Tìm giải pháp cho xóm chạy bão

Ông Nguyễn Văn Hưởng, Chủ tịch UBND xã Phước Đồng (TP. Nha Trang) cho biết, chỉ trong tháng 11, đối phó với áp thấp nhiệt đới và cơn bão số 14, đã có khoảng 100 hộ dân ở xóm Núi và xóm Mũi của xã phải sơ tán đến các nơi công cộng, chưa kể số người về ở tại nhà người thân.

Điều kiện sống không an toàn

Từ chợ Hòn Rớ, theo con đường nhỏ ngoằn nghoèo đi ngược con suối nhỏ lên núi Hòn Rớ là xóm Núi. Đây là khu dân cư có một phần nằm chênh vênh bên sườn núi, một phần nằm lọt trong thung lũng nhỏ với nhiều nhà cửa rất tạm bợ. Bà Nguyễn Thị Kim Liên (số nhà 146) cho hay, xóm gồm dân nghèo từ nhiều nơi về đây ở, riêng gia đình bà ở đây đã gần 10 năm. Cũng như nhiều hộ dân trong xóm, nhà của bà rất tạm bợ, mái lợp tôn, vách cũng được dựng bằng tôn, ván, tấm nhựa. Phía sau nhà là sườn núi cao, có khối đá mồ côi. Phía trước nhà là một vực cao khoảng 3m được kè bằng đá san hô. Vì thế, mỗi lần có mưa to, bà luôn lo sợ đất đá phía sau có thể sạt lở làm sập nhà. Đặc biệt khi có bão, để đảm bảo an toàn, bà cùng nhiều người trong xóm phải sơ tán theo yêu cầu của chính quyền. “Mưa đến là nước trên núi ầm ầm đổ xuống, có khi kéo theo cả đá cục, có khi gây sạt lở đất, khiến nhà cửa rung lên răng rắc, ngồi trong nhà mà sợ hãi” - bà Liên chia sẻ.

Chị Nguyễn Thị Mỹ Phương, ở số nhà 120 cũng cho biết, do xóm Núi ở trên cao nên mỗi khi có mưa, các con đường trong xóm nhanh chóng trở thành dòng suối để thoát nước. Đường quá nhỏ, lại ngoằn nghoèo, khúc khuỷu nên nước mưa từ trên núi cuốn theo đất đá tràn vào nhà. Mưa ngớt, nước từ trong lòng núi tiếp tục chảy rả rích trên đường cả tuần nên việc đi lại, đặc biệt là đi ngược dốc núi hết sức khó khăn. “Cứ có mưa bão là phải sơ tán, sơ tán trở về lại mất cả ngày để dọn dẹp, đồ đạc không kịp cất cũng bị hỏng hết” - chị Phương nói.

Trong khi đó, cuối khu dân cư Hòn Rớ về phía biển, cuộc sống của người dân xóm Mũi cũng vất vả không kém mỗi khi có mưa, bão. Nhiều căn nhà ở đây cũng là những căn nhà tạm như ở xóm Núi nhưng được dựng sát mép cửa sông Quán Trường. Do người dân xây dựng tự phát nên các con đường khá chật hẹp. Mỗi lần mưa lớn, nước từ sườn núi Hòn Rớ cộng thêm nước sông dâng cao khiến việc thoát nước gặp khó khăn, các con đường nhỏ đều bị ngập…

Quang cảnh xóm Núi.

Đang tìm giải pháp

Xóm Núi và xóm Mũi đều là những khu dân cư tự phát, đa số là lao động nghèo. Từ những năm 1997 - 2000, người dân nhiều nơi đã đến đây lấn chiếm đất rừng, dựng nhà tạm để ở. Trong số này, có nhiều gia đình là người dân bị giải tỏa đã được cấp đất tái định cư tại Khu dân cư Hòn Rớ, sau đó lại bán đất tái định cư rồi lên đây sinh sống. Đến năm 2008, khi UBND xã Phước Đồng tiến hành kiểm kê, thì xóm Núi đã có khoảng 200 hộ dân, xóm Mũi khoảng gần 180 hộ. Người dân nơi đây đa số là lao động tự do, thu nhập bấp bênh nên nhà cửa rất tạm bợ, điều kiện sinh hoạt thiếu thốn. Do ở sát sông, ven sườn núi nên 2 khu vực này không đảm bảo an toàn khi có mưa lớn, áp thấp, bão vì dễ bị sạt lở, gió giật tốc mái, sập nhà. Còn nhớ tháng 11-2011, mưa lũ đã làm sạt lở núi, sập nhà, một người dân xóm Núi chết và bị thương 2 cháu nhỏ.

Ông Nguyễn Văn Hưởng, Chủ tịch UBND xã Phước Đồng cho biết: Địa phương có 14 thôn nhưng mỗi lần mưa bão thì vấn đề quan tâm, lo lắng nhất chính là an toàn tính mạng cho người dân xóm Núi và xóm Mũi. Địa phương luôn chuẩn bị sẵn sàng “4 tại chỗ” để ứng phó khi có sự cố xảy ra tại 2 khu vực này, cần thiết thì phải tiến hành sơ tán dân về nơi an toàn, nhất là người già, trẻ em và phụ nữ. Mỗi lần sơ tán, UBND xã phải huy động khoảng 50 dân quân, công an viên và nhiều ban, ngành, đoàn thể cùng vào cuộc để vận động, giúp đỡ người dân. Đồng thời, tại các điểm sơ tán phải chuẩn bị sẵn lương thực, nước uống để phục vụ bà con. “Nhà cửa tạm bợ, dễ bị ảnh hưởng nhưng nhiều người rất chủ quan khiến công tác vận động sơ tán gặp rất nhiều khó khăn” - ông Hưởng chia sẻ.

Theo UBND xã Phước Đồng, qua khảo sát của các cơ quan chức năng, xóm Núi và xóm Mũi do nằm sát núi và sát cửa sông nên không đủ điều kiện an toàn để hình thành khu dân cư. Tuy vậy, việc di dời, giải tỏa các hộ dân tại đây đang gặp khó khăn vì số hộ quá lớn. Một số hộ dân tại xóm Mũi thuộc diện giải tỏa để thực hiện một dự án biệt thự nhưng tiến độ di dời cũng đang gặp khó từ phía chủ đầu tư dự án. Nghiêm túc rút kinh nghiệm khi để hình thành tự phát 2 khu dân cư này, UBND xã Phước Đồng đang quản lý chặt chẽ, không cho phát sinh thêm hộ mới nhằm tránh tăng thêm áp lực về hạ tầng cho 2 khu vực này, đồng thời quản lý chặt các khu vực khác trong xã để tránh tình trạng tương tự.

Lưu Khánh