Người dân chần chừ tái định cư

Kể từ khi Tập đoàn Sumitomo (Nhật Bản) được Chính phủ cho phép đầu tư xây dựng Nhà máy nhiệt điện Vân Phong 1 tại xã Ninh Phước (thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa) đến nay, dự án vẫn còn trong giai đoạn đền bù, giải phóng mặt bằng…

Kể từ khi Tập đoàn Sumitomo (Nhật Bản) được Chính phủ cho phép đầu tư xây dựng Nhà máy nhiệt điện Vân Phong 1 tại xã Ninh Phước (thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa) đến nay, dự án vẫn còn trong giai đoạn đền bù, giải phóng mặt bằng…

Chưa hoàn thành việc đền bù

Năm 2006, Tập đoàn Sumitomo xin đầu tư Nhà máy nhiệt điện Vân Phong 1 với công suất 2.640 MW, vốn đầu tư 3,8 tỷ USD trên diện tích hơn 350ha ở thôn Ninh Yển, xã Ninh Phước. Năm 2009, Dự án này đã được Chính phủ đồng ý thực hiện theo hình thức BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao). UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn của tỉnh tạo mọi điều kiện cho nhà đầu tư. Theo kế hoạch ban đầu, Nhà máy sẽ vận hành thương mại từ cuối năm 2014, hoàn thành công trình năm 2015. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, dự án vẫn đang trong giai đoạn đền bù, giải phóng mặt bằng. Do chủ đầu tư chậm trễ nên UBND tỉnh đã nhiều lần có văn bản đề nghị Bộ Công Thương đôn đốc nhà thầu sớm triển khai dự án.

Theo báo cáo mới nhất của UBND thị xã Ninh Hòa, tổng số hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án là 318 trường hợp, trong đó có 75 trường hợp tái định cư (TĐC). Đến nay, Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã đã phê duyệt kinh phí bồi thường cho 279 trường hợp, trong đó có 75 trường hợp phải TĐC ở Khu TĐC Ninh Thủy và Khu TĐC Xóm Quán (xã Ninh Thọ, thị xã Ninh Hòa) với tổng kinh phí bồi thường hơn 80 tỷ đồng. Trong số đó, mới có 225 trường hợp nhận tiền bồi thường với tổng kinh phí 62,8 tỷ đồng. Một cán bộ của Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã cho biết, do chủ đầu tư chưa triển khai dự án nên việc thuyết phục người dân nhận tiền bồi thường để đến nơi TĐC gặp khó khăn. Bên cạnh đó, thời gian gần đây, toàn bộ nhân lực của Trung tâm phải tập trung cho việc bồi thường, giải phóng mặt bằng Dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1A…

Nhà dân đầu tiên đến ở tại Khu tái định cư Ninh Thủy.

Theo Ban quản lý Khu Kinh tế Vân Phong, một trong những nguyên nhân khiến dự án chậm tiến độ là do vướng trong đàm phán hợp đồng BOT giữa Tập đoàn Sumitomo với Bộ Công Thương. Một số nội dung trong dự thảo hợp đồng như: bồi thường, hoàn trả chi phí khi dự án đi vào hoạt động… chưa thống nhất nên chưa ký được. Điều này đã ảnh hưởng trực tiếp và làm chậm tiến độ của dự án.

Người dân thấp thỏm

Bà Đỗ Thị Dù - Bí thư Đảng ủy kiêm Chủ tịch UBND xã Ninh Phước cho biết, nhiều hộ tỏ ra rất lo lắng. Dự án tiếp tục kéo dài sẽ ảnh hưởng lớn đến đời sống của người dân, nhà cửa hư hỏng không được sửa chữa, sản xuất nông nghiệp bị ảnh hưởng, tiền nhận rồi nhưng sẽ bị trượt giá nếu vài năm sau mới đến khu TĐC…

