Cứu nạn mùa biển động

Chưa đến mùa mưa bão, nhưng do diễn biến bất thường của thời tiết nên nhiều tàu cá của ngư dân hoạt động trên biển đang phải đối mặt với những hiểm nguy rình rập. Để sát cánh với những ngư dân can trường, lực lượng làm nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn luôn sẵn sàng.

Những hiểm nguy bất ngờ

Trong lúc đánh bắt hải sản trên vùng biển Hoàng Sa, rạng sáng 26-8 vừa qua, chiếc tàu cá số hiệu KH 94969TS của ông Phan Hoan (phường Ninh Thủy, thị xã Ninh Hòa) bất ngờ bị hỏng máy và trôi tự do trên biển. Khi bị nạn, trên tàu có 9 thuyền viên.

Theo thông tin của thuyền trưởng (vừa là chủ tàu) Phan Hoan cung cấp cho cơ quan chức năng, tàu đang đánh bắt trên ngư trường Hoàng Sa thì bất ngờ có mưa, giông tố mạnh, thời tiết diễn biến hết sức phức tạp đã làm tàu bị hỏng máy chính. Các thành viên trên thuyền nỗ lực khắc phục sự cố nhưng không thành. Lúc này, lương thực, thực phẩm, nước ngọt trên tàu đã gần cạn kiệt khiến tinh thần thuyền viên hoảng loạn, sức khỏe suy giảm. Do vậy, thuyền trưởng đã phát tín hiệu cấp cứu khẩn cấp.

Tàu SAR-413 của VMRCC lai dắt tàu cá vỏ thép Hoàng Anh 01 bị nạn ở vùng biển Hoàng Sa về Cảng Nha Trang.

Nhận được thông tin, ngay lập tức, Trung tâm Phối hợp tìm kiếm cứu nạn hàng hải Việt Nam (VMRCC) điều động tàu SAR 412 đang ứng trực ở Đà Nẵng nhanh chóng lên đường. Sau khi tiếp cận tàu bị nạn, tàu SAR 412 đã tiếp tế lương thực, thực phẩm, nước ngọt và chuyển thuyền viên tàu bị nạn sang tàu SAR 412 để chăm sóc sức khỏe, sau đó lai dắt tàu bị nạn về đất liền vào tối 1-9.

Cuối tháng 8 vừa qua, tàu câu mực của ông Phan Thu (44 tuổi, trú xã Bình Minh, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam) cùng 31 ngư dân cũng gặp sự cố hỏng máy tại ngư trường truyền thống Trường Sa. Khi nhận được thông tin cứu nạn khẩn cấp của chủ tàu bị nạn, tàu SAR27-01 của VMRCC nhanh chóng lên đường, lai dắt tàu bị nạn cùng 32 ngư dân vào cảng Nha Trang an toàn.

Trong niềm vui được cứu nạn kịp thời, ông Thu xúc động nói: “Giữa đêm đen, thấy tàu cứu nạn xuất hiện mỗi lúc một gần, chúng tôi biết là mình sắp được cứu. Khi được lai dắt vào bờ, chúng tôi còn được VMRCC phát áo, tiền để bù đắp một phần chi phí. Chúng tôi rất biết ơn các cán bộ, nhân viên thuộc lực lượng tìm kiếm, cứu nạn. Đây chính là những người bạn đường không thể thiếu của ngư dân”. Mặc dù vậy, trên nét mặt chủ tàu và nhiều thuyền viên buồn vui xen lẫn, vì chuyến đi biển này họ đã bị lỗ đến 200 triệu đồng.

Trên đây chỉ là 2 trong số hàng chục vụ tàu cá bị nạn đã được lực lượng tìm kiếm, cứu nạn của VMRCC ứng cứu kịp thời trong thời gian qua.

Vất vả nghề cứu nạn

Tâm sự với chúng tôi, ông Đinh Nhiên - thuyền trưởng tàu SAR27-01 cho biết, chuyến ra khơi cứu nạn tàu cá của ông Thu là chuyến thứ 6 của tàu SAR27-01 từ đầu năm đến nay. Thời gian gần đây, mật độ các chuyến ra khơi ngày càng nhiều. Điều đó đồng nghĩa với việc ngư dân đang phải đối mặt với những hiểm nguy, tai nạn rình rập nhiều hơn ở trên biển.

Theo ông Nhiên, công tác tìm kiếm cứu nạn trên biển có nhiều khó khăn. Tuy nhiên, gian nan hơn cả là khi Trung tâm mất liên lạc với tàu bị nạn. Đó là những trường hợp tàu cá gọi về báo vị trí bị nạn ban đầu, rồi sau đó đột ngột mất tín hiệu, trong khi tàu bị nạn trôi tự do trên biển sẽ làm thay đổi vị trí. Khi tàu SAR27-01 đến vị trí báo nạn ban đầu không thấy tàu bị nạn, các thành viên cùng với Trung tâm phải phân tích hướng gió, dòng chảy của nước để tìm kiếm tàu bị nạn. Điều này khiến công tác tìm kiếm, cứu nạn mất nhiều thời gian hơn dự kiến.

