Hợp phần 2 Dự án CCSEP Nha Trang: Đề xuất tiếp tục triển khai bằng nguồn ngân sách tỉnh

Sau khi Ngân hàng Thế giới (WB) có thông báo không tiếp tục tài trợ cho hợp phần 2 của Dự án Môi trường bền vững các thành phố duyên hải - Tiểu dự án TP. Nha Trang (Dự án CCSEP Nha Trang), hiện nay, Ban Quản lý Dự án phát triển tỉnh Khánh Hòa tập trung đẩy nhanh các thủ tục để xin ý kiến cơ quan có thẩm quyền cho phép dùng ngân sách tỉnh tiếp tục triển khai các hạng mục còn lại nhằm kết nối, hoàn thiện hệ thống hạ tầng kỹ thuật giao thông, thoát nước của TP. Nha Trang.

Vướng giải phóng mặt bằng

Vừa qua, WB đã có thông báo quyết định không tiếp tục tài trợ cho 2 hợp đồng thuộc hợp phần 2 của Dự án CCSEP Nha Trang, gồm: Kè bắc sông Cái và đường Chử Đồng Tử (thuộc hợp đồng NT-2.3); Kè và đường nam sông Cái (thuộc hợp đồng NT-2.1); đồng thời hủy các hạng mục đầu tư này khỏi Dự án CCSEP Nha Trang. Nguyên nhân do các hạng mục này vướng mắc giải phóng mặt bằng, tái định cư, dẫn đến chậm tiến độ. 

Hạng mục Kè và đường dọc bờ nam sông Cái có vai trò quan trọng trong kết nối giao thông, thoát nước của TP. Nha Trang.

Trong thư gửi Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tấn Tuân vào ngày 4-10-2023, bà Carolyn Turk - Giám đốc Quốc gia tại Việt Nam của WB cho biết, đoàn công tác của WB đã tiến hành rà soát, thẩm định và phát hiện ở hợp phần 2 có 76 trường hợp bị ảnh hưởng đã nhận bồi thường, trong đó 60 trường hợp đã bàn giao đất cho tiểu dự án. Trong số 76 trường hợp đã nhận bồi thường thì 50 phương án bồi thường của 50 trường hợp không tuân thủ Khung chính sách tái định cư (RPF) của dự án và Kế hoạch hành động tái định cư (RAP) của tiểu dự án. Vì vậy, đại diện WB lưu ý công tác thu hồi đất và bồi thường cho hợp phần 2 không thể tiếp tục nếu không huy động được các nguồn vốn thay thế và được WB thống nhất trước bằng văn bản. Các phương án bồi thường của 50 trường hợp không tuân thủ Khung chính sách tái định cư và Kế hoạch hành động tái định cư cần phải được điều chỉnh, cập nhật theo yêu cầu của WB.

Theo báo cáo của Ban Quản lý Dự án phát triển tỉnh, đến nay, gói thầu NT-2.1 đã cơ bản hoàn thành toàn bộ phần cọc thử, đóng được khoảng 20% khối lượng cọc thuộc phần diện tích dưới nước được giao. Các hạng mục còn lại chưa được triển khai thi công do vướng giải phóng mặt bằng. Sản lượng thi công ước đạt 5% giá trị hợp đồng. Gói thầu NT-2.3 đã hoàn thành hạng mục tuyến cống hộp Sơn Thủy, ép cọc hạng mục kè bờ bắc sông Cái trên phần diện tích đã được bàn giao. Các hạng mục còn lại chưa được triển khai thi công do vướng giải phóng mặt bằng. Sản lượng thi công ước đạt 5% giá trị hợp đồng. Đến nay, hạng mục đường và kè phía nam sông Cái đã phê duyệt phương án đền bù cho 290/290 trường hợp, chi trả tiền đền bù cho 45 trường hợp. Hạng mục đường Chử Đồng Tử (bao gồm kè phía bắc sông Cái) đã phê duyệt phương án đền bù cho 108/108 trường hợp, chi trả tiền đền bù cho 31 trường hợp. Hiện nay, công tác đền bù giải phóng mặt bằng các hạng mục thuộc hợp phần 2 đang tạm ngưng để tiến hành rà soát, đánh giá phương án đền bù theo khung chính sách.

