Phát triển đội ngũ những người làm công tác xã hội chuyên nghiệp ở các cơ sở bảo trợ xã hội và các xã, phường, thị trấn sẽ góp phần trợ giúp trẻ mồ côi, bị bỏ rơi, nghèo, khuyết tật hòa nhập cộng đồng, vững tin bước vào đời…
Phát triển đội ngũ những người làm công tác xã hội (CTXH) chuyên nghiệp ở các cơ sở bảo trợ xã hội (CSBTXH) và các xã, phường, thị trấn sẽ góp phần trợ giúp trẻ mồ côi, bị bỏ rơi, nghèo, khuyết tật hòa nhập cộng đồng, vững tin bước vào đời…
Từ thực tế
Theo thống kê của ngành Lao động - Thương binh và Xã hội, hiện nay toàn tỉnh có hơn 400 trẻ em mồ côi, bị bỏ rơi và gần 200 trẻ khuyết tật đang được nuôi dưỡng tại các CSBTXH. Ngoài ra, tuy chưa có số liệu thống kê nhưng số lượng trẻ có hoàn cảnh đặc biệt trong cộng đồng cũng rất lớn. Trẻ bị bỏ rơi có những hoàn cảnh đặc biệt như bố mẹ ly dị; gia đình không quan tâm, chăm sóc, nuôi dạy; bố mẹ chết do tai nạn, bệnh tật... Đa số trẻ em trong hoàn cảnh này đều chịu nhiều thiệt thòi trong cuộc sống. Các em không có được sự dìu dắt, chỉ dạy của bố mẹ, người thân, không được đến trường... Những điều này rất dễ đẩy các em đến những con đường sai trái, trở thành nạn nhân của những kẻ xấu lợi dụng đi xin ăn, buôn bán trẻ em.
Mặt khác, cuộc sống vật chất, tinh thần khó khăn đã cản trở trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tiếp cận các dịch vụ y tế, giáo dục, học nghề, tìm kiếm việc làm, chính sách pháp luật, tham gia giao thông... Từ đó dẫn đến khó khăn trong cuộc sống và hòa nhập với cộng đồng. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật và thực hiện chính sách liên quan đến trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt cũng chưa đầy đủ. Do hiểu biết của những người làm công tác trẻ em còn hạn chế nên các hoạt động chăm sóc, hỗ trợ trẻ em ở cộng đồng chưa được thực hiện tốt. Từ đó dẫn đến việc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt chưa thấy được quyền và trách nhiệm của mình. Bên cạnh đó là tình trạng kỳ thị, phân biệt, đối xử không đúng với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt.
 |
| Chăm sóc trẻ khuyết tật tại Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh. |
Hiện nay, đội ngũ những người làm CTXH chuyên nghiệp ở cấp xã, phường, thị trấn mới được thành lập nên khả năng hoạt động còn kém. Trong khi đó, bộ phận làm nhiệm vụ quản lý, tham vấn tâm lý, hỗ trợ cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt ở các CSBTXH (đặc biệt là CSBTXH ngoài công lập) chủ yếu là kiêm nhiệm nên việc theo dõi, giúp đỡ, tham vấn cho trẻ em không được thường xuyên. Đó là chưa kể trình độ chuyên môn của đội ngũ này còn hạn chế, thậm chí chưa được đào tạo, bồi dưỡng qua trường lớp nào mà chỉ làm việc dựa trên kinh nghiệm. Ngoài ra, những người thân nuôi dạy trẻ trong cộng đồng chưa được tư vấn để có thể giúp con em mình vượt qua khó khăn về vật chất lẫn tinh thần...
Giúp trẻ em hòa nhập cộng đồng
Trẻ mồ côi, bị bỏ rơi, nghèo, khuyết tật là những người thuộc nhóm yếu thế. Do đó, các chức năng xã hội của các em bị suy giảm. Vì thế, nhân viên CTXH là người giúp các em tiếp cận được nguồn lực bên ngoài, phát huy nguồn lực bên trong để vươn lên trong cuộc sống, tham gia các hoạt động lao động, học tập như những đứa trẻ bình thường khác. Bên cạnh đó, nhân viên CTXH sẽ đánh giá tình hình của đối tượng, bao gồm cả chính bản thân các em và các mối quan hệ gia đình; thông qua các phương pháp như tham vấn, liệu pháp gia đình và giáo dục để tăng cường khả năng ứng phó với khủng hoảng cho trẻ. Bằng những kiến thức, kỹ năng và phương pháp, nhân viên CTXH sẽ trợ giúp cá nhân, gia đình, cộng đồng và trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt phục hồi các chức năng xã hội mà họ bị suy giảm.
Song song đó, đội ngũ CTXH còn thúc đẩy môi trường xã hội bao gồm chính sách, pháp luật, cộng đồng thân thiện giúp trẻ hòa nhập xã hội. Đồng thời, họ đóng vai trò là người xúc tác, biện hộ để cá nhân, gia đình trẻ em tiếp cận được nguồn lực trong cộng đồng, được hưởng những chính sách an sinh xã hội. Trên cơ sở đó, trẻ em sẽ nâng cao chức năng xã hội của mình và đóng góp cho xã hội sau này.
Ông Mai Xuân Trí, Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, nhân viên CTXH trợ giúp cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt với 4 chức năng là phòng ngừa, chữa trị, phục hồi và phát triển. Đối với chức năng phòng ngừa: Trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt thường thiếu vắng tình cảm, sự chăm sóc của cha mẹ nên sự can thiệp, trợ giúp kịp thời của nhân viên CTXH sẽ giúp trẻ hiểu và chủ động phòng tránh được các tệ nạn xã hội mà trẻ có thể bị lôi kéo, gặp phải. Đối với chức năng chữa trị: Nhân viên CTXH sẽ cung cấp các dịch vụ xã hội về chăm sóc sức khỏe, cải thiện tình hình kinh tế, việc làm, hạ tầng cơ sở, nước sạch vệ sinh môi trường, hỗ trợ tâm lý tình cảm... để giải quyết vấn đề tức thời cho trẻ em. Về chức năng phục hồi: Nhân viên CTXH sẽ giúp các em vượt qua khủng hoảng về tâm lý và khó khăn về đời sống vật chất khi mất đi chỗ dựa là cha, mẹ. Về chức năng phát triển: Nhân viên CTXH sẽ hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt có thể phát huy được những khả năng của bản thân, vượt qua khó khăn, vươn lên tự lập trong cuộc sống; giúp các em phát triển nhân cách, tăng cường giao lưu và học hỏi...
Như vậy, việc phát triển đội ngũ những người làm CTXH chuyên nghiệp trong xã hội hiện nay là rất cần thiết. Bởi chính họ là người giải quyết các vấn đề phát sinh trong xã hội, đặc biệt là giúp những trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt vững tin bước vào đời, hòa nhập cộng đồng.
VĂN GIANG
