Từ ngày 1-1-2016, Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi được áp dụng với nhiều thay đổi có lợi cho người lao động. Ngược lại, những thay đổi này gây tác động và tạo áp lực đối với doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động.
Từ ngày 1-1-2016, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi được áp dụng với nhiều thay đổi có lợi cho người lao động (NLĐ). Ngược lại, những thay đổi này gây tác động và tạo áp lực đối với doanh nghiệp (DN), đặc biệt là DN sử dụng nhiều lao động.
Nhiều thay đổi có lợi cho người lao động
Ông Dương Văn Hào - Phó Giám đốc phụ trách BHXH tỉnh cho biết, từ năm 2016 sẽ thay đổi về cách tính đóng BHXH trên cơ sở tiền lương cộng phụ cấp ghi trên hợp đồng lao động chứ không thuần lương cơ bản như trước kia. Còn về mức đóng vẫn không thay đổi, NLĐ 8% và người sử dụng lao động 18%. “Hiện nay, trong các DN, NLĐ có nhiều loại phụ cấp và việc thu BHXH từ phụ cấp nào vẫn chưa có thông tư hướng dẫn từ BHXH Việt Nam nên chúng tôi phải chờ. Và đến năm 2018 sẽ tính trên tổng thu nhập gồm lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung. Thay đổi này rất quan trọng, nhằm bảo đảm cuộc sống cho NLĐ khi về hưu”, ông Hào nói.
 |
| Thay đổi cách đóng bảo hiểm xã hội góp phần bảo đảm quyền lợi cho người lao động, nhưng tạo áp lực cho doanh nghiệp |
Bên cạnh đó, Luật BHXH sửa đổi mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, đó là: NLĐ có hợp đồng lao động từ 1 tháng đến dưới 3 tháng; người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã. Đồng thời, mức thụ hưởng cũng có nhiều điểm mới có lợi hơn cho NLĐ. Chẳng hạn, chế độ thai sản đối với lao động nam có vợ sinh con. Khi vợ sinh con, nam giới sẽ được nghỉ từ 5 đến 14 ngày. Hay trong trường hợp chỉ có chồng tham gia BHXH, khi vợ sinh con vẫn được nhận trợ cấp một lần bằng 2 tháng tiền lương cơ sở...
Ông Mai Xuân Trí, Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, hiện nay, phần lớn các DN có 2 bảng lương, 1 bảng lương làm căn cứ đóng thuế và 1 bảng lương để tính đóng BHXH. Thường thì mức lương cơ bản để tính đóng BHXH thấp hơn rất nhiều so với thu nhập thực tế, chỉ ngang bằng hoặc cao hơn rất ít so với mức lương tối thiểu vùng. Chính việc áp dụng mức đóng như thế này đã kéo việc hưởng chế độ thai sản, tai nạn lao động, thất nghiệp và lương hưu của NLĐ không được đảm bảo. Tuy áp dụng cách đóng BHXH mới ít nhiều sẽ tạo áp lực, ảnh hưởng đến DN. Nhưng ngược lại sẽ giúp NLĐ khi về hưu được hưởng lương hưu cao hơn, đảm bảo cuộc sống của họ. Ngoài ra, các chế độ tai nạn lao động, ốm đau, thai sản, thất nghiệp cũng sẽ cao hơn, có lợi cho NLĐ.
Không những vậy, NLĐ bị tái phát thương tật, bệnh tật do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp được chủ động đi giám định mức suy giảm sức khỏe để làm căn cứ hưởng chế độ BHXH và được Quỹ BHXH thanh toán phí giám định y khoa; NLĐ được quản lý sổ BHXH của mình để theo dõi quá trình đóng, hưởng BHXH (trước đây người sử dụng lao động quản lý); định kỳ 6 tháng/lần người sử dụng lao động có trách nhiệm thông tin về việc đóng BHXH cho NLĐ...
Theo tìm hiểu của chúng tôi, nhiều NLĐ tán thành việc áp dụng Luật BHXH sửa đổi, đặc biệt là những lao động có mức thu nhập cao, ổn định. Chị Nguyễn Thị Thắm, công nhân của một công ty chế biến hải sản tại TP. Nha Trang cho biết: “Thay đổi cách đóng BHXH, tôi cảm thấy vừa mừng, vừa lo. Mừng là các quyền lợi, chế độ được đảm bảo hơn, nhưng lo DN sẽ tìm cách lách luật, cắt các phụ cấp của công nhân, thu nhập giảm đi. Do đó, tôi mong các cấp, ngành, địa phương phải cương quyết trong việc yêu cầu DN thực thi luật”.
Doanh nghiệp lo lắng
Ông Võ Sơn - Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Phát triển trang phục phụ nữ kiểu Pháp FLD Việt Nam (Khu công nghiệp Suối Dầu) cho biết: “Việc thay đổi này có lợi hơn đối với NLĐ, nhưng lại tạo áp lực rất lớn đối với DN khi phải chịu tác động kép: tăng lương tối thiểu vùng hàng năm và mức đóng BHXH mới. Hiện nay, công ty có hơn 500 lao động, trung bình một công nhân có mức lương và phụ cấp hơn 7 triệu đồng/tháng. Nếu tính theo cách đóng mới thì mỗi công nhân công ty phải bù thêm 1 triệu đồng/tháng đóng BHXH, tạo áp lực quá lớn cho chúng tôi. Trong khi đó, hiện nay, giá thành sản phẩm không tăng, cạnh tranh khốc liệt, công ty mất nhiều khách hàng, phải chuyển sang làm gia công nên không có lời, chỉ đủ để lo cho công nhân. Nếu áp dụng cách đóng mới, cùng với phần đóng chênh lệch tăng lương tối thiểu vùng, 2% kinh phí công đoàn sẽ gây khó khăn cho DN. Hiện chúng tôi vẫn chưa có giải pháp nào. Khi luật có hiệu lực thì buộc chúng tôi phải cố gắng thực hiện, đến đâu tính đến đó”.
Ông Trầm Kim Dũng, Tổng Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Đường Biên Hòa - Ninh Hòa (thị xã Ninh Hòa) cho biết: “Hiện nay, chúng tôi có hơn 500 lao động. Kể từ năm 2016, việc thay đổi cách tính đóng BHXH sẽ làm tăng các chi phí trích đóng bảo hiểm, thu hẹp lợi nhuận của công ty. Trong khi đó, công ty không thể tăng giá thành sản phẩm để bù lại chi phí đó do cạnh tranh khốc liệt trên thị trường. Trước tình hình đó, chúng tôi đang nghiên cứu các giải pháp bằng cách áp dụng các biện pháp cải tiến kỹ thuật hiện đại, tăng năng suất lao động... để bù lại”.
Còn ông Võ Đình Hùng - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Dệt may Nha Trang cho biết, đơn vị hiện có hơn 3.000 lao động, với cách đóng BHXH mới, cùng với tăng lương tối thiểu vùng làm cho DN mỗi tháng phải đóng BHXH thêm hơn 1 tỷ đồng. Bên cạnh đó, NLĐ cũng phải tăng phần trăm đóng BHXH từ phụ cấp làm cho thu nhập giảm xuống, buộc DN phải tăng đơn giá sản phẩm để NLĐ không bị giảm thu nhập. Trong khi đó, DN không thể tăng giá thành sản phẩm để bù lại. Từ đó, làm ảnh hưởng đến lợi nhuận của DN, lợi tức cổ đông, không còn phần tích lũy để đầu tư...
VĂN GIANG
