Chở theo nhiều ước mơ từ tàu vỏ sắt

Bao đời nay, ngư dân Khánh Hòa vẫn quen vươn khơi trên những con tàu gỗ. Có tàu vỏ sắt để đánh bắt hải sản là ước mơ cháy bỏng của nhiều ngư dân. Giờ đây, ước mơ đó đang trở thành hiện thực.

Bao đời nay, ngư dân vẫn quen vươn khơi trên những con tàu gỗ. Có tàu vỏ sắt để đánh bắt hải sản là ước mơ cháy bỏng của nhiều ngư dân. Giờ đây, ước mơ đó đang trở thành hiện thực.

Vững vàng tàu sắt vươn khơi

Mấy hôm nay, ở Cảng cá Hòn Rớ (Nha Trang) đi đâu cũng thấy ngư dân bàn chuyện tàu vỏ sắt. Ngư dân Nguyễn Ngọc Tân (chủ tàu KH99838 TS) cho biết: “Nghe Chi cục Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản cùng với đài, báo nói nhiều về chủ trương cho vay đóng mới tàu sắt, ngư dân mừng lắm. Mấy anh em có tàu lớn đang đánh bắt ở ngư trường Hoàng Sa, Trường Sa, ai cũng nóng lòng đợi Nhà nước triển khai để tham gia. Gia đình tôi đã có một chiếc tàu vỏ gỗ, nhưng nếu được vay vốn, tôi sẽ đóng thêm một chiếc tàu vỏ sắt để vươn khơi. Xưa nay, mình đi biển tàu gỗ. Trước giông bão, phận người trên tàu quá mong manh, bây giờ mà đóng được tàu vỏ sắt thì quá yên tâm...”.

Tàu vỏ sắt Hoàng Anh 01 vừa trở về Cảng Hòn Rớ sau chuyến biển đầu tiên.

Câu chuyện về tàu vỏ sắt ở Cảng cá Hòn Rớ càng thú vị hơn bởi sự xuất hiện của chiếc tàu sắt Hoàng Anh 01 (tỉnh Quảng Ngãi) vừa cập bờ sau 40 ngày đi biển. Chiếc tàu cá vỏ sắt đầu tiên của Việt Nam về neo đậu trong khu vực Hòn Rớ như một minh chứng rõ ràng cho việc hiện đại hóa tàu, thuyền. Chưa hết phấn chấn sau chuyến đi biển cùng tàu Hoàng Anh 01, anh Mai Thành Văn (chủ tàu) tâm sự: “Bao đời nay quen đi tàu vỏ gỗ, giờ được đi đánh bắt trên chiếc tàu vỏ sắt, tôi cảm thấy rất tự tin. Tuy lúc đầu còn bỡ ngỡ bởi sự hiện đại của con tàu, nhưng chỉ sau vài ngày làm quen, tôi thấy đi tàu vỏ sắt đánh bắt rất hiệu quả. Mọi thao tác bơm nhiên liệu đều điều khiển tự động, anh em không còn phải bê bết dầu máy mỗi khi tiếp thêm nhiên liệu. So với tàu gỗ, lúc đánh bắt, tàu sắt cơ động hơn rất nhiều, có thể vây bắt đàn cá một cách triệt để. Cùng gặp một đàn cá lớn, tàu vỏ gỗ chỉ có thể bắt được một nửa, nhưng tàu sắt bắt được gần hết”. Anh Văn cho biết, sau gần 40 ngày đi biển, tàu Hoàng Anh 01 đánh bắt được hơn 10 tấn cá, chủ yếu là cá ngừ, thu về hơn 200 triệu đồng, chia cho anh em bạn tàu mỗi người được 4 triệu đồng. “Chuyến đi biển đầu tiên đánh cá bằng tàu vỏ sắt như vậy là ngon rồi. Tuy mình chưa có kinh nghiệm nhưng bước đầu đã làm chủ được phương tiện, mọi thao tác trên tàu giờ đã thuần thục. Chuyến sau quen tàu, có kinh nghiệm, chắc chắn sẽ trúng lớn. Giờ đây có gặp tàu Trung Quốc hay sóng to gió lớn mình cũng cảm thấy yên tâm” - anh Văn tự tin nói.

Sẽ có 32 tàu vỏ sắt tại Khánh Hòa

Ông Nguyễn Văn Đẩu - Chi cục trưởng Chi cục Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản tỉnh cho biết: “Tới đây, Khánh Hòa cùng với 2 tỉnh Phú Yên, Bình Định sẽ triển khai thí điểm Chương trình sản xuất cá ngừ đại dương theo chuỗi giá trị. Theo đó, ngư dân tham gia chương trình này sẽ được Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho vay vốn để đóng mới tàu vỏ sắt. Dự kiến, Khánh Hòa sẽ có 32 tàu vỏ sắt được đóng mới trong giai đoạn 2015 - 2020 theo chương trình này”.

Theo ông Đẩu, sẽ có 2 mô hình con trong chương trình này gồm: mô hình tàu vây rút với 15 tàu khai thác và 1 tàu dịch vụ; mô hình tàu câu cá ngừ đại dương với 15 tàu câu và 1 tàu dịch vụ. Theo tính toán, giá trị đầu tư mỗi tàu câu cá ngừ đại dương vỏ sắt khoảng 8 tỷ đồng, tàu lưới vây rút khoảng 12 tỷ đồng, tàu dịch vụ khoảng 16 tỷ đồng. Tổng vốn đầu tư cho ngư dân đóng mới 32 tàu vỏ sắt khoảng 320 tỷ đồng. Đối tượng được tiếp cận nguồn vốn này là thành viên các tổ đội liên kết sản xuất trên biển, đang có tàu khai thác ở vùng biển xa và có nhiều kinh nghiệm khai thác. Phía ngân hàng sẽ cho vay tối thiểu 80% giá trị con tàu để đóng mới, trang bị máy móc, thiết bị, hầm bảo quản, ngư lưới cụ hiện đại và được thế chấp bằng chính con tàu này. Dự kiến, lãi suất cho vay chỉ khoảng 2%/năm, thời hạn cho vay 10 năm và được gia hạn thêm 1 năm. Ngoài ra, ngư dân còn được hỗ trợ 70% bảo hiểm thân tàu, 100% bảo hiểm thuyền viên. “Không chỉ những ngư dân tham gia Chương trình sản xuất cá ngừ đại dương theo chuỗi giá trị mới có cơ hội tiếp cận nguồn vốn đóng mới tàu vỏ sắt, mà ngư dân hoạt động các nghề câu, lưới vây rút, chụp mực cũng sẽ có cơ hội tiếp cận nguồn vốn vay từ các chính sách phát triển thủy sản theo Dự thảo Nghị định mới về chính sách phát triển nghề cá của Chính phủ đang được xây dựng” - ông Đẩu cho biết.
Hiện nay, các ngư dân ở Cảng Hòn Rớ đều cảm thấy vui mừng trước thông tin sẽ được tiếp cận vốn để đóng mới tàu vỏ sắt. Ngư dân Nguyễn Ngọc Tân (chủ tàu KH 99838 TS) nói: “Nếu Nhà nước tạo điều kiện cho vay vốn với lãi suất thấp, thời hạn dài, chắc chắn tôi sẽ vay để đóng ngay một con tàu hiện đại với đầy đủ trang thiết bị, nhất là trang bị hầm bảo quản đạt chất lượng. Phải đóng được tàu sắt hiện đại thì mới có thể vươn khơi, bám biển dài ngày mà không sợ hiểm nguy”. Còn ngư dân Trần Minh Trung (chủ tàu KH 97227 TS) so sánh: “Tàu cá vỏ sắt sẽ được trang bị các thiết bị hàng hải cũng như ngư cụ hiện đại nên hải sản sẽ được bảo quản tốt hơn. Bên cạnh đó, tuổi thọ của tàu vỏ gỗ chỉ khoảng 10 năm, còn tuổi thọ của tàu vỏ sắt lên đến 20 - 25 năm nên hiệu quả khai thác cũng cao hơn hẳn. Chính vì vậy, nếu được tạo điều kiện vay vốn, tôi sẽ không ngần ngại vay để hiện đại hóa con tàu của mình”.

Ông Nguyễn Văn Đẩu - Chi cục trưởng Chi cục Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản tỉnh: Hiện nay, Khánh Hòa có hơn 9.800 tàu cá, trong đó có khoảng 1.200 tàu khai thác xa bờ, riêng số tàu khai thác ở vùng biển Hoàng Sa, Trường Sa, DK1 có khoảng 500 chiếc, hầu hết trong số đó là tàu vỏ gỗ, trang thiết bị lạc hậu. Việc đóng mới tàu sắt sẽ giúp hiện đại đội tàu khai thác, qua đó tạo điều kiện cho ngành khai thác hải sản phát triển, góp phần bảo vệ chủ quyền biển, đảo quốc gia.

Tuy vậy, nhiều ngư dân vẫn còn băn khoăn về việc vay tiền đóng tàu vỏ sắt. Ngư dân Mai Thành Phúc (Ngư đội trưởng Ngư đội Trường Sa Lớn) chia sẻ: “Việc đóng mới tàu vỏ sắt để hiện đại hóa việc khai thác xa bờ là điều tất yếu. Muốn ngư dân mạnh dạn trong việc vay vốn để đóng mới tàu sắt, cần cho họ tham gia việc thiết kế con tàu để phù hợp với từng nghề khai thác; thời gian trả nợ vay cũng nên kéo dài từ 13 đến 15 năm để ngư dân có điều kiện trả nợ. Ngoài ra, Nhà nước cần có chính sách hợp lý trong việc đảm bảo đầu ra, giá cả hợp lý để ngư dân yên tâm bám biển sản xuất”. Bên cạnh đó, nhiều người mong muốn những chiếc tàu vỏ thép tiếp tục được tổ chức hoạt động theo mô hình “tàu mẹ - tàu con” - đã được triển khai từ đầu tháng 2-2012 - để hỗ trợ nhau trong khai thác, bảo quản, chế biến, tiêu thụ. Một đội tàu như vậy có thể có 5 con tàu. Trong đó có một tàu mẹ làm nhiệm vụ dò cá và lưu giữ cá; đồng thời cung cấp nhiên liệu, nhu yếu phẩm với giá ngang trong đất liền. Nếu mô hình hoạt động tốt, ngư dân tiết kiệm được khoảng 70% phí nhiên liệu do kéo dài được thời gian bám biển; thoát được nạn o ép đủ đường của các “nậu vựa”.

Chia tay ngư dân ở Cảng cá Hòn Rớ, nhìn chiếc tàu cá vỏ sắt đầu tiên của Việt Nam đậu sừng sững bên cầu cảng, chúng tôi thầm nghĩ, trong thời gian không xa sẽ có hàng trăm chiếc tàu vỏ sắt như Hoàng Anh 01 nối đuôi nhau tiến thẳng ra Hoàng Sa, Trường Sa đánh bắt hải sản. Bản lĩnh, sự tự tin của ngư dân Khánh Hòa cũng vì thế tiếp tục được nâng lên trước mênh mông sóng nước.

ĐÌNH LÂM - BÍCH LA