Xây dựng mạng lưới cơ sở y tế thích ứng với già hóa dân số

Dân số nước ta đã cán đích 90 triệu người, chậm hơn so với dự báo 11 năm. Tuy nhiên, Việt Nam được xếp trong nhóm 10 nước có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất trên thế giới. Theo báo cáo của Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế), sau cuộc tổng điều tra dân số năm 2009, các nhà khoa học đã dự báo đến năm 2017, Việt Nam sẽ bước vào giai đoạn già hóa dân số.

Dân số nước ta đã cán đích 90 triệu người, chậm hơn so với dự báo 11 năm. Tuy nhiên, Việt Nam được xếp trong nhóm 10 nước có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất trên thế giới. Theo báo cáo của Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế), sau cuộc tổng điều tra dân số năm 2009, các nhà khoa học đã dự báo đến năm 2017, Việt Nam sẽ bước vào giai đoạn già hóa dân số.

Nhưng đến năm 2011, khi tỷ lệ dân số từ 65 tuổi trở lên là 7%, Việt Nam đã chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số, sớm hơn 6 năm so với dự báo. Theo tính toán, thời gian quá độ từ già hóa dân số sang dân số già của Việt Nam cũng chỉ khoảng 18 năm, đây là khoảng thời gian ngắn, thậm chí ngắn hơn rất nhiều so với các quốc gia có trình độ phát triển.

Số người cao tuổi (NCT) tăng đang buộc chúng ta phải đối mặt với những thách thức không nhỏ bởi những tác động của nó tới mọi cá nhân, gia đình, cộng đồng và xã hội. Ngay từ bây giờ phải có cuộc “đua tốc độ” với vấn đề già hóa dân số, cần có định hướng chính sách đối với vấn đề này. Trong đó nổi lên là công tác chăm sóc sức khỏe và hệ thống an sinh xã hội cho NCT. Việc xây dựng các mô hình chăm sóc tại nhà và cộng đồng cũng cần được ưu tiên; khuyến khích sự tham gia của các cá nhân, tổ chức xã hội trong xây dựng các trung tâm dưỡng lão và cung cấp những dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho NCT tại gia đình...

Xây dựng được mạng lưới cơ sở lão khoa đầy đủ đóng vai trò quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe cho NCT. Mạng lưới này hiện chưa đủ về số lượng và thiếu trang thiết bị và đội ngũ cán bộ y tế. Kết quả điều tra quốc gia về NCT cho thấy, chỉ có 4,8% số người già có sức khỏe tốt và rất tốt; hơn 50% yếu và rất yếu, còn lại là trung bình. Người già ở nước ta thường mắc nhiều bệnh cùng lúc và chủ yếu là các bệnh mãn tính như: cao huyết áp, sa sút trí tuệ, loãng xương, ung thư tuyến tiền liệt và tiểu đường... Tuy NCT phải chịu gánh nặng về sức khỏe rất lớn nhưng việc họ được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe lại đang gặp nhiều hạn chế và có sự khác biệt lớn giữa khu vực nông thôn, miền núi với thành thị.

Ðịnh hướng phát triển các mô hình chăm sóc NCT ở cộng đồng cần thích hợp với các chiến lược quốc gia về phát triển hệ thống y tế và chăm sóc sức khỏe ban đầu. Ðồng thời phù hợp với khả năng đáp ứng, mở rộng của hệ thống y tế và các mạng lưới xã hội liên quan ở các tuyến, có chính sách hỗ trợ quá trình già hóa, nhất là chống suy giảm chức năng, dự phòng bệnh tật và nâng cao sức khỏe; phối hợp theo dõi và điều trị bệnh tật. Ưu tiên phát triển các hình thức tự chăm sóc, chăm sóc tại nhà và dựa vào cộng đồng... Nhà nước cũng cần triển khai xây dựng hệ thống nhà dưỡng lão với nhiều loại hình phù hợp và phát triển các dịch vụ xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội với hình thức tự chi trả hay cùng chi trả.

Chăm sóc sức khỏe NCT cần được xem là chính sách ưu tiên mới ở Việt Nam để từ đó có những định hướng và cách làm phù hợp.

Đ.T
(Theo nhandan.org.vn)