Từ năm 2011 đến nay, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Khánh Hòa đã phát triển và duy trì 13 Câu lạc bộ Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân. Đây là mô hình đầu tư cho giới trẻ, nhằm tạo thói quen chăm sóc sức khỏe sinh sản trước khi kết hôn.
Từ năm 2011 đến nay, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) tỉnh Khánh Hòa đã phát triển và duy trì 13 Câu lạc bộ (CLB) Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân (TV-KSKTHN). Đây là mô hình đầu tư cho giới trẻ, nhằm tạo thói quen chăm sóc sức khỏe (CSSK) sinh sản trước khi kết hôn.
Thu hút giới trẻ
Bà Huỳnh Thị Hiên - Quyền Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh cho biết, từ năm 2011, trên địa bàn tỉnh đã ổn định mức sinh. Vì thế, các chương trình DS đã chuyển dần từ mục tiêu giảm sinh sang nâng cao chất lượng DS. Nhiều mô hình nâng cao chất lượng DS được triển khai có hiệu quả như: Mô hình CSSK người cao tuổi dựa vào cộng đồng, Đề án Sàng lọc trước sinh và sơ sinh, trong đó đáng chú ý là mô hình TV-KSKTHN.
 |
| Một buổi sinh hoạt của Câu lạc bộ Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân phường Ninh Đa với chủ đề “Mang thai vị thành niên” |
Đến nay, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đã xây dựng và duy trì 13 CLB TV-KSKTHN trên địa bàn tỉnh. Mạng lưới các CLB này có 1.086 thành viên tham gia, hơn 3 năm qua đã tư vấn cho gần 10.000 trẻ vị thành niên, thanh niên (VTN, TN) các kiến thức về CSSK sinh sản như: Những vấn đề tâm sinh lý, tình bạn, tình yêu tuổi VTN, TN; sự cần thiết của KHHGĐ, lựa chọn biện pháp tránh thai phù hợp và phòng ngừa có thai ngoài ý muốn, nạo phá thai an toàn; CSSK thai kỳ, làm mẹ an toàn và chăm sóc trẻ sơ sinh; phòng tránh viêm nhiễm đường sinh sản, các bệnh lây truyền qua đường tình dục và HIV/AIDS; tình dục và sức khỏe tình dục, bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình và xây dựng gia đình hạnh phúc... 6 tháng đầu năm 2014, 13 CLB này đã vận động được 742 thành viên mới tham gia; tư vấn cho 1.411 lượt VTN, TN; tư vấn, khám sức khỏe cho 200 lượt VTN, TN. Thông qua các hoạt động tuyên truyền, tư vấn, khám sức khỏe, các CLB đã góp phần nâng cao nhận thức, kỹ năng thực hành CSSK sinh sản và thực hiện KHHGĐ cho VTN, TN, trong đó có nam, nữ chuẩn bị kết hôn. Nhờ đó, các bạn trẻ đã quan tâm và biết cách tự CSSK bản thân, nâng cao kỹ năng sống, ứng phó tốt với những tình huống xảy ra trong giai đoạn bước vào tuổi trưởng thành, xây dựng hôn nhân và gia đình bền vững.
Cần mở rộng mô hình
| 13 CLB TV-KSKTHN trên địa bàn tỉnh gồm: Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh, Trung tâm CSSK sinh sản - KHHGĐ tỉnh, Trường THPT Nguyễn Văn Trỗi (TP. Nha Trang), các Trạm Y tế: Vĩnh Lương (Nha Trang), phường Cam Lộc, Cam Nghĩa (TP. Cam Ranh), phường Ninh Đa, Ninh Diêm (thị xã Ninh Hòa), thị trấn Vạn Giã (huyện Vạn Ninh), xã Diên Toàn (huyện Diên Khánh), Trạm Y tế thị trấn Cam Đức (huyện Cam Lâm), Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Khánh Vĩnh và Trường Dân tộc nội trú huyện Khánh Sơn. |
Quyết định số 2474 ngày 30-12-2011 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển TN Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020 xác định một trong những mục tiêu cụ thể là: “Từng bước nâng cao sức khỏe, thể lực và tầm vóc cho TN; có năng lực tự học, tự đào tạo; có kỹ năng sống để thích ứng với môi trường sống và làm việc”. Theo đó, đến năm 2020, có ít nhất 80% TN được trang bị kỹ năng sống, kiến thức về bình đẳng giới, sức khỏe sinh sản, xây dựng gia đình hạnh phúc, phòng, chống bạo lực gia đình; hàng năm tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng làm cha, mẹ cho ít nhất 200.000 TN đến tuổi kết hôn...
Theo thống kê, Khánh Hòa có khoảng 350.000 VTN, TN từ 10 - 24 tuổi, ước chiếm 30% DS toàn tỉnh. Mỗi năm trung bình có từ 4.000 - 6.000 nam, nữ TN kết hôn. Tuy nhiên, lâu nay phần lớn các chương trình CSSK sinh sản, KHHGĐ đều dành cho các cặp vợ chồng, chưa chú trọng đến VTN, TN chưa kết hôn nên hầu hết nhóm đối tượng này chưa được trang bị kiến thức, cơ bản về sức khỏe sinh sản, KHHGĐ để có một tâm lý tương đối vững vàng khi chính thức bước vào cuộc sống hôn nhân. Trong khi đó, quan niệm sống của thế hệ trẻ đang thay đổi nhanh chóng theo sự phát triển của xã hội, tuổi trưởng thành ngày càng trẻ hóa, tuổi kết hôn ngày càng cao, khoảng thời gian tiền hôn nhân kéo dài hơn. Điều này đã khiến các em đứng trước các nguy cơ như: mang thai sớm, nạo phá thai không an toàn, mắc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, kể cả HIV/AIDS.
Trước thực trạng trên, 13 CLB TV-KSKTHN triển khai trên địa bàn tỉnh chính là sự đầu tư dự phòng cần thiết để trang bị kỹ năng sống cho một bộ phận VTN, TN. Các CLB này rất cần được nhân rộng. Tuy nhiên, theo bà Huỳnh Thị Hiên, kinh phí cấp cho hoạt động của CLB còn thấp (chỉ 250.000 đồng/CLB/tháng) nên khó có thể nhân rộng và mở rộng hoạt động nếu không có sự quan tâm đầu tư kinh phí của các cấp chính quyền. Trước mắt, để sinh hoạt hiệu quả, các CLB phải cố gắng bám sát hoạt động của các ban, ngành, đoàn thể tại địa phương, qua đó tuyên truyền lồng ghép các kiến thức về CSSK sinh sản cho VTN, TN, góp phần thực hiện thành công Chiến lược phát triển TN Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020.
Minh Thiết
