Hiện nay, một số xã vùng biển huyện Vạn Ninh (Khánh Hòa) có tỷ suất sinh khá cao. Vì vậy, công tác nâng cao chất lượng dân số tại địa phương đang gặp khó khăn.
Hiện nay, một số xã vùng biển huyện Vạn Ninh (Khánh Hòa) có tỷ suất sinh khá cao. Vì vậy, công tác nâng cao chất lượng dân số (DS) tại địa phương đang gặp khó khăn.
Tỷ suất sinh cao
Theo số liệu của Trung tâm DS - Kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) huyện Vạn Ninh, toàn huyện có gần 135.000 nhân khẩu. Trong đó, 10/13 xã, thị trấn có biển với hơn 109.200 khẩu. Gần 14.000 người thường xuyên tham gia hoạt động đánh bắt, nuôi trồng thủy sản. Riêng xã Vạn Thạnh có số dân gần 6.300 người với hơn 80% làm nghề biển. Tỷ suất sinh trung bình của huyện là 11,63‰; tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên là 8,15%. Tuy nhiên, tỷ suất sinh của các xã biển luôn cao hơn mức trung bình chung của huyện. Nằm trong nhóm có tỷ suất sinh cao là xã Vạn Thạnh với 17,65‰; Vạn Lương 13,73‰ và Vạn Thọ 13,55‰. Trong khi đó, địa phương không thuộc vùng biển như xã Vạn Bình, tỷ suất sinh chỉ có 9,67‰...
Do sinh đông con nên cuộc sống của nhiều gia đình vùng biển có chất lượng thấp. Bà Phạm Thị Yên (thôn Tuần Lễ, xã Vạn Thọ) cho biết, vợ chồng bà sinh 4 người con. Tuy làm nghề biển nhưng chủ yếu đánh bắt nhỏ, thu nhập chỉ đủ trang trải cuộc sống qua ngày của gia đình, các con bà lớn lên không có tiền đi học. Căn nhà kiên cố bà đang ở cũng nhờ sự hỗ trợ một phần của Nhà nước. Không có vốn, không đủ kiến thức nên các con của bà đều đi làm thuê kiếm sống. Vì thế, gia đình bà lúc nào cũng chật vật lo chuyện chi tiêu hàng ngày. “Hồi đó, nghèo khổ không có tiền cho con đi học, đứa nào cũng đến lớp 6 rồi nghỉ. Bây giờ cũng khổ nên con cái phải tự bươn chải kiếm cơm. Đi làm mướn không đủ ăn thì lấy đâu nuôi con, nuôi cháu ăn học đầy đủ” - bà Yên nói.
 |
| Cán bộ dân số tuyên truyền giảm sinh cho một gia đình làm nghề biển. |
Bác sĩ Huỳnh Tình, Giám đốc Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Vạn Ninh cho biết, thời gian qua, trên địa bàn huyện triển khai Đề án Kiểm soát DS vùng biển, đảo và ven biển nên đã phần nào kiềm chế được mức sinh ở các xã biển. Tỷ lệ các cặp vợ chồng áp dụng biện pháp tránh thai hiện đại trên toàn huyện từ 72,6% năm 2009 đã tăng lên 84,5% trong năm 2013. Tuy nhiên, ở các xã có nhiều người dân làm nghề biển vẫn còn một bộ phận gia đình sinh dày, sinh nhiều; kinh tế gia đình không phát triển được nên chất lượng cuộc sống thấp. “Phụ nữ ít có điều kiện chăm sóc y tế, bị viêm nhiễm phụ khoa còn nhiều. Một số chị em thiếu kiến thức nên còn mang thai ngoài ý muốn. Người cao tuổi cũng chưa có điều kiện chăm sóc sức khỏe. Trẻ em không được đi học đầy đủ. Tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh ngày càng tăng” - bác sĩ Tình nói.
Cần đẩy mạnh tuyên truyền
Đối với một số xã vùng biển có tỷ suất sinh cao, thời gian qua, cán bộ DS-KHHGĐ gặp không ít khó khăn khi vận động người dân thực hiện KHHGĐ. Theo chị Đỗ Thị Hồng Gấm, cán bộ chuyên trách DS-KHHGĐ xã Vạn Thọ, thời gian gần đây, thủy sản ven bờ cạn kiệt, nhiều người dân trên địa bàn xã đi làm ăn xa nên dân cư liên tục biến động. Người làm biển ở tại địa phương thì tối mịt mới về nên việc gặp gỡ để tuyên truyền rất khó. Người dân không mặn mà tiếp chuyện vì muốn sinh nhiều con trai để có người đi biển...
Theo một số ngư dân có kinh tế khá, hiện nay, muốn làm ngư dân giỏi để phát triển kinh tế gia đình, ngoài sức khỏe cần phải có kiến thức về kỹ thuật đánh bắt và bảo quản sản phẩm. Vì thế, chỉ có thực hiện tốt chính sách DS-KHHGĐ, sinh ít con thì mới có điều kiện, cho con cái ăn học đầy đủ, có kiến thức tiếp cận khoa học kỹ thuật để có nghề biển giỏi, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện chất lượng cuộc sống. “Bây giờ, biển ít cá, người đánh bắt đông nên ngư dân gặp khó. Sinh con đông, không có kiến thức, làm ngày nào ăn ngày đó thì chỉ mãi đói nghèo...” - một ngư dân ở xã Vạn Thọ chia sẻ.
Để nâng cao chất lượng DS vùng biển, thời gian tới, ngoài tuyên truyền giảm sinh cho người dân các xã có tỷ suất sinh cao, Trung tâm DS-KHHGĐ huyện sẽ tiếp tục tập trung truyền thông ở 13 xã biển về vấn đề giảm mất cân bằng giới tính khi sinh; chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; phòng, chống viêm nhiễm đường sinh sản; truyền thông cung cấp dịch vụ phòng, tránh có thai ngoài ý muốn, nạo phá thai không an toàn... Ngoài ra, công tác nâng cao năng lực về sàng lọc trước sinh và sơ sinh; tuyên truyền về nuôi dạy, giáo dục con cháu đầy đủ để trở thành nguồn nhân lực tốt cho xã hội cũng sẽ được quan tâm hơn.
L.K - A.T
