch Nha Trang) cho biết: “Gần cả trăm xe, tôi không điều khiển như vậy thì lộn xộn hết. Như đêm nay tôi phải phân 400 cuốc xe, không cẩn thận người chạy nhiều, người chạy ít là anh em lại tâm tư ngay”. Nhờ kinh nghiệm trên 20 năm chuyên phục vụ khách du lịch đoàn, việc điều độ xe trở nên quá quen với ông Lương. Khi được lãnh đạo Nghiệp đoàn Xích lô du lịch Nha Trang giao làm Tổ trưởng Tổ 3, quản lý 80 xe chuyên phục vụ khu vực phía tây Lê Hồng Phong, việc đầu tiên ông làm là tập hợp những anh em chạy xích lô lại để phổ biến những nguyên tắc phục vụ du khách, nội quy cơ bản trong tổ. Ông chia sẻ: “Dân chạy xích lô ở tứ xứ, đủ thành phần, lứa tuổi. Vì miếng cơm manh áo, xưa nay anh em giành giật nhau từng cuốc xe. Giờ ở trong nghiệp đoàn, chúng tôi phải chuẩn hóa về nề nếp. Ai không tuân thủ, chúng tôi cương quyết cho ra khỏi nghiệp đoàn”.

Theo ông Lương, từ trước đến nay, thành phần lao động hành nghề xích lô chủ yếu là thợ hồ, lao động tự do hoặc không có việc làm, có hoàn cảnh khó khăn. Việc chạy xích lô mang tính tự phát, ai đón được khách thì tự thỏa thuận giá cả với khách. Do không được quản lý nên hoạt động của xích lô khá lộn xộn, thường xuyên xảy ra tình trạng tranh giành khách, ép giá du khách, tạo ra những hình ảnh xấu cho du lịch Nha Trang. Từ thực tế đó, ngày 22-12-2023, Liên đoàn Lao động TP. Nha Trang đã thành lập Nghiệp đoàn Xích lô du lịch Nha Trang, ban đầu có 5 tổ với 264 đoàn viên. Đến nay, đã có hơn 300 xe gia nhập nghiệp đoàn. Các tổ được phân chia khu vực chạy rõ ràng để không có tình trạng tranh giành khách.

Giúp nhau mưu sinh

Với những người chạy xích lô ở Nha Trang, khi nghiệp thành lập đã giúp họ chuyển sang một trang mới. Nhiều người trước kia chỉ vật vờ kiếm khách, hôm nào chạy được kha khá thì có tiền ăn cơm, hôm nào đói khách thì mua bánh mì ăn đỡ. Ông Nguyễn Văn Thi (số hiệu 116, 69 tuổi) chia sẻ: “Tôi đã chạy xích lô hơn 40 năm. Những năm gần đây, do không cạnh tranh được với những người trẻ nên thu nhập phập phù, bữa có khách, bữa không. Từ khi vào nghiệp đoàn, ngày nào tôi cũng được chạy 3 - 4 cuốc xe, đảm bảo thu nhập để lo cho gia đình. Những người lớn tuổi như chúng tôi khi tham gia nghiệp đoàn được anh em hỗ trợ rất nhiều, mọi người chia sẻ khách với nhau, tạo ra thu nhập đều cho mọi người trong nghiệp đoàn”.

Các thành viên Tổ 3, Nghiệp đoàn xích lô du lịch Nha Trang đón khách tại một nhà hàng ở phường Phước Hải.

Không chỉ có vậy, mọi người sống trong nghiệp đoàn như người cùng một nhà. Gia đình có người ốm đau, bệnh tật đều được các đoàn viên nghiệp đoàn hỗ trợ. Mỗi khi có thành viên bị bạo bệnh đều có sự chung tay của tất cả anh em. Ông Lê Văn Tâm (số hiệu 141, 48 tuổi) cho biết: “Nhiều bác tài từng trải qua những tháng ngày khó khăn, ngày cơm bụi, tối gặm bánh mì, lấy xích lô làm giường qua đêm trên góc phố. Vào nghiệp đoàn giúp cho thu nhập của chúng tôi ổn định hơn, mỗi ngày anh em kiếm được khoảng 400 nghìn đồng, đủ lo cho gia đình. Mỗi khi ốm đau còn được anh em thăm hỏi, hỗ trợ, động viên. Như bản thân tôi, nhờ chạy xe ổn định nên đủ tiền nuôi con học Đại học Kiến trúc ở TP. Hồ Chí Minh”.

