Với sự chủ động của chính quyền địa phương trong quản lý, vận hành và khai thác các công trình thủy lợi, thời gian qua, trên địa bàn huyện Diên Khánh không có thiệt hại đáng kể do ảnh hưởng của ngập úng và hạn hán. Tuy vậy, công tác này hiện vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
Với sự chủ động của chính quyền địa phương trong quản lý, vận hành và khai thác các công trình thủy lợi, thời gian qua, trên địa bàn huyện Diên Khánh (Khánh Hòa) không có thiệt hại đáng kể do ảnh hưởng của ngập úng và hạn hán. Tuy vậy, công tác này hiện vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
Cơ bản đảm bảo nước tưới cho sản xuất
Để đảm bảo sản xuất và đời sống người dân, trước mỗi mùa mưa bão hàng năm, UBND huyện Diên Khánh đều có chỉ thị yêu cầu các xã, thị trấn và các ngành xây dựng phương án phòng, chống lụt bão, chú trọng công tác an toàn các công trình thủy lợi hiện có, đặc biệt là 2 hồ chứa nước Đồng Mộc và Đá Mài. Ngoài ra, UBND huyện yêu cầu các địa phương chỉ đạo các hợp tác xã (HTX) nông nghiệp trên địa bàn tiến hành kiểm tra, sửa chữa các công trình thủy lợi hư hỏng, có kế hoạch tu bổ, nạo vét, khai thông tuyến kênh mương đến mặt ruộng; tăng cường công tác quản lý nhằm hạn chế hiện tượng rò rỉ, thất thoát nước. Hiện nay, huyện đang quản lý 2 hồ chứa nước (Đá Mài và Đồng Mộc) với năng lực phục vụ cho 55ha; 10 đập dâng lấy nước phục vụ 278ha; 38 trạm bơm điện phục vụ tưới cho khoảng 1.123ha; 925 kênh cấp 3 nội đồng với tổng chiều dài hơn 539km, đã kiên cố hơn 357km (đạt 66%).
 |
| Một góc hệ thống kênh tưới xã Diên Đồng đã được kiên cố |
Nhờ chủ động trong công tác chỉ đạo và điều hành kịp thời, từ năm 2012 đến 2014, trên địa bàn huyện chưa xảy ra tình trạng ngập úng và hạn hán ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống của nhân dân. Chương trình kiên cố hóa kênh mương nội đồng tuy đã kết thúc trước năm 2010, nhưng từ năm 2011 đến nay, việc đầu tư kiên cố hóa kênh mương luôn được địa phương quan tâm và đưa vào kế hoạch hàng năm, lồng ghép vào Chương trình xây dựng nông thôn mới. Tổng kinh phí đầu tư cho công tác này đạt hơn 63 tỷ đồng.
Vẫn còn khó khăn
Theo Phòng Kinh tế huyện Diên Khánh, công tác quản lý, vận hành và khai thác các công trình thủy lợi trên địa bàn huyện hiện vẫn còn gặp nhiều khó khăn, bất cập. Hệ thống kênh mương cấp 3 giao cho các HTX quản lý có nhiều tuyến là kênh đất, kênh xây bằng gạch, đá chẻ đã xuống cấp, gây thất thoát nước. Hiện nay, nguồn thu thủy lợi phí theo mức quy định của UBND tỉnh chỉ đáp ứng chi trả công thủy nông và duy tu sửa chữa nhỏ. Trong khi đó, giữa năm 2014, giá bán điện hỗ trợ thủy lợi không còn, tiền điện tăng 7,5% trong năm 2015 và công lao động ngày một tăng khiến các HTX ngày càng gặp khó khăn trong công tác thủy lợi. Theo ông Huỳnh Văn Hưởng, Chủ nhiệm HTX Diên Điền 2, những đoạn kênh mương bị hỏng nặng không có kinh phí sửa chữa, làm mới đang gây lãng phí nước như kênh Ngã ba Thương binh - cầu Suối Quá. Bên cạnh đó, hệ thống kênh rút sau hồ Am Chúa nối dài đến mương rút Sơn - Điền - Phú cũng không được nạo vét thường xuyên, dẫn đến một phần diện tích vụ đông xuân hàng năm của HTX bị ngập úng. Còn tại HTX Diên Sơn 1, số tiền 318 triệu đồng/năm từ nguồn thu thủy lợi phí không đủ đáp ứng yêu cầu trả công quản lý và nạo vét hệ thống kênh mương, nhất là nạo vét kênh tiêu liên xã có chiều dài 3,5km. Điều này gây khó khăn cho việc điều hành sản xuất của HTX.
Bên cạnh đó, công trình hồ chứa thủy lợi Đá Mài (xã Diên Lâm) do đầu tư đã lâu, hồ đắp bằng đất nên xuống cấp, sức chứa hiện tại chỉ còn khoảng 1/2 so với dung tích ban đầu, diện tích tưới bị thu hẹp. Tuy đã có quyết định phê duyệt dự án đầu tư sửa chữa, nâng cấp hồ Đá Mài và huyện đã thực hiện xong phần kiểm kê áp giá, lập xong hồ sơ khu tái định cư cho những hộ dân trong vùng dự án nhưng đến nay vẫn chưa có nguồn vốn đầu tư. Lòng hồ Am Chúa bị bồi lấp, không đảm bảo nước tưới cho các diện tích đất sản xuất 2 xã Diên Điền và Diên Sơn.
Theo ông Nguyễn Ngô, Phó Trưởng ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh, huyện Diên Khánh cần tính toán lại mức thu thủy lợi phí, đề xuất mức thu mới làm sao thu đủ bù chi và bảo tồn nguồn lợi nước, đảm bảo duy tu bảo dưỡng kênh mương, tránh việc xuống cấp trầm trọng, gây lãng phí nước. Bên cạnh đó, rà soát lại việc phân cấp quản lý kênh tiêu để kịp thời vận hành; chú trọng công tác quy hoạch, kế hoạch thực hiện đầu tư, quản lý các hệ thống công trình thủy lợi; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao trách nhiệm bảo vệ công trình thủy lợi và nguồn nước cho người dân...
H.Q
