Theo Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Khánh Hòa, giảm sinh là tín hiệu vui của các địa phương vùng ven biển, đảo hiện nay.
Theo Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) tỉnh Khánh Hòa, giảm sinh là tín hiệu vui của các địa phương vùng ven biển, đảo hiện nay.
 |
| Ngành Dân số phối hợp với quân y chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em ở bán đảo Cam Lập (TP. Cam Ranh). |
Không còn cảnh đông con
Ở khu dân cư Hòn Rớ (xã Phước Đồng, TP. Nha Trang), phần đông người dân làm nghề biển. Nhiều gia đình ở đây không còn cảnh đông con như vẫn thường thấy tại các làng chài ven biển. Bà Hồ Thị Bốn, nhà ở lô 1005, ô 20 - Hòn Rớ cho biết, khoảng hơn 10 năm trước, dân biển hầu như gia đình nào cũng có từ 4 - 6 người con, nhiều gia đình còn cố sinh nhiều con trai để đi biển. Thế nhưng đến nay, gần như các gia đình trẻ đều chỉ có từ 1 đến 2 con. Riêng gia đình bà, 4 người con đã lập gia đình đều thực hiện tốt KHHGĐ, chưa có cặp nào sinh con thứ 3. “Trước đây, sinh con ra cứ bỏ lăn bỏ lóc, chỉ cần có cơm ăn là mừng, phụ nữ và trẻ em đều rất khổ. Bây giờ sinh ít, nguy cơ rủi ro sức khỏe bà mẹ ít, lại có điều kiện để chăm sóc con tốt hơn” - bà Bốn chia sẻ.
Anh Huỳnh Thanh Hải, nhà ở ô 25, Hòn Rớ cũng cho biết, anh làm nghề câu cá ngừ đại dương, đến nay vợ chồng anh có 2 con gái nhưng vẫn quyết định dừng sinh. Vì qua các phương tiện truyền thông, đặc biệt là các buổi tuyên truyền về DS-KHHGĐ của xã Phước Đồng, nhận thức của vợ chồng anh đã thay đổi. “Nếu sinh nhiều để mong có con trai, mình phải chăm lo đều cho các con nên chúng sẽ chịu thiệt thòi. Trai hay gái đều tốt, miễn là có điều kiện đầu tư chăm sóc, nuôi dạy con cái ăn học đến nơi đến chốn” - anh Hải nói.
Huyện Vạn Ninh có 10/13 xã, thị trấn thuộc vùng biển, đảo, ven biển. Theo bác sĩ Huỳnh Tình - Giám đốc Trung tâm DS-KHHGĐ huyện, nhờ làm tốt công tác tuyên truyền nên người dân miền biển đã có ý thức tốt về KHHGĐ. Tỷ lệ cặp vợ chồng áp dụng các biện pháp tránh thai của huyện là 72,6% năm 2009, đến năm 2013 đã tăng lên 84,5%.
Có sự góp phần của Đề án 52
Bà Huỳnh Thị Hiên, Quyền Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh cho biết, DS vùng biển, đảo chiếm hơn 42% DS toàn tỉnh. Đây là vùng dân cư tập trung cao, 5 năm trước, mức sinh của phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ ở vùng biển là 2,8 con. Mức sinh cao tại vùng biển, đảo đã tác động đến mức sinh chung của toàn tỉnh. Nguyên nhân chính là do tập quán nghề biển cần có con trai để nối nghề. Trong khi đó, trình độ học vấn và tỷ lệ lao động được đào tạo tại vùng biển, đảo còn khá thấp so với mặt bằng chung toàn tỉnh.
Để giảm sinh cho vùng ven biển, đảo, ngoài các giải pháp tăng cường tuyên truyền giảm sinh chung của ngành DS còn có sự góp phần đáng kể của Đề án “Kiểm soát DS vùng biển, đảo và ven biển” (Đề án 52). Đến nay, số xã, phường được triển khai Đề án 52 chiếm 1/3 số xã, phường toàn tỉnh. Nhiều chương trình DS được tăng cường triển khai cùng lúc như: tư vấn và cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em, sức khỏe sinh sản, KHHGĐ; sàng lọc trước sinh và sơ sinh; tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân, tăng cường các chương trình truyền thông bề nổi, trực quan. Đặc biệt, Chi cục đã phối hợp với lực lượng Bộ đội Biên phòng, Hội Phụ nữ tổ chức các chương trình như: Câu lạc bộ không sinh con thứ 3, gia đình hạnh phúc, phụ nữ giúp nhau làm kinh tế gia đình... Những mô hình, hoạt động này đã giúp phụ nữ vùng biển biết cách chăm sóc sức khỏe, áp dụng các biện pháp tránh thai phù hợp. Nhờ thế, mức sinh của vùng biển, đảo đã giảm đáng kể. Nếu như trước đây, mỗi gia đình có tới 5, 6 người con, thì nay bình quân số con vùng ven biển chỉ còn 1,88 con. Mức sinh này đã nằm trong mức sinh chung của phụ nữ toàn tỉnh.
2 năm trở lại đây, các chương trình mục tiêu về DS đều bị cắt giảm kinh phí. Vì vậy, công tác tuyên truyền về DS-KHHGĐ nói chung và tuyên truyền Đề án 52 nói riêng gặp nhiều khó khăn. Theo Quyết định số 52/2009 của Thủ tướng Chính phủ, Đề án 52 sẽ kéo dài đến năm 2020 nhằm kiểm soát quy mô DS và chất lượng DS các vùng biển, đảo và ven biển. Để thực hiện thắng lợi mục tiêu này, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh kiến nghị năm 2015, Tổng cục DS-KHHGĐ cần tăng thêm kinh phí để đẩy mạnh truyền thông, vận động, tư vấn và nâng cao nhận thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản, KHHGĐ cho người dân vùng biển; duy trì và mở rộng các mô hình truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ cho lao động đặc thù làm việc trên biển, mô hình quân dân y kết hợp và mô hình cung cấp dịch vụ lao động trong các khu công nghiệp ven biển, đảo. Bên cạnh đó, Tổng cục cần đầu tư trang thiết bị y tế phục vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em, sức khỏe sinh sản, KHHGĐ cho vùng biển, đặc biệt đối với các cơ sở y tế xã đảo, xã ven biển có điều kiện khó khăn.
Lưu Khánh
