Lây lan sùng đất hại cây trồng

Hiện tượng sùng đất hại cây trồng xuất hiện tại xã Sơn Bình (huyện Khánh Sơn, Khánh Hòa) khoảng 3 năm trở lại đây. Trong khi người dân và các cơ quan chuyên môn chưa có biện pháp xử lý triệt để, sùng đất tiếp tục lây lan và gây thiệt hại cho cây trồng trên diện rộng.

Gia đình ông Nguyễn Đình Tặng, thôn Liên Hòa có hơn 8 sào đất canh tác ven bờ sông Tô Hạp. Cách đây 3 năm, ông Tặng đầu tư mấy chục triệu đồng trồng mía tím, nhưng bị sùng đất ăn gần hết. Sau đó, ông Tặng tiếp tục đầu tư trồng bắp, bí đỏ, khoai lang. Ban đầu cây phát triển bình thường, nhưng dần dần bị sùng đất cắn hết rễ non rồi chết hết. “Không riêng gia đình tôi, tình trạng sùng đất gây hại cho cây trồng trong thôn đã xảy ra từ 3 năm nay. Tuy chúng tôi có sử dụng thuốc trừ sâu, thậm chí cả biện pháp truyền thống nhưng không hiệu quả. Do đó, không ít diện tích đất canh tác của người dân trong thôn bị bỏ hoang, đời sống gặp không ít khó khăn”, ông Tặng cho biết.

Vụ mía năm nay, anh Doãn Trọng Toan (thôn Cô Lăk) đầu tư gần 30 triệu đồng để trồng 4 sào mía tím. Ban đầu, mía cũng lên xanh tốt, nhưng đến nay ruộng mía đã bị khô héo gần hết. “Hàng ngày, nhìn ruộng mía tím chết dần khiến tôi như ngồi trên chảo lửa. Ngoài tiền giống, phân bón, công chăm sóc, vụ mía này gia đình tôi coi như mất trắng”, anh Toan tâm sự.

Sùng đất ẩn dưới mặt đất, ăn hết rễ khiến cây bắp bị chết khô.

Theo ông Lê Anh Quang, cán bộ khuyến nông xã Sơn Bình, sùng đất là ấu trùng của một loài bọ cánh cứng. Nó sống dưới mặt đất và ăn rễ, củ non của nhiều loại cây trồng như: mía tím, bắp, khoai lang, chuối, kể cả rễ của cây keo, cây sả... khiến cây không lấy được chất dinh dưỡng rồi chết khô. Đầu năm 2014, sùng đất mới chỉ xuất hiện tại 2 thôn Liên Bình và Liên Hòa, trên tổng diện tích hơn 25ha, mật độ khoảng 120 con/m2. Hiện nay, tình trạng sùng đất hại cây trồng đã lan sang thôn Cô Lăk, với mật độ ngày càng tăng, gây thiệt hại lớn cho nông dân, nhất là những hộ trồng mía tím. Phần lớn diện tích bị nhiễm sùng đất là khu vực có chất đất tơi xốp, hoặc dọc bờ sông Tô Hạp. Thời gian qua, người dân đã dùng một số biện pháp dân gian và thuốc Pasudin diệt trừ sùng đất nhưng không hiệu quả. Do đó, phần lớn diện tích đất sản xuất nhiễm sùng đất phải bỏ hoang, không trồng cây được khiến một số hộ dân gặp không ít khó khăn. “Trước tình hình trên, xã đã đề xuất Trạm Bảo vệ thực vật huyện thực hiện thí điểm biện pháp dùng hỗn hợp các loại thuốc hóa học trên ruộng bắp nhằm tìm ra biện pháp hữu hiệu để diệt trừ sùng đất, giúp người dân yên tâm sản xuất”, ông Quang nói.

Ông Tô Thái Nê, Trạm trưởng Trạm Bảo vệ thực vật huyện Khánh Sơn cho biết: “Chúng tôi đã khuyến cáo nông dân sử dụng một số biện pháp tạm thời để giảm mật độ sùng đất như: cày đất để thu gom sâu non hoặc dùng bẫy bắt con trưởng thành. Nông dân cũng có thể dùng thuốc vi sinh Biophun để xử lý trước khi xuống giống. Tuy nhiên, để tìm ra biện pháp đặc trị sùng đất thì cần phải tìm hiểu, nghiên cứu lâu dài”.

Không chỉ ở xã Sơn Bình, hiện nay, tình trạng sùng đất hại cây trồng đã xuất hiện ở những diện tích dọc bờ sông Tô Hạp, thuộc địa phần các xã Sơn Hiệp, Sơn Lâm, Thành Sơn. Nhưng đến nay, các xã này chưa có số liệu thống kê cụ thể.

Đinh Luận