Kết quả khảo sát thực trạng sử dụng thuốc lá ở người từ 15 tuổi trở lên tại tỉnh do Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa thực hiện năm 2020 cho kết quả, tỷ lệ hút thuốc lá trong nam giới là 49,6%, trong đó có 41,3% người tham gia nghiên cứu hút thuốc lá hàng ngày.
Kết quả khảo sát thực trạng sử dụng thuốc lá ở người từ 15 tuổi trở lên tại tỉnh do Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa thực hiện năm 2020 cho kết quả, tỷ lệ hút thuốc lá trong nam giới là 49,6%, trong đó có 41,3% người tham gia nghiên cứu hút thuốc lá hàng ngày.
Nhiều người nghiện thuốc lá
Bác sĩ Tôn Thất Toàn - Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết, nhóm tuổi 45 - 64 có tỷ lệ hút thuốc lá hàng ngày cao nhất với tỷ lệ 87,2%; tiếp theo là nhóm 25 - 44 tuổi với tỷ lệ 23%; nhóm 65 tuổi trở lên có tỷ lệ 24,4%. Tỷ lệ số điếu thuốc lá hút hàng ngày cao nhất là 5 điếu/ngày chiếm 80,3%; nhóm hút từ 10 - 14 điếu/ngày chiếm 6,2%; nhóm hút trên 20 điếu/ngày chiếm gần 10%.
Trong 2.398 người tham gia khảo sát, độ tuổi trung bình là 40,9 tuổi; tuổi trung bình bắt đầu hút thuốc lá 23,9 và nam giới ở nông thôn hút thuốc lá sớm hơn thành thị. Có khoảng 1/4 đối tượng trong nhóm nghiên cứu sau 5 phút ngủ dậy vào buổi sáng đã hút thuốc lá ngay, đây là chỉ số cho thấy cứ 4 người hút thuốc lá có 1 người nghiện không chỉ là thuốc lá mà còn nghiện hành vi, thói quen...
Muốn xác định đúng tình trạng nghiện thuốc lá của một người thì người đó cần đến cơ sở y tế có chuyên khoa hô hấp để thực hiện các trắc nghiệm giúp chẩn đoán nghiện thuốc lá, đo nồng độ khí CO trong hơi thở. Bác sĩ Tôn Thất Toàn cho biết: “Ai cũng biết hút thuốc lá có hại cho sức khỏe, cai thuốc lá có lợi cho sức khỏe nhưng người ta vẫn hút. Đó là do người hút thuốc lá đã trở nên lệ thuộc, hay nghiện thuốc lá. Nghiện thuốc lá là lệ thuộc vào chất nicotin có trong thuốc lá, lệ thuộc tâm lý và hành vi đối với việc hút thuốc lá”.
Nguy cơ mắc Covid-19 cao hơn
Các chuyên gia hô hấp đều khẳng định, hút thuốc lá làm tăng nguy cơ nhiễm vi rút, vi khuẩn đường hô hấp. Người hút thuốc lá có nguy cơ nhiễm vi rút cúm cao gấp 5 lần; nguy cơ bị bệnh viêm phổi cao gấp 2 lần so với những người không hút thuốc lá; đối với vi rút SARS-CoV-2 gây ra Covid-19 cũng không phải là ngoại lệ. Các bằng chứng cho thấy vi rút SARS-CoV-2 xâm nhập vào tế bào, nhân lên phát tán vào đường hô hấp. Nó có rất nhiều trong các phế nang tại phổi và người hút thuốc lá làm gia tăng nguy cơ, thuận lợi cho việc nhân lên của vi rút SARS-CoV-2 tại các phế nang trong phổi, gây tổn thương nghiêm trọng việc trao đổi oxy giữa các tế bào. Người hút thuốc lá hoặc hút thuốc lá thụ động (hít phải khói thuốc lá) cũng đều có nguy cơ hơn so với người không tiếp xúc khói thuốc lá, làm tăng nguy cơ lây truyền của vi rút, làm tăng mức độ nặng của nhiễm trùng đường hô hấp. Các khảo sát cho thấy khói thuốc lá làm tê liệt và thậm chí làm mất các tế bào lông chuyển (nhung mao) trong phổi. Khi không có các nhung mao này, vi rút SARS-CoV-2 tấn công sẽ tăng thêm mức độ nguy cơ nhiễm và nhân lên nhanh chóng của vi rút.
Tổ chức Y tế thế giới lưu ý, hành động đưa ngón tay lên miệng khi hút thuốc lá cũng góp phần làm tăng nguy cơ lây truyền vi rút SARS-CoV-2. Việc sử dụng chung các dụng cụ dùng để hút thuốc lá như ống điếu, ống tẩu, hút chung thuốc lá điện tử cũng là nguyên nhân làm tăng việc lan truyền vi rút trong cộng đồng. Có nhiều nghiên cứu công bố đã chứng minh, so sánh giữa nhóm bệnh nhân Covid-19 có hút thuốc lá và nhóm không hút thuốc lá cho thấy, những bệnh nhân hút thuốc lá trên 30 bao thuốc/năm mắc Covid-19 từ ở nhóm trung bình nặng trở lên cao gấp 2 lần so với nhóm bệnh nhân mắc Covid-19 không hút thuốc lá. Những người nghiện hút thuốc lá nặng có nguy cơ tử vong cao hơn 1,8 lần khi mắc bệnh Covid-19. Báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới cho thấy, từ nhiều kết quả nghiên cứu trên thế giới, tỷ lệ nhập viện của bệnh nhân Covid-19 ở những bệnh nhân có hút thuốc lá đều cao hơn so với nhóm bệnh nhân Covid-19 không hút thuốc lá. Những người hút thuốc lá khi nhiễm SARS-CoV-2 có nguy cơ tiến triển nặng, phải đặt nội khí quản, thở máy và tử vong cao so với nhóm không hút thuốc lá. Điều đáng lưu ý là những bệnh nhân Covid-19 có diễn biến bệnh nặng, tử vong đều có liên quan những bệnh nền mà người hút thuốc lá mắc phải như: Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, bệnh ung thư, đái tháo đường, tăng huyết áp…
Bác sĩ Tôn Thất Toàn khuyến cáo, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 phức tạp, những người hút thuốc lá cần có quyết tâm bỏ thuốc lá càng sớm càng tốt. Thực tế có nhiều người nghiện nặng nhờ sự quyết tâm đã cai thuốc lá thành công. Để được hỗ trợ tư vấn hướng dẫn cai thuốc lá, hãy gọi đến tổng đài tư vấn miễn phí cai thuốc lá 1800-6606.
NGUYỄN THỊ QUẾ LÂM
(Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa)