Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa có hàng trăm doanh nghiệp không đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động. Tình trạng này đang có chiều hướng gia tăng làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi chính đáng của người lao động.
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa có hàng trăm doanh nghiệp (DN) không đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) cho người lao động (NLĐ). Tình trạng này đang có chiều hướng gia tăng làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi chính đáng của NLĐ.
Trốn đóng bảo hiểm xã hội
Anh Nguyễn Tuấn Hùng (TP. Nha Trang) có 3 năm làm việc ở một công ty xây dựng trên địa bàn TP. Nha Trang. Do công ty làm ăn thua lỗ nên nợ lương nhân viên. Quá bức xúc, anh xin nghỉ việc để chuyển sang một công ty khác. Thế nhưng, khi đến lấy sổ bảo hiểm, anh Hùng mới biết mình không được DN đóng BHXH nên không có sổ. Anh Hùng cho biết, trong suốt thời gian làm việc, công ty vẫn đều đặn trích lương hàng tháng của nhân viên để đóng BHXH. Ai ngờ, DN đã đánh cắp quyền lợi của mình. Giờ đây, anh không biết phải làm thế nào để đòi lại số tiền này. Tương tự, chị Lê Thị Hòa - nhân viên một công ty dịch vụ ở TP. Nha Trang cho biết, chị đã làm việc gần 5 năm, nhưng công ty làm ăn sa sút dẫn đến phá sản. Đến lúc đi lấy sổ bảo hiểm, chị mới biết mình không có sổ vì DN không đóng BHXH cho NLĐ...
 |
| Nhiều cuộc đình công của người lao động xảy ra đều do doanh nghiệp không quan tâm đến các chính sách bảo hiểm. |
Theo ông Lê Hùng Chính - Phó Giám đốc BHXH tỉnh, hiện trên địa bàn tỉnh có khoảng 7.000 DN đang hoạt động. Tuy nhiên, số đơn vị sử dụng NLĐ có tham gia BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, y tế chỉ đạt hơn 50%. Tình trạng DN tham gia không đầy đủ, trốn đóng BHXH khá phổ biến và phức tạp. Phía BHXH tỉnh đã thành lập đoàn liên ngành, trực tiếp đến kiểm tra những đơn vị này nhưng đều không có kết quả. Bởi, các DN này đăng ký địa chỉ một nơi và hoạt động ở một nơi khác để né tránh cơ quan chức năng.
Ông Mai Xuân Trí, Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội cho rằng, DN không tham gia BHXH tức là đã chiếm dụng quyền lợi của NLĐ. Bởi theo đó, các chế độ như: ốm đau, thai sản, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, hưu trí, tai nạn lao động của NLĐ sẽ không được giải quyết.
Để nợ kéo dài
| Ông Lê Hùng Chính - Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh: “Việc DN nợ BHXH kéo dài sẽ dẫn đến tình trạng Quỹ BHXH có nguy cơ rơi vào tình trạng mất cân đối nghiêm trọng giữa thu và chi; đẩy NLĐ vào tình cảnh khốn khó khi bị ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, mất việc làm...”. |
Tình trạng các DN để nợ BHXH kéo dài cũng khá phổ biến. Theo thống kê của BHXH tỉnh, hiện nay có hơn 1.200 đơn vị nợ BHXH từ 1 tháng trở lên với số tiền 77,8 tỷ đồng, trong đó có 259 đơn vị nợ từ 6 tháng trở lên với tổng số tiền hơn 46,9 tỷ đồng. Ông Lê Hùng Chính cho biết: “Nhiều DN ăn nên làm ra vẫn cố tình chây ỳ nợ tiền BHXH. Để thu nợ, hàng năm, chúng tôi đều tổ chức đối thoại với DN và kiểm tra nhắc nhở, xử phạt, nhưng các DN này vẫn cố tình chây ỳ. Từ năm 2012 đến nay, chúng tôi đã khởi kiện 88 DN nợ BHXH, tuy vậy đến nay chỉ mới có 8 đơn vị đóng tiền. Do tiến độ xử lý của Tòa án vẫn còn chậm, việc thi hành án gặp nhiều khó khăn nên tình hình trả nợ của các DN này không mấy khả quan. Số tháng nợ tiếp tục tăng lên sau khi DN bị khởi kiện”. Theo lãnh đạo Công ty Cổ phần Xây dựng công trình 510 (phường Vĩnh Trường, TP. Nha Trang) - bị BHXH tỉnh kiện ra Tòa năm 2012, nguyên nhân khiến họ phải nợ BHXH là do một số chủ đầu tư nợ tiền của DN!
Phần lớn các DN nợ BHXH đều viện cớ do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế dẫn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh gặp khó khăn. Mặt khác, nhiều chủ DN chưa thấy hết trách nhiệm và nghĩa vụ đối với NLĐ. Ngoài ra, DN cố tình chậm đóng BHXH để lấy tiền đầu tư kinh doanh lĩnh vực khác. Trong khi đó, mức lãi suất nợ BHXH và mức xử phạt vi phạm còn thấp (khoảng 30 triệu đồng/năm) nên chưa đủ sức răn đe DN.
Với chức năng, thẩm quyền được giao, cơ quan BHXH đã rất cố gắng nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ thu BHXH, mở rộng đối tượng tham gia BHXH. Tuy nhiên, số đơn vị không tham gia BHXH còn nhiều; những đơn vị nợ từ 6 tháng trở lên có xu hướng gia tăng nhanh, có dấu hiệu các đơn vị không còn quan tâm trả nợ BHXH. Đối với những trường hợp này, dù cơ quan BHXH nỗ lực đến mấy cũng khó có thể thu được nợ, trong khi lại không có chức năng thanh tra, lập biên bản vi phạm hành chính, phát hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Bên cạnh đó, nhiều năm qua, chưa có đơn vị để nợ bảo hiểm kéo dài nào được cơ quan quản lý nhà nước về BHXH buộc trích tiền từ tài khoản tiền gửi của người sử dụng lao động nộp BHXH chưa đóng, chậm đóng và tiền lãi phát sinh theo quy định của pháp luật...
Có thể nói, việc thu nợ BHXH vẫn đang là bài toán nan giải, gây ảnh hưởng không nhỏ đến quyền lợi chính đáng của NLĐ. Thiết nghĩ, các ngành chức năng cần sớm đưa ra những giải pháp khả thi để giải quyết tình trạng này.
PHÚ VINH
