Chính sách, pháp luật về an toàn thực phẩm: Vẫn còn nhiều vướng mắc

Mới đây, Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh Khánh Hòa giám sát tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về an toàn thực phẩm ở 3 ngành: Công Thương, Y tế và Nông nghiệp. Qua đó cho thấy, việc thực hiện chính sách này vẫn còn nhiều bất cập, chồng chéo.

Mới đây, Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh Khánh Hòa giám sát tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về an toàn thực phẩm (ATTP) ở 3 ngành: Công Thương, Y tế và Nông nghiệp. Qua đó cho thấy, việc thực hiện chính sách này vẫn còn nhiều bất cập, chồng chéo.

Kết quả tích cực

Từ khi Luật ATTP có hiệu lực (năm 2011), ngành Công Thương, Y tế và Nông nghiệp đã triển khai nhiều hoạt động quản lý nhà nước về ATTP. Cụ thể: đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý ATTP trên địa bàn tỉnh; thực hiện cấp giấy chứng nhận, xác nhận ATTP, quảng cáo sản phẩm; tổ chức thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm về ATTP đối với các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm...

Đoàn liên ngành kiểm tra về an toàn thực phẩm tại bếp ăn của Công ty Cổ phần Cơ khí Vina Nha Trang

Trong những năm qua, việc triển khai đồng bộ các hoạt động trên của 3 ngành đã mang lại kết quả tích cực. Nhận thức của người dân về ATTP được nâng cao; công tác kiểm tra, thanh tra được đẩy mạnh, đã chấn chỉnh và xử lý kịp thời các cơ sở cố tình vi phạm quy định về ATTP; tình hình ngộ độc thực phẩm đã được kiểm soát, số vụ ngộ độc và số người mắc ngày càng ít. Ngoài ra, qua các hoạt động trên, các cơ sở đã có ý thức chấp hành tốt hơn các quy định về ATTP. Nhiều cơ sở đã đầu tư cải tạo, nâng cấp khu vực sản xuất, chế biến; trang bị mới các dụng cụ, thiết bị; chủ động liên hệ với các cơ quan chức năng tiến hành công bố tiêu chuẩn sản phẩm, thực hiện tốt quy chế nhãn sản phẩm; cho nhân viên đi khám sức khỏe định kỳ; trang bị bảo hộ lao động khi sản xuất, chế biến; tổ chức học tập kiến thức ATTP cho công nhân. Việc sử dụng các loại thuốc, phụ gia hóa chất trong danh mục cấm đã giảm...   

 
Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, số lượng giấy cấp chứng nhận đủ điều kiện ATTP cho các cơ sở do ngành Nông nghiệp quản lý tăng từ 32% năm 2011 lên 85% năm 2014; số mẫu sản phẩm nhiễm các chất cấm như: hàn the, urê, chất kích thích tăng trưởng, chất bảo quản độc hại giảm 85% so với năm 2010. Riêng năm 2014, các chi cục đã tiến hành thanh tra, kiểm tra 1.400 cơ sở. Qua kiểm tra cho thấy, gần một nửa số cơ sở có chuyển biến tốt trong thực hiện ATTP...

Còn nhiều khó khăn

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện chính sách, pháp luật về ATTP trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều khó khăn, chồng chéo. Hiện nay, hơn 70% cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh trên địa bàn tỉnh hoạt động nhỏ lẻ, theo quy mô hộ gia đình nên nhận thức chấp hành pháp luật về ATTP còn nhiều hạn chế, cơ sở chật hẹp nên việc đầu tư trang thiết bị, nhà xưởng theo đúng quy định về ATTP khó thực hiện... Trong khi đó, kinh phí dành cho hoạt động này theo chương trình mục tiêu quốc gia bị cắt giảm nên công tác tuyên truyền của 3 ngành chưa được thực hiện thường xuyên, dẫn đến nhiều cơ sở chưa nắm được các quy định về ATTP trong sản xuất, chế biến, kinh doanh; việc lấy mẫu xét nghiệm, thanh tra, kiểm tra cũng bị hạn chế. Ngoài ra, hiện nay, nhân lực dành cho hoạt động này của 3 ngành quá mỏng, trong khi phải quản lý rất nhiều cơ sở nên hiệu quả hoạt động chưa cao so với yêu cầu của thực tế. Ông Quách Thanh Sơn - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: “Hiện nay, nhân lực thực hiện công tác quản lý chất lượng ATTP của ngành quá ít, chỉ có 11 cán bộ chuyên trách, kinh phí dành cho hoạt động này thấp, trong khi số lượng cơ sở sản xuất, kinh doanh ngành quản lý nhiều (4.600 cơ sở) nên khó khăn trong hoạt động”.

Tương tự, cán bộ quản lý công tác ATTP của ngành Công Thương từ tuyến xã đến tỉnh đều kiêm nhiệm, hầu hết chưa được đào tạo chuyên môn về ATTP. Bộ Công Thương chưa ban hành quy định cụ thể phân cấp quản lý cho tuyến huyện và xã nên đến nay, công tác quản lý về ATTP của ngành Công Thương ở hai cấp này hầu như bị bỏ trống... Bên cạnh đó, việc đầu tư máy móc, trang thiết bị phục vụ cho công tác xét nghiệm, hậu kiểm các mẫu thực phẩm trong quá trình thanh tra, kiểm tra cho 3 ngành vẫn chưa được đầu tư, trang bị đầy đủ.

Mặt khác, hiện nay, Luật ATTP và các văn bản dưới luật chưa đồng bộ. Sự phân công trách nhiệm quản lý giữa các bộ chưa có sự thống nhất, chồng chéo hoặc không phù hợp với tình hình thực tế nên việc triển khai, áp dụng thực hiện các quy định còn gặp nhiều khó khăn. Bà Lê Thu Hải - Phó Giám đốc Sở Công Thương cho biết: “Hiện nay có nhiều doanh nghiệp sản xuất thực phẩm. Trong đó, các sản phẩm thuộc ngành Công Thương quản lý chiếm từ 70 đến 99%, còn lại do ngành Y tế, Nông nghiệp quản lý. Theo quy định, tuy chiếm tỷ trọng thấp, chỉ có một vài sản phẩm, nhưng doanh nghiệp cũng phải làm đầy đủ các thủ tục hồ sơ quy định về ATTP để ngành Y tế và Nông nghiệp quản lý. Điều này gây mất nhiều thời gian, phiền hà không đáng có cho doanh nghiệp...”. Bên cạnh đó, hoạt động kiểm tra, giám sát ở chợ hiện nay của ngành Công Thương gặp khó khăn, vì Bộ Công Thương chưa quy định cụ thể việc quản lý ATTP tại các chợ; Bộ Y tế chưa ban hành các quy chuẩn kỹ thuật đối với một số sản phẩm...

Trên cơ sở kết quả giám sát, Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh sẽ có những kiến nghị để các cấp, ngành từng bước tháo gỡ khó khăn trong công tác quản lý ATTP trong thời gian tới.

T.L