Kỳ vọng trở thành sản phẩm du lịch độc đáo

Giữa phố thị chật hẹp, quả thật ít có phương tiện nào tiện lợi hơn xích lô. Giả sử lấy “Phố Tây” trên đường Nguyễn Thiện Thuật làm điểm khởi đầu, cuộc hành trình của du khách được những bác tài chầm chậm đi qua từng tuyến phố của Nha Trang về Nhà thờ Chánh tòa Nha Trang, ghé chùa Long Sơn, vòng về chợ Đầm… Cuộc hành trình tuy không xa hoa, lộng lẫy nhưng cũng thú vị khi du khách được tận ngắm phố phường Nha Trang một cách chân thực nhất.

Ông Nguyễn Phi Hồng Nguyên - Phó Chi hội trưởng Chi hội Lữ hành (Hiệp hội Du lịch Nha Trang - Khánh Hòa) cho rằng, đây thực sự là sản phẩm du lịch rất tốt để phục vụ khách du lịch, nhất là khách quốc tế, góp phần vào sự phát triển chung của du lịch Nha Trang. Chi hội đã nhận được sự phản hồi rất tích cực của du khách Hàn Quốc về sản phẩm du lịch bằng xích lô ở Nha Trang. Các bác tài chạy xích lô đã tạo được cảm tình với du khách. Chính vì vậy, hầu hết khách Hàn đã chọn city tour bằng loại hình xích lô để cảm nhận Nha Trang một cách đầy đủ, gần gũi và chân thực nhất.

Lãnh đạo Liên đoàn Lao động thành phố (bìa phải) trao đổi với các thành viên nghiệp đoàn.

Ông Lê Quang Nhất - Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP. Nha Trang, Chủ tịch Nghiệp đoàn Xích lô du lịch Nha Trang cho biết, khách quốc tế rất thích sử dụng phương tiện xích lô để dạo phố, đi chợ đêm, nhưng hiện chưa có tuyến cố định, ảnh hưởng nhiều đến hoạt động. Nghiệp đoàn mong lãnh đạo thành phố cho phép xây dựng các tuyến cố định, thành lập các điểm đỗ phù hợp để phục vụ du khách tốt hơn. Mặt khác, nghiệp đoàn thường xuyên giáo dục, nâng cao ý thức đoàn viên trong việc xây dựng Nha Trang văn minh, thân thiện. Thời gian tới, nghiệp đoàn sẽ đào tạo thêm cho đoàn viên về ngoại ngữ để giao tiếp phục vụ du khách một cách tốt nhất, để mỗi người chạy xích lô phải như một đại sứ du lịch cho Nha Trang, tạo ấn tượng tốt cho du khách nước ngoài mỗi khi ghé thăm thành phố biển. Ngoài ra, nghiệp đoàn đang ấp ủ dự định sẽ tạo ra phần mềm sử dụng riêng cho xích lô như app taxi, xe công nghệ hoặc có một tổng đài riêng để khách có thể gọi xích lô ở bất cứ đâu. Mong muốn của anh em trong nghiệp đoàn là xây dựng xích lô Nha Trang trở thành một địa chỉ tin cậy, văn minh, uy tín cho các đơn vị lữ hành, là sự lựa chọn hàng đầu cho du khách nước ngoài khi đến Nha Trang. Phương tiện “du lịch xanh” vừa thân thiện nhưng cũng phải có các công cụ hiện đại với nhiều tiện ích để giúp du khách dễ dàng đặt xe một cách an toàn.

Khi đêm về khuya cũng là lúc những người chạy xích lô kết thúc ngày làm việc. Dưới ánh đèn vàng phố thị, những chiếc xe 3 bánh thong dong trở về nhà. Vẫn những con người đó nhưng dáng vẻ đã có phần bớt khắc khổ. Hàng trăm người chạy xe xích lô ở phố biển đều gửi gắm kỳ vọng mưu sinh của mình vào nghiệp đoàn với mong muốn trở thành những “bác tài” chuyên nghiệp, được phục vụ khách du lịch một cách có hệ thống và được bảo vệ quyền lợi chính đáng.

Ông Lê Quang Nhất - Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP. Nha Trang, Chủ tịch Nghiệp đoàn Xích lô du lịch Nha Trang: Du lịch xích lô là một sản phẩm được nhiều du khách lựa chọn khi đến Nha Trang. Việc thành lập nghiệp đoàn nhằm chăm lo, bảo vệ quyền lợi chính đáng, hợp pháp của người lao động, đồng thời góp phần tạo môi trường làm việc công bằng, an toàn. Trên cơ sở đó, hướng tới xây dựng thương hiệu xích lô du lịch Nha Trang, góp phần làm sinh động thêm những sắc màu du lịch Nha Trang - Khánh Hòa.

ĐÌNH LÂM - CÔNG ĐỊNH