Nỗ lực "giải cứu" bưu điện - văn hóa xã

Bưu điện văn hóa - xã được xem là một trong những thiết chế văn hóa quan trọng ở các địa phương. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân nên các điểm BĐVHX hoạt động ngày càng khó khăn, thậm chí đóng cửa. Trước thực trạng đó, Bưu điện tỉnh đang nỗ lực tìm giải pháp "giải cứu" BĐVHX.

Bưu điện văn hóa - xã (BĐVHX) được xem là một trong những thiết chế văn hóa quan trọng ở các địa phương. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân nên các điểm BĐVHX hoạt động ngày càng khó khăn, thậm chí đóng cửa. Trước thực trạng đó, Bưu điện tỉnh Khánh Hòa đang nỗ lực tìm giải pháp “giải cứu” BĐVHX.

Thu không đủ bù chi

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 87 điểm BĐVHX được đầu tư xây dựng trong giai đoạn 2000 - 2006; trong đó có 27 điểm BĐVHX phân bố ở vùng miền núi và hải đảo. Tính đến tháng 10-2013, toàn tỉnh có 81 điểm BĐVHX còn hoạt động; 6 điểm tạm ngừng hoạt động. Nguyên nhân là do mức lương chi trả cho nhân viên BĐVHX chưa đảm bảo cuộc sống nên họ không thể gắn bó với công việc.

Điểm BĐVHX Vĩnh Trung (TP. Nha Trang) được xây dựng khang trang, kiên cố, nhưng do ngừng hoạt động đã lâu nên nay đã trở nên “hoang hóa”. Lối vào cổng chính điểm BĐVHX Vĩnh Trung cỏ dại mọc um