Trăn trở làng chài Vĩnh Trường

Hiện nay, ngư dân phường Vĩnh Trường (TP. Nha Trang) đang gặp nhiều khó khăn bởi nguồn lợi hải sản gần bờ đã cạn kiệt. Trong khi đó, người dân vẫn còn e ngại việc liên kết để đóng tàu lớn vươn khơi…

Lắm chuyến về không

“Trước đây, tổ dân phố Trường Thọ có khoảng 42 ghe thuyền đánh bắt hải sản gần bờ, nhưng hiện đã giảm, chỉ còn dưới 10 chiếc, trong đó 3 chiếc mành chong đèn, 5 chiếc theo nghề lưới rút thưa. Số hộ còn lại đã bán thuyền hoặc cho thuyền nằm bờ. Mấy năm nay không có ai đóng mới ghe thuyền”, ông Nguyễn Văn Cũng - Phó Chủ tịch UBMTTQ Việt Nam phường Vĩnh Trường, ngư dân đã có 50 năm làm nghề mành chong đèn ở tổ dân phố 2 Trường Thọ cho biết.

Ông Cũng kể, gia đình ông đã 3 đời làm nghề đánh bắt gần bờ nhưng chưa bao giờ thấy khó khăn như mấy năm gần đây; đặc biệt, mấy tháng qua, thuyền của ông không ít chuyến biển về tay không. Bạn thuyền gắn bó lâu năm với ông đã bỏ đi gần hết. 2 con trai của ông, một đã lên bờ tìm việc khác, người kia đòi nghỉ vì bám biển không đủ tiền để nuôi vợ con. “Ghe nhà tôi có 7 bạn đi cùng. Những năm trước, một tháng tôi đi khoảng 20 - 25 chuyến biển, cứ tối đi sáng về, chuyến nào cá cũng đầy thuyền, bữa ít nhất được 5 - 7 tạ, nhiều thì cả tấn. Thế nhưng mấy năm gần đây, 1 tháng tôi chỉ đi 10 chuyến biển, nhưng đã hết 6 - 7 chuyến về không đủ tiền dầu, chuyến nào gặp may thì được vài tạ cá tạp. Đặc biệt mấy tháng gần đây, đi biển cả tháng cộng lại chia tiền cho bạn thuyền chỉ được từ 500.000 đến 900.000 đồng/người, có tháng không có đồng nào” - ông Cũng tâm sự.

Nhiều ghe thuyền ở Vĩnh Trường đang nằm bờ.

Khó khăn đang là tình trạng chung của ngư dân đánh bắt gần bờ ở phường Vĩnh Trường. Anh Bảy Rổ - làm nghề lưới rút trũ ở tổ dân phố Trường Hải cho biết, trước đây, theo con nước tự nhiên, đến mùa cá cơm, cứ chiều đi tối về, thuyền anh kiếm ít nhất cũng được 5 - 7 tạ cá cơm; còn bây giờ, mỗi chuyến biển bắt không được bao nhiêu, anh phải chuyển ra các vùng biển lân cận để đánh bắt. “Tôi chuyển sang đánh bắt ở vùng biển khác nhưng cũng không có nhiều cá, thế nhưng vẫn phải làm để nuôi vợ con vì kêu bán thuyền mãi mà không ai mua. Biển đói như thế này, người ta mua ghe làm gì” - anh Bảy Rổ nói. Còn anh Nguyễn Tấn Hùng (tổ dân phố Trường Sơn) ngậm ngùi: “Tôi bỏ nghề cá mấy năm nay để chuyển sang chạy xe thồ, vì đi bạn 1 tháng thu nhập chỉ khoảng 1 triệu đồng, có tháng về tay không. Trong khi đó, chạy xe thồ 1 tháng kiếm cũng được 3 - 4 triệu đồng”.

Khó liên kết vươn khơi

Anh Đoàn Văn Sơn - cán bộ quản lý ngư nghiệp phường Vĩnh Trường cho biết, ngư dân Vĩnh Trường chủ yếu đánh bắt hải sản ven bờ. Toàn phường có khoảng 406 tàu thuyền các loại, trong đó có 116 chiếc dưới 20CV, 290 chiếc trên 20CV, có khoảng 2.000 lao động làm nghề biển. Tuy nhiên, những năm gần đây, do sự phát triển của các nghề đánh bắt cá hiện đại, mang tính hủy diệt như: pha xúc, lưới rút trũ, giã cào... đã tận diệt nguồn thủy sản ven bờ. Chính vì vậy, hiện nay, các nghề cá đánh bắt gần bờ như: mành chong đèn, lưới rút trũ, giã cào bay, mành rút thưa... đang gặp rất nhiều khó khăn vì hải sản gần bờ cạn kiệt. Người thì bán thuyền lên bờ kiếm việc làm, người làm thêm nghề câu để bù chi phí hoặc chuyển sang ngư trường các tỉnh bạn.

Trước đây, mỗi sáng sớm, cảng cá Vĩnh Trường tấp nập cá tôm; còn hiện nay, người mua kẻ bán thưa thớt. Nhiều cơ sở nước mắm trên địa bàn phải đến các tỉnh bạn để mua nguyên liệu. Ông Nguyễn Hữu Cường - Bí thư Đảng ủy phường Vĩnh Trường cho biết, hiện nay, sản lượng đánh bắt của ngư dân giảm 70 - 80% so với trước. Mỗi năm, sản lượng tụt giảm từ 7 đến 10%, kéo theo thu nhập của người dân giảm sút. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến công tác xóa nghèo của địa phương. Hiện nay, phường có hơn 3.800 hộ dân, trong đó có 163 hộ nghèo, 960 hộ cận nghèo. Nếu khó khăn này không được tháo gỡ thì tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo chẳng những không giảm mà còn có nguy cơ tăng.

Trước tình hình đó, UBND phường Vĩnh Trường giao cho Hội Nông dân phường vận động ngư dân chuyển đổi từ đánh bắt gần bờ sang liên kết đóng tàu lớn đánh bắt xa bờ. Một số người hưởng ứng chủ trương này nhưng lại thiếu vốn, ngại thay đổi nên chưa liên kết được. Vì thế, đa số người dân vẫn mong chờ vào sự hỗ trợ vốn của Nhà nước. Tuy nhiên, theo một số ngư dân, việc liên kết để đóng tàu lớn đánh bắt xa bờ cũng rất khó thực hiện. Bởi lẽ, tập quán làm ăn nhỏ lẻ, không quen liên kết của ngư dân rất khó thay đổi...

Minh Thiết