Bà Nguyễn Thị Thủy (thôn Ninh Yển) cho biết, gia đình bà đã nhận lô đất 400m2 ở Khu TĐC Ninh Thủy nhưng chưa chuyển đến, vì chưa biết đến đó sống như thế nào. “Nhà tôi có 10 sào đất trồng tỏi từ nhiều năm nay. Nếu chưa di dời thì tôi cứ ở lại trồng tỏi, chứ đến đó lấy đất đâu mà trồng. Khi Nhà nước có chủ trương di dời, chúng tôi chấp nhận, nhưng cần có thông báo dứt khoát khi nào đi để chúng tôi yên tâm đầu tư làm ăn. Bây giờ, cứ nhà này trông nhà kia…”, bà Thủy cho hay.

Theo Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã, hiện nay, đã có một số trường hợp nhận tiền nhưng chưa chịu bốc thăm về khu TĐC, có trường hợp chưa nhận tiền nhưng đã bốc thăm nhận đất, cũng có trường hợp chưa chấp nhận chính sách đền bù và TĐC. Trong số 70 trường hợp đủ điều kiện TĐC, có 60 trường hợp (292 nhân khẩu) có đất nông nghiệp; còn lại 15 trường hợp không có đất nông nghiệp, là viên chức và làm nghề đánh bắt thủy sản. Những hộ sản xuất nông nghiệp sẽ đươc bố trí TĐC ở Khu TĐC Ninh Thủy, hộ đánh bắt thủy sản sẽ được TĐC ở Khu TĐC Xóm Quán tùy vào nguyện vọng của các hộ. Hiện nay, đã có 40 hộ bốc thăm nhận đất, UBND thị xã đã ra quyết định cấp đất cho 34 hộ, trong đó có 1 hộ ở Khu TĐC Xóm Quán.

Theo lãnh đạo UBND thị xã, hiện nay, hai khu TĐC Ninh Thủy và Xóm Quán đều đã hoàn thành cơ sở hạ tầng. Riêng Khu TĐC Ninh Thủy đã xây xong trường học và có 1 hộ gia đình đến ở từ đầu năm 2014.

Dự án sẽ khởi công vào cuối năm 2015

Trong cuộc họp mới đây với UBND tỉnh, ông Norihiko Nonaka - thành viên Ban quản lý điều hành của Tập đoàn Sumitomo cho biết, đã cử đại diện thường trực tại Hà Nội chuyên trách về Dự án Nhà máy nhiệt điện Vân Phong 1 và huy động nhiều nhân lực xung quanh. Với những nỗ lực về nhân sự, dự kiến nhà máy sẽ được khởi công vào cuối năm 2015.

Ông Hoàng Đình Phi - Phó Trưởng Ban quản lý Khu kinh tế Vân Phong cho biết, vướng mắc lớn nhất là đàm phán các điều khoản trong hợp đồng BOT đã được chủ đầu tư và Bộ Công Thương thống nhất. Vì vậy, việc khởi công chỉ còn phụ thuộc vào tiến độ triển khai của chủ đầu tư. Hai khu TĐC đã xây dựng hoàn thiện, việc đền bù, giải phóng mặt bằng cũng đang được gấp rút thực hiện nên hy vọng thời gian khởi công dự án sẽ diễn ra đúng kế hoạch.

Để chuẩn bị chu đáo cho việc khởi công dự án, thời gian tới, Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã tiếp tục vận động người dân nhận kinh phí và nhận đất TĐC; lập phương án di dời Đồn Biên phòng 364 (dự kiến kinh phí hơn 10 tỷ đồng)… Hiện nay, khó khăn lớn nhất là vẫn còn 54 trường hợp chưa nhận tiền đền bù. Ngoài ra, còn 10 hộ đã nhận tiền nhưng chưa nhận đất TĐC. Thời gian tới, UBND thị xã sẽ tăng cường phối hợp với tổ vận động của Thị ủy Ninh Hòa tiếp tục đối thoại, vận động các hộ còn lại nhận kinh phí bồi thường và nhận đất TĐC.

NHẬT THANH