Tại Khánh Hòa, bên cạnh hoạt động phòng, chống HIV/AIDS của các ban, ngành, đoàn thể, còn có hoạt động của các nhóm, tổ chức xã hội (CBO) như: Bồ Công Anh, Sóng Biển và Bạn - Tôi.
Tại Khánh Hòa, bên cạnh hoạt động phòng, chống HIV/AIDS của các ban, ngành, đoàn thể, còn có hoạt động của các nhóm, tổ chức xã hội (CBO) như: Bồ Công Anh, Sóng Biển và Bạn - Tôi.
Theo chị Đặng Thị Hồng Nhung - Trưởng nhóm Bồ Công Anh, nhóm được thành lập ngày 14-4-2015, hoạt động trên địa bàn TP. Nha Trang và huyện Diên Khánh. Hiện nay nhóm có 16 thành viên, thực hiện việc tiếp cận những người nghiện chích ma túy; nhóm mại dâm nữ và nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới... Các dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV mà nhóm cung cấp đến đối tượng tiếp cận là truyền thông, tư vấn trực tiếp, phân phát tài liệu, các vật phẩm y tế; chuyển gửi đối tượng tiếp cận đến các dịch vụ tư vấn xét nghiệm tự nguyện HIV, dịch vụ điều trị các bệnh nhiễm trùng cơ hội, điều trị Methadone và điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
 |
| Một buổi truyền thông của nhóm |
Hàng ngày, các tiếp cận viên của nhóm gặp gỡ đối tượng của mình, tìm hiểu các đặc điểm, thói quen, hành vi, văn hóa để từ đó thực hiện hoạt động truyền thông thay đổi hành vi, cung cấp các dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV, hỗ trợ các thân chủ có được môi trường thuận lợi nhất khi tiếp cận sử dụng các dịch vụ; đồng thời các tiếp cận viên có kế hoạch theo dõi, giám sát đánh giá hỗ trợ từng thân chủ để sự thay đổi hành vi được liên tục và bền vững.
Những trường hợp thân chủ có kết quả HIV dương tính, tiếp cận viên còn chuẩn bị tâm lý cho thân chủ của mình. Đây cũng là vấn đề liên quan nhiều đến kỹ năng và sự phối hợp, giúp thân chủ kết nối dễ dàng, thuận lợi với các cơ sở điều trị bệnh nhiễm trùng cơ hội, thậm chí những trường hợp thân chủ gặp khó khăn về tài chính, các tiếp cận viên của nhóm còn góp tiền để hỗ trợ. Có những trường hợp thân chủ không có nhà, không người thân, sau khi giúp kết nối các dịch vụ như điều trị Methadone, tiếp cận viên còn vận động quyên góp tiền từ cộng đồng mua tặng xe máy để thân chủ có phương tiện đi lại, tăng thêm nguồn thu nhập cho cuộc sống hàng ngày. Ngoài ra, nhóm thường xuyên hướng dẫn và trợ giúp những người sử dụng ma túy khi bị sốc do sử dụng ma túy quá liều.
Theo chị Hồng Nhung, qua 6 tháng hoạt động, nhóm Bồ Công Anh đã tiếp cận được 150 người nghiện chích ma túy (đạt 94% kế hoạch); tiếp cận được 285 nam quan hệ tình dục đồng giới (đạt 86%); tiếp cận được 248 nữ bán dâm (đạt 95%). Tổng cộng nhóm đã đạt gần 80% kế hoạch đề ra trong năm 2015. Có được kết quả trên là nhờ nhóm được trang bị những kỹ năng từ các anh chị phụ trách, cùng sự tâm huyết nhiệt tình của các tiếp cận viên. Bên cạnh đó, hoạt động của nhóm luôn có sự giúp đỡ của Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh, Chi cục Phòng, chống tệ nạn xã hội, Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội TP. Nha Trang; Trung tâm Life, Đội Y tế dự phòng TP. Nha Trang và các đơn vị y tế.
Tuy nhiên, hoạt động của nhóm hiện còn gặp khó khăn do năng lực thiết kế, tổ chức các hoạt động của tiếp cận viên còn hạn chế. Trong quá trình tiếp cận, nhiều đối tượng vẫn lẩn tránh; một số tiếp cận viên không kết nối được thân chủ với các dịch vụ chăm sóc hỗ trợ điều trị, xét nghiệm HIV tự nguyện. “Tuy nhiên, với sự thấu cảm của những người trong cuộc, tất cả các thành viên của nhóm Bồ Công Anh luôn quyết tâm thực hiện tốt nhất nhiệm vụ của mình, làm tốt mục tiêu chăm sóc những người cùng cảnh ngộ. Đó là niềm vui và cũng là trách nhiệm, lẽ sống của mỗi tiếp cận viên” - chị Hồng Nhung nhấn mạnh.
Bác sĩ Trần Văn Tin - Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh chia sẻ, hiện tại hình thái lây nhiễm HIV của tỉnh còn tập trung ở các nhóm nghiện chích ma túy, nhóm phụ nữ bán dâm và nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới, đường lây có xu hướng chuyển sang đường tình dục. Dự báo nhiễm mới HIV ở nhóm phụ nữ bán dâm, nam quan hệ tình dục đồng giới, vợ, chồng, bạn tình, con người nhiễm trong những năm tới có xu hướng tăng nếu các biện pháp can thiệp kém hiệu quả. Do vậy, việc thúc đẩy triển khai nhiều mô hình tốt về phòng, chống HIV/AIDS, huy động sự tham gia tích cực của cộng đồng, các tổ chức xã hội như nhóm Bồ Công Anh là rất đáng quan tâm. Sự thành công của các mô hình này sẽ góp phần quan trọng giúp các đối tượng có hành vi nguy cơ cao tiếp cận hiệu quả với dịch vụ chăm sóc, hỗ trợ, điều trị dự phòng lây truyền HIV/AIDS ở từng địa bàn của tỉnh.
BS Tôn Thất Toàn
(Giám đốc Trung tâm Truyền thông Giáo dục sức khỏe Khánh Hòa)
