Hiệu quả mô hình khu dân cư bảo vệ môi trường

Nhằm phát huy vai trò của quần chúng nhân dân trong công tác bảo vệ môi trường, những năm qua, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Ninh Bình (thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa) tích cực triển khai xây dựng mô hình khu dân cư  tự quản bảo vệ môi trường.

Nhằm phát huy vai trò của quần chúng nhân dân trong công tác bảo vệ môi trường (BVMT), những năm qua, MTTQVN xã Ninh Bình (thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa) tích cực triển khai xây dựng mô hình khu dân cư (KDC) tự quản BVMT. Qua đó góp phần quan trọng vào việc nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của nhân dân về trách nhiệm BVMT KDC.

Cứ vào chiều Chủ nhật hàng tuần, người dân xã Ninh Bình lại í ới gọi nhau đi quét dọn, nạo vét kênh mương, thu gom rác thải ở các trục đường liên thôn, liên xã. Ông Lê Đặng (thôn Phước Lý, xã Ninh Bình) bày tỏ: “Việc BVMT đường làng, ngõ xóm là trách nhiệm của mỗi người dân. Ở đây, tuần nào chúng tôi cũng tổ chức thu gom rác thải trong KDC nên các trục đường trong xã luôn sạch, đẹp. Ý thức, trách nhiệm BVMT của mỗi người dân ở đây rất cao. Chúng tôi xem đây là việc làm thường xuyên, đồng thời dạy bảo cho con cháu tiếp tục giữ gìn nét đẹp này”.

Trong quá trình thu gom rác thải, người dân xã Ninh Bình thực hiện luôn khâu phân loại rác. Những loại rác hữu cơ, người dân tách riêng, đem chôn xuống gốc cây làm phân, còn rác vô cơ tập kết lại để nhân viên Công ty Môi trường đô thị Ninh Hòa thu gom. Ông Võ Đức Trúc - Chủ tịch Ủy ban MTTQVN xã Ninh Bình cho biết, trước đây, xã Ninh Bình là địa phương có nhiều hạn chế trong công tác BVMT. Mật độ dân cư đông, cộng với thói quen tùy tiện xả rác thải ra đường của người dân khiến môi trường ở đây bị ô nhiễm, mất mỹ quan.

Người dân xã Ninh Bình quét dọn, thu gom rác thải trong khu dân cư.

Để giải quyết tình trạng này, xã Ninh Bình đã triển khai mô hình “KDC tự quản BVMT”. Kế hoạch được triển khai cụ thể, chi tiết, phù hợp với điều kiện, đặc điểm của từng thôn. Ngay sau triển khai, việc đầu tiên đặt ra là phải làm thay đổi được nhận thức, thói quen trong sinh hoạt của người dân, để mọi người hiểu rõ được ý nghĩa thiết thực của việc BVMT. Do đó, công tác tuyên truyền, vận động, phổ biến các kiến thức và nâng cao nhận thức BVMT được Ban chỉ đạo lồng ghép trong các buổi họp KDC. Ban công tác Mặt trận xã đã xây dựng bản cam kết tự quản BVMT, trực tiếp đến từng hộ dân ký cam kết thực hiện “3 không” (không đổ rác thải bừa bãi; không phóng uế, vứt xác động vật bừa bãi; không chặt phá cây xanh, thả rông súc vật)... Các chi hội phụ nữ, cựu chiến binh, nông dân, người cao tuổi, đoàn thanh niên cùng triển khai thực hiện; vận động các thành viên trở thành những tuyên truyền viên để xây dựng mô hình đạt hiệu quả.

Bên cạnh đó, các tổ tự quản đã ý thức được vai trò, trách nhiệm của mình, thường xuyên kiểm tra, nhắc nhở các hộ gia đình bảo đảm việc thu gom và đổ rác thải, nước thải đúng nơi quy định, không vứt rác ra đường. Thông qua công tác tuyên truyền, vận động, ngay năm đầu thực hiện mô hình, 100% hộ đã tự nguyện ký cam kết tự quản BVMT. Từ đó, người dân trong thôn đã bỏ được những tập quán sinh hoạt mất vệ sinh, từng bước nâng cao ý thức BVMT. Đến nay, 100% hộ trong thôn có bể chứa nước sạch, 100% gia đình có nhà tiêu hợp vệ sinh. Các gia đình đều nâng cao ý thức dọn dẹp, giữ gìn khuôn viên gia đình sạch sẽ, gọn gàng, nhà cửa thoáng, sạch, khu chuồng trại được vệ sinh thường xuyên; mọi người tích cực, nhiệt tình tham gia các hoạt động dọn vệ sinh môi trường, khơi thông cống rãnh, quét dọn đường làng, ngõ xóm, trồng cây xanh ven đường... Những hoạt động trên đã góp phần giữ gìn cảnh quan KDC, giúp môi trường được cải thiện một cách đáng kể. Trên địa bàn 9 thôn không còn hiện tượng các hộ kinh doanh lấn chiếm lề đường, không có chợ cóc, chợ tạm...

Cùng với đó, để góp phần giữ gìn vệ sinh đồng ruộng, Ban chỉ đạo mô hình đã làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân nâng cao ý thức, không vứt phế thải, vỏ bao bì thuốc trừ sâu trên đồng ruộng... Ghi nhận kết quả đạt được, trong 3 năm liền (2011, 2012, 2013), xã có thôn Phước Lý được Ủy ban Trung ương MTTQVN tặng bằng khen “KDC tự quản BVMT”.

Có thể nói, mô hình KDC tự quản BVMT ở xã Ninh Bình đã và đang đem lại lợi ích thiết thực đối với đời sống người dân. Vì vậy, các cấp, ngành, địa phương cần nhân rộng mô hình nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng trong việc xử lý rác thải, nạo vét kênh mương, BVMT xanh - sạch - đẹp.

PHÚ VINH