Nhân viên VMRCC tặng áo cho ngư dân trên tàu cá QNa 95889-TS bị nạn

Cũng có trường hợp ngư dân trên tàu bị nạn báo nhầm tọa độ do thiết bị máy móc gặp sự cố. Còn nhớ, ngày 19-3-2012, tàu câu mực QNa 90019 TS bị hỏng máy khi đang đánh bắt tại vùng biển Trường Sa. Các ngư dân phát tín hiệu về đất liền cầu cứu. Nhận được tin báo, VMRCC đã điều động tàu SAR27-01 tức tốc ra khơi. Hơn 5 giờ sau đó, tàu cứu nạn đến tọa độ như tin báo nhưng không thấy tàu bị nạn. Các thuyền viên tàu SAR27-01 tiếp tục tìm kiếm và phải đến khuya 20-3-2012 mới tiếp cận được tàu bị nạn để đưa tàu cùng 47 ngư dân vào Cảng Nha Trang an toàn. Các thuyền viên tàu SAR27-01 cho biết, ban đầu, ngư dân báo cách bờ 37 hải lý, khi Trung tâm liên lạc lại thì nói ở cách bờ đến 45 hải lý, tiếp đó lại báo cách bờ 72 hải lý. Sau khi phân tích và xác định vị trí, tàu SAR27-01 đã tiếp cận được tàu bị nạn ở tọa độ cách bờ 74 hải lý.

Thuyền trưởng Đinh Nhiên nói: “Tàu gặp nạn trên biển trong điều kiện thời tiết xấu thì việc tìm kiếm, cứu nạn trở nên rất mong manh. Đối với công tác tìm kiếm, cứu nạn trên biển, quan trọng nhất là cứu người. Vì thế, chúng tôi thường xuyên phải chạy đua với thời gian. Trường hợp có hàng chục thuyền viên trên tàu bị nạn hay chỉ một ngư dân bị bệnh, tai nạn lao động trên biển đều được chúng tôi cứu hộ, cứu nạn với tinh thần trách nhiệm cao. Có những đêm đen giá lạnh, mồ hôi chúng tôi vẫn ướt đẫm áo. Cứu được người gặp nạn là niềm hạnh phúc lớn của chúng tôi...”.

Kịp thời ứng cứu

Nước ta có chiều dài bờ biển khoảng 3.260km và vùng biển rộng hơn 1 triệu km2. Theo thống kê của cơ quan chức năng, hiện nay, hàng ngày, cả nước có hơn 100 nghìn tàu cá với hơn 1 triệu ngư dân hoạt động trên biển. Trong khi đó, tình hình thời tiết trên biển từ đầu năm 2014 đến nay hết sức bất thường so với 2 năm trước. Chẳng hạn như, các đơn vị đo được rất nhiều đợt gió mùa Đông Bắc trên biển có sức gió cấp 9, tương đương với bão. Vì vậy, đã khiến nhiều tàu cá của ngư dân bị nạn bất ngờ trên biển. Ông Nguyễn Anh Vũ - Tổng Giám đốc VMRCC cho biết, ý thức về mối nguy hiểm này, VMRCC đã huy động lực lượng cùng với các phương tiện đến thường trực tại những vùng biển có khả năng xảy ra tai nạn cao, như: tuyến trọng điểm khu vực Bắc Trung bộ, vùng biển Hoàng Sa, Trường Sa, tuyến biển Sa Kỳ - Lý Sơn, Rạch Giá - Phú Quốc... để sẵn sàng ứng phó khi điều kiện thời tiết xấu. Trong đó, VMRCC cũng ưu tiên những vùng trọng điểm mà ngư dân hoạt động với mật độ cao. “Tuy vùng biển rộng lớn, trải dài, nhiều phương tiện đánh bắt cá nhưng hiện nay, cả nước chỉ có 7 tàu làm nhiệm vụ cứu nạn. Trong điều kiện thời tiết phức tạp, đây là thách thức hết sức lớn đối với chúng tôi. Những ngày qua xảy ra hàng loạt vụ tai nạn, sự cố trên biển, chúng tôi đã nỗ lực tổ chức cứu nạn kịp thời” - ông Vũ nói.

Ông Vũ cũng thừa nhận, so với tình hình thực tế, hiện nay, số lượng tàu tìm kiếm, cứu nạn của đơn vị còn thiếu và yếu. Do đó, để khắc phục những khó khăn, trước mắt, VMRCC đã và đang khai thác tối đa công suất của các phương tiện hiện có. Mặt khác, VMRCC thường xuyên tổ chức tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, hướng dẫn kỹ năng ứng phó với những tai nạn cho ngư dân, nhất là kỹ năng duy trì sự sống trên biển khi gặp nạn, báo nạn, tiếp cận kịp thời lực lượng tìm kiếm cứu nạn...

Bất chấp hiểm nguy rình rập, những ngư dân can trường trên khắp mọi miền của Tổ quốc vẫn ngày đêm kiên trì bám biển. Với họ, việc làm giàu cho gia đình chính là làm giàu cho quê hương, đất nước và giữ vững ngư trường truyền thống của cha ông. Ở nơi đó, luôn có những con tàu cứu nạn, cứu hộ của VMRCC sát cánh cùng ngư dân. Được biết, Bộ Giao thông vận tải vừa phê duyệt Đề án Phát triển lực lượng phương tiện của VMRCC và được Thủ tướng Chính phủ cho phép nghiên cứu đóng thêm 1 tàu tìm kiếm, cứu nạn trọng tải lớn để đáp ứng nhu cầu hiện nay.

THÀNH LONG