Sẽ kiến nghị áp dụng khung chính sách của Ngân hàng Thế giới

Ông Nguyễn Thanh Hiến - Giám đốc Ban Quản lý Dự án phát triển tỉnh đánh giá, việc hủy hoàn toàn 2 hợp đồng của hợp phần 2 ra khỏi Dự án CCSEP Nha Trang sẽ gây bất lợi lớn trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng phục vụ thi công. Bằng việc kết hợp giữa hạng mục Kè và đường dọc bờ nam sông Cái (gói thầu NT-2.1), UBND tỉnh đã đầu tư một số công trình hạng mục từ nguồn vốn ngân sách tỉnh, như: Cầu Kim Bồng (với tổng mức đầu tư 131 tỷ đồng), đường Vành đai 2 (với tổng mức đầu tư 1.180 tỷ đồng), Đập ngăn mặn qua sông Cái (với tổng mức đầu tư 760 tỷ đồng). Các dự án này kết nối liên hoàn tạo thành hệ thống hạ tầng kỹ thuật giao thông hoàn chỉnh của khu vực, kết nối giữa khu tây - nam Nha Trang và khu vực phía bắc; trong đó hạng mục Kè và đường dọc bờ nam sông Cái là hạng mục giữ vai trò then chốt, là động lực chính để tạo sự liên hoàn về kết nối giao thông, tạo điều kiện phát triển mạnh hơn các khu đô thị ven sông Cái. Do đó, việc cắt giảm gói thầu NT-2.1 ra khỏi dự án không những gây ảnh hưởng các chỉ số hiệu quả dự án mà còn ảnh hưởng đến hiệu quả kết nối giao thông của các dự án nêu trên.

Hạng mục Kè và đường nam sông Cái mới làm được khoảng 5% khối lượng.

Mới đây, Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh có tờ trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy phương án thực hiện các hạng mục còn lại thuộc hợp phần 2. Dự kiến, chi phí để tiếp tục thực hiện 2 gói thầu NT-2.1 và NT-2.3 khoảng 262,4 tỷ đồng. Trong đó, gói thầu NT-2.1 khoảng 229,8 tỷ đồng; gói thầu NT-2.3 khoảng 32,6 tỷ đồng. Ban Quản lý Dự án phát triển tỉnh sẽ sử dụng nguồn vốn đối ứng (ngân sách tỉnh) thay thế vốn vay ODA để tiếp tục triển khai thực hiện các hạng mục còn lại của hợp phần 2. Trong tờ trình, Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh đã đưa ra 2 phương án, gồm: Phương án 1, sử dụng ngân sách tỉnh thay thế vốn vay ODA để tiếp tục triển khai thực hiện các hạng mục còn lại; phương án 2, cắt giảm toàn bộ các hạng mục còn lại của hợp phần 2 ra khỏi Dự án CCSEP và tiến hành lập thành dự án mới đưa vào kế hoạch đầu tư công của tỉnh. Sau khi phân tích ưu điểm, khuyết điểm của từng phương án, Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh kiến nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy thống nhất chủ trương cho phép áp dụng phương án 1 để tiếp tục triển khai hợp phần 2.

Nếu Ban Thường vụ Tỉnh ủy thống nhất triển khai theo phương án 1, Ban Quản lý Dự án phát triển tỉnh sẽ lập hồ sơ trình UBND tỉnh báo cáo HĐND tỉnh có ý kiến sử dụng nguồn vốn từ ngân sách tỉnh để triển khai hợp phần 2. Trên cơ sở ý kiến của HĐND tỉnh, Ban Quản lý Dự án phát triển tỉnh tham mưu UBND tỉnh thủ tục trình các bộ, ngành thẩm định và Thủ tướng Chính phủ xem xét điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án. Dự kiến, tháng 5-2024, Ban Quản lý Dự án phát triển tỉnh tham mưu thủ tục trình UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh dự án đầu tư; tháng 7-2024 sẽ thực hiện thủ tục điều chỉnh, gia hạn hợp đồng NT-2.1 và tổ chức đấu thầu lại gói thầu NT-2.3 để triển khai thực hiện. Nếu thuận lợi, các hạng mục thuộc hợp phần 2 sẽ hoàn thành vào cuối tháng 12-2025. Trong quá trình thực hiện thủ tục trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án, UBND tỉnh sẽ kiến nghị cho phép áp dụng khung chính sách tái định cư của WB trong suốt quá trình thực hiện dự án.

