Làng chiếu Mỹ Trạch: Lo khi vào vụ Tết

Những ngày này, làng dệt chiếu ở tổ dân phố Mỹ Trạch (Ninh Hà, Ninh Hòa, Khánh Hòa) đang vào vụ sản xuất hàng Tết. Tuy nhiên, giá vật tư đầu vào tăng, trong khi giá chiếu bán ra không tăng đang là nỗi lo của những người làm chiếu nơi đây.

Rộn ràng vào vụ

Đầu tháng 12, về làng dệt chiếu Mỹ Trạch, đi đâu chúng tôi cũng thấy những bó cói rực rỡ màu sắc phơi đầy trong sân, trên các hàng rào. Bên góc sân nhà của nhiều gia đình, phụ nữ trong làng tụm 3, tụm 4 tranh thủ dệt chiếu, chẻ dây cói, mắc khung dệt... tiếng cười nói rộn ràng.

Một hộ làm chiếu ở làng Mỹ Trạch tranh thủ nắng phơi dây cói.

Tại nhà của chị Tôn Nữ Lệ Nguyên - tổ dân phố Mỹ Trạch, gia đình có nhiều đời theo nghề dệt chiếu, các bó cói vừa được nhuộm phẩm màu phơi đầy trước sân. Trong nhà, gần 1/2 diện tích phòng khách được dùng để chứa gần tạ cói khô. Bên hông nhà, chị cùng bà Nguyễn Thanh Hương - người cùng xóm đang mắc các sợi trân vào khung cửi. Vừa dệt, bà Hương cho biết: “Dệt chiếu cần phải có 2 người, một người ngồi dệt và một người luồn sợi cói qua khung, nên để làm nhanh các hộ thường đổi công cho nhau. Hôm nay dệt chiếu cho nhà này, ngày mai dệt chiếu cho nhà khác. Chúng tôi đang tranh thủ làm ngày, làm đêm để có chiếu bán Tết. Ngày thường, 2 người dệt được khoảng 2 đôi chiếu, những ngày này phải dệt gấp đôi”.

Cách đó chục nóc nhà, khoảng sân sau của gia đình chị Phan Ngọc Mộng Tuyền cũng chộn rộn khi hàng xóm qua phụ giúp chẻ cói, phơi cói, dệt, xe sợi trân. Trên khung chiếu dệt, chị Tuyền tay thoăn thoắt dồn các sợi cói về một phía. Chị Tuyền tâm sự, nghề dệt chiếu ở làng này không biết có từ bao giờ. Mới 7 tuổi chị đã biết dệt chiếu. Theo chị, nghề này không khó nhưng rất cực. Cực nhất là lúc cắt cói, phơi cói, chẻ cói. “Mùa nắng còn đỡ, mùa mưa cực lắm. Cắt, vác đã mệt, mưa kéo dài, không có nắng, cói mốc coi như bỏ. Để dệt ra 1 đôi chiếu phải mất từ 3 đến 4 tiếng đồng hồ” - chị Tuyền nói.

Nhiều nỗi lo

Bên cạnh không khí rộn ràng vào vụ, các hộ làm chiếu ở làng chiếu Mỹ Trạch cũng đang phải gánh nhiều nỗi lo. Lo khi số lượng chiếu bán ra ít, giá không tăng nhưng nguyên vật liệu đầu vào lại tăng.

Dẫn chúng tôi đi ra sau nhà, chị Trần Thị Thanh Hóa - tổ dân phố Mỹ Trạch, gia đình nhiều đời theo nghề dệt chiếu - chỉ cho chúng tôi xem 10 đôi chiếu đã dệt xong nhưng vẫn chưa có ai đến thu mua. Chị Hóa lo lắng: “Tháng này năm trước, chiếu làm ra bao nhiêu bạn hàng đến thu mua bấy nhiêu, nhưng năm nay đến giờ vẫn chưa có người đến mua. Vụ Tết này, tôi bỏ ra hơn chục triệu đồng để trữ gần 4 tạ cói khô. Nếu không bán được chiếu, không biết lấy tiền đâu để sắm sửa cho ba ngày Tết”.

Vào vụ Tết nhưng nhiều hộ làm chiếu đang lo vì giá thu mua không tăng

Cùng với nỗi lo trên, các hộ làm chiếu của làng cho hay, giá chiếu thu mua năm nay không tăng so với năm ngoái trong khi giá nguyên liệu đầu vào tăng khoảng 20% nên thu nhập của các hộ làm chiếu đã thấp nay còn thấp hơn. Hiện giá thu mua 1 đôi chiếu với chiều dài 2m, ngang 1,2m là 70.000 đồng; dài 2m, ngang 1,4m giá 110.000 đồng/đôi; dài 2m, ngang 1,6m giá 165.000 đồng/đôi... Bà Hồ Thị Thẩm - tổ dân phố Mỹ Trạch cho biết: “Năm nay cói khô tăng từ 7.000 lên 8.000 đồng/kg; dây trân tăng từ 45.000 lên 58.000 đồng/kg. Nếu không tính công thì trừ chi phí, một đôi chiếu làm ra lời khoảng 20.000 - 30.000 đồng. Nếu tính tiền công (10.000 đồng/ chiếc chiếu) coi như huề vốn. Vài bữa nữa nếu không có người thu mua, tôi phải chở chiếu đi bán lẻ để kiếm ít tiền chợ ”.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, năm nay do lượng chiếu dệt bằng máy ở Biên Hòa sản xuất được các thương lái đưa về các chợ khá nhiều, giá lại rẻ nên chiếu làm thủ công của làng bán khá chậm.

Bỏ công nhiều, thu nhập lại thấp nên số hộ làm chiếu ở tổ dân phố Mỹ Trạch bỏ nghề ngày càng nhiều. Nếu cách đây 4 năm, cả làng có hơn 100 hộ làm nghề dệt chiếu thì nay chỉ còn khoảng 50 hộ.

BÁ NGHĨA