Quản lý tàu cá hoạt động gần bờ: Nên giao cho UBND cấp xã

Thời gian qua, việc quản lý tàu cá hoạt động gần bờ (loại tàu dưới 20CV) được tỉnh Khánh Hòa phân cấp cho UBND cấp huyện. Tuy nhiên, việc quản lý các tàu cá gặp nhiều khó khăn, số tàu cá công suất nhỏ gia hạn giấy phép khai thác thủy sản ít.

 

Thời gian qua, việc quản lý tàu cá hoạt động gần bờ (loại tàu dưới 20CV) được tỉnh Khánh Hòa phân cấp cho UBND cấp huyện. Tuy nhiên, việc quản lý các tàu cá gặp nhiều khó khăn, số tàu cá công suất nhỏ gia hạn giấy phép khai thác thủy sản ít.

Theo thống kê của Chi cục Thủy sản, toàn tỉnh hiện có khoảng 9.790 tàu thuyền. Trong đó, có hơn 1.200 tàu thuyền có công suất lớn hơn 90CV, khai thác xa bờ; số tàu thuyền công suất dưới 20CV, khai thác vùng ven bờ lên đến 5.516 chiếc. Để quản lý các tàu cá, năm 2010, UBND tỉnh đã có quyết định phân cấp quản lý tàu cá. Ông Nguyễn Trọng Chánh - Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản đánh giá: “Qua 7 năm triển khai việc phân cấp quản lý tàu cá dưới 20CV về cho địa phương, tỷ lệ gia hạn giấy phép khai thác rất thấp, số lượng tàu cá cũng có sự biến động nhiều, việc quản lý gặp nhiều khó khăn”. Cụ thể, tổng số tàu cá bàn giao cho cấp huyện quản lý là 5.520 chiếc, tỷ lệ tàu cá dưới 20CV gia hạn giấy phép khai thác sau mỗi năm đều giảm mạnh; đến năm 2016 chỉ có 422 chiếc gia hạn giấy phép (đạt 7,8%), từ đầu năm đến nay chỉ có 299 chiếc gia hạn giấy phép (đạt 5,5%).

Theo lý giải của ông Chánh, nguyên nhân của tình trạng này là do địa bàn quản lý rộng, số lượng tàu cá công suất nhỏ nhiều, cán bộ phụ trách lĩnh vực thủy sản ở cấp huyện mỏng, chưa có đội ngũ cộng tác viên bảo vệ nguồn lợi thủy sản ở cơ sở. Bên cạnh đó, tàu cá dưới 20CV đa số hoạt động ở các vùng bãi ngang, không thuộc đối tượng quy định cấp sổ danh bạ thuyền viên nên khi hoạt động không chịu sự kiểm soát của cơ quan chức năng; chủ các tàu cá có công suất nhỏ không mặn mà với việc đăng ký gia hạn giấy phép khai thác thủy sản, trong khi việc tuần tra, kiểm soát, xử lý các vi phạm hành chính trong lĩnh vực khai thác thủy sản gặp khó vì thiếu kinh phí…

Nhiều chủ tàu cho hay: Một trong những nguyên nhân khiến ngư dân không gia hạn giấy phép khai thác là thủ tục hành chính trong lĩnh vực này phải tiến hành ở bộ phận một cửa ở UBND cấp huyện hoặc ở phòng Kinh tế. Trong khi ngư dân sinh sống ở các vùng bãi ngang, đảo…, việc đi lại để hoàn thành các thủ tục gia hạn giấy phép khai thác thủy sản gặp khó khăn. Đó là chưa kể tình trạng nhiều tàu cá công suất nhỏ hoạt động các nghề cấm tại các đầm, vịnh cố tình không gia hạn giấy phép khai thác… “Theo tôi, việc quản lý, gia hạn giấy phép khai thác thủy sản đối với tàu cá công suất nhỏ dưới 20CV nên thực hiện ở UBND cấp xã, như vậy sẽ thuận lợi hơn đối với ngư dân”, ngư dân Nguyễn Văn Út (xã Ninh Ích, thị xã Ninh Hòa) đề nghị.   

Theo lãnh đạo Chi cục Thủy sản, mới đây, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo UBND cấp huyện phân cấp hoặc ủy quyền cho UBND cấp xã thực hiện công tác quản lý, gia hạn giấy phép khai thác thủy sản đối với tàu cá dưới 20CV. Hàng tháng, UBND cấp xã phải báo cáo tình hình quản lý, biến động số lượng tàu cá về UBND cấp huyện; UBND cấp huyện tổng hợp báo cáo về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thông qua Chi cục Thủy sản. Theo ông Nguyễn Trọng Chánh, hầu hết các địa phương ven biển đều nhất trí với việc phân cấp hoặc ủy quyền quản lý, gia hạn giấy phép khai thác thủy sản đối với tàu cá dưới 20CV về cho UBND cấp xã. Lý do là ở cấp xã có thôn, tổ dân phố nắm bắt tình hình tàu cá của địa phương chính xác nhất; cấp xã là nơi trực tiếp quản lý, giải quyết các công việc thường xuyên cho ngư dân; việc gia hạn giấy phép khai thác thủy sản ở cấp xã giúp ngư dân đi lại thuận tiện, ít tốn kém, hồ sơ được giải quyết nhanh chóng…

Có thể nói, việc quản lý tốt tàu cá công suất dưới 20CV sẽ giúp cơ quan chức năng nắm bắt được lực lượng khai thác ven bờ, đây là cơ sở dữ liệu quan trọng để định hướng các nghề khai thác, mức độ khai thác… một cách hợp lý nhằm bảo vệ nguồn lợi thủy sản ven bờ. Việc quản lý tốt còn hạn chế các rủi ro cho ngư dân khi hoạt động trên biển.

B.L