Nguồn vốn của Ngân hàng Thế giới là vốn vay

Thời gian qua, sau khi thông tin WB thông báo không tiếp tục tài trợ cho hợp phần 2 của Dự án CCSEP Nha Trang, nhiều người đã hiểu nhầm vốn của WB đối với dự án là vốn tài trợ không hoàn lại. Tuy nhiên, ông Nguyễn Thanh Hiến cho biết, đó là vốn vay từ WB và tỉnh phải trả cả gốc lẫn lãi sau khi Dự án CCSEP Nha Trang hoàn thành và đi vào hoạt động.

Cụ thể, ngày 23-3-2018, Bộ Tài chính và UBND tỉnh ký thỏa thuận cho vay lại về việc sử dụng khoản vay của WB để triển khai Dự án CCSEP Nha Trang. Trước đó, ngày 28-4-2017, Việt Nam và WB ký hiệp định vay. Theo đó, WB đồng ý cho Việt Nam vay một khoản trị giá 46 triệu USD để tài trợ cho Dự án Môi trường bền vững các thành phố duyên hải. Căn cứ vào đó, Bộ Tài chính đã đồng ý cho UBND tỉnh vay 50% khoản tín dụng phân bổ cho tỉnh bằng USD (không vượt quá 16,341 triệu USD); Bộ Tài chính đồng ý cho UBND tỉnh vay lại toàn bộ khoản vay phân bổ cho tỉnh bằng USD (16,38 triệu USD) để tài trợ cho Dự án CCSEP Nha Trang. Tỉnh Khánh Hòa phải chủ động tính toán và hoàn trả đầy đủ, đúng hạn số tiền của 2 khoản vay nêu trên và các khoản lãi, phí của khoản vay lại.

Trong thỏa thuận cho vay lại giữa Bộ Tài chính và UBND tỉnh nêu rõ: UBND tỉnh phải trả lại số tiền gốc của “50% khoản tín dụng phân bổ cho tỉnh” trong vòng 25 năm bắt đầu từ ngày ký hiệp định tín dụng, trong đó có 5 năm ân hạn; lãi suất cho vay lại đối với số tiền này bằng 2%/năm tính trên khoản tiền gốc đã rút và dư nợ tùy từng thời điểm. UBND tỉnh trả số tiền gốc “toàn bộ khoản vay phân bổ cho tỉnh” trong thời hạn 29 năm bắt đầu từ ngày ký hiệp định vay, trong đó có 10 năm ân hạn; lãi suất cho vay lại đối với tiền này là lãi suất WB áp dụng cho Việt Nam theo hiệp định vay.

Tại phiên họp ngày 15-1, sau khi nghe lãnh đạo Ban Quản lý Dự án phát triển tỉnh (được Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh ủy quyền) báo cáo, xin ý kiến về phương án thực hiện các hạng mục còn lại thuộc hợp phần 2 Dự án CCSEP Nha Trang, Thường trực Tỉnh ủy có ý kiến đồng ý trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy xem xét, cho chủ trương về phương án thực hiện các hạng mục còn lại thuộc hợp phần 2 của dự án. Trong đó, lưu ý áp dụng chung khung chính sách tái định cư trong suốt quá trình thực hiện dự án dù thực hiện theo phương án nào. Đồng thời, Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh cần tổ chức kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan trong công tác tham mưu, lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện không bảo đảm tiến độ cam kết theo hiệp định đã ký kết với WB.

VĂN KỲ