Nỗ lực khắc phục tình trạng khai sinh quá hạn

Với việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tổ chức đăng ký khai sinh lưu động đến từng thôn, tổ dân phố…, tình trạng khai sinh quá hạn trên địa bàn huyện Khánh Vĩnh (Khánh Hòa) đã được khắc phục đáng kể.

Với việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tổ chức đăng ký khai sinh (ĐKKS) lưu động đến từng thôn, tổ dân phố…, tình trạng khai sinh quá hạn trên địa bàn huyện Khánh Vĩnh (Khánh Hòa) đã được khắc phục đáng kể.

Ông Phan Viết Hậu - Trưởng phòng Tư pháp huyện cho biết, Khánh Vĩnh có khoảng 35.000 người dân, trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 80%, trình độ dân trí không đồng đều, giao thông đi lại khó khăn... Những điều này ảnh hưởng đến ý thức tuân thủ pháp luật của người dân. Tuy cán bộ tư pháp xã thường xuyên tuyên truyền, giải thích về quyền lợi của trẻ em cũng như nghĩa vụ, trách nhiệm của cha mẹ trong việc ĐKKS đúng hạn cho con em nhưng hiệu quả đạt được chưa cao. Hơn nữa, nhiều thôn ở xa trung tâm xã, điều kiện đi lại khó khăn nên chỉ khi cần giấy khai sinh cho con khám bệnh, làm thẻ bảo hiểm y tế hay đi học, phụ huynh mới đi làm. Cũng có trường hợp người dân đã ĐKKS cho con em nhưng do không hiểu hết giá trị của giấy khai sinh, cất giữ không cẩn thận nên bị mất; cha mẹ không nhớ đã ĐKKS cho con nên phải ĐKKS lại.

Việc đăng ký khai sinh đúng hạn sẽ đảm bảo nhiều quyền lợi cho trẻ em (Ảnh chụp tại xã Khánh Thượng, Khánh Vĩnh).

Trước năm 2010, số trường hợp ĐKKS quá hạn cho trẻ ở Khánh Vĩnh rất cao. Năm 2008: 321 trường hợp, năm 2009: 371 trường hợp. Tỷ lệ ĐKKS quá hạn cho trẻ em hàng năm chiếm khoảng 45%.

Để khắc phục tình trạng này, bên cạnh thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn về đăng ký và quản lý hộ tịch cho cán bộ tư pháp - hộ tịch, Phòng Tư pháp huyện chú trọng tuyên truyền cho người dân bằng nhiều hình thức. Phòng còn tham mưu UBND huyện rà roát, thống kê số trẻ chưa ĐKKS; vận động và tổ chức ĐKKS lưu động đến từng thôn, tổ dân phố. Năm 2014, huyện đã ĐKKS lưu động cho 35 trường hợp tại xã Khánh Đông, Sông Cầu và thị trấn Khánh Vĩnh. Huyện còn miễn thu tiền biểu mẫu, giấy tờ hộ tịch; rà soát, đơn giản hóa thủ tục hành chính về khai sinh.

Chị Trần Thị Thanh Lan, cán bộ tư pháp - hộ tịch xã Sông Cầu cho hay, khi biết có người sinh con, cán bộ còn trực tiếp đến nhà vận động. Trường hợp đồng bào dân tộc thiểu số không có điều kiện, cán bộ hộ tịch đã đến ĐKKS tại nhà... Sau hơn 10 năm, từ một xã có 45 trường hợp ĐKKS quá hạn (năm 2001), Sông Cầu chỉ còn 2 trường hợp ĐKKS quá hạn (năm 2014).

Không riêng Sông Cầu, các xã khác cũng có chuyển biến tích cực. Từ năm 2010 đến nay, tỷ lệ trẻ em đến độ tuổi tới trường chưa được ĐKKS của huyện giảm đáng kể. Tỷ lệ trẻ em ĐKKS đúng hạn (60 ngày kể từ ngày sinh) tăng từ 55% (trước năm 2010) lên 91% (từ năm 2011 đến 2014).

Tuy nhiên, theo ông Hậu, địa phương còn một số vướng mắc cần được Trung ương xem xét, tháo gỡ. Để tạo thuận lợi ĐKKS cho trẻ, theo ông Hậu, nên chăng chỉ cần 2 loại giấy tờ xác nhận: giấy chứng sinh (của cơ sở y tế hoặc người làm chứng) và 1 trong các loại giấy tờ (đăng ký hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú, chứng minh thư, hộ chiếu, giấy tờ tùy thân có tính pháp lý) của mẹ/cha/người bảo lãnh làm ĐKKS cho trẻ. Bộ Tư pháp cũng nên mở rộng khung thời gian ĐKKS đúng hạn cho trẻ em Việt Nam lên 90 ngày kể từ khi sinh và 120 ngày đối với vùng miền núi đặc biệt khó khăn; nên miễn phí ĐKKS cho 100% trẻ em dân tộc miền núi, trẻ em trong các gia đình ngư dân sống trên sông nước. Địa phương cũng đề nghị Sở Tư pháp tham mưu UBND tỉnh hỗ trợ tiền biểu mẫu khai sinh cho đồng bào dân tộc thiểu số (ước hàng năm khoảng 10 đến 15 triệu đồng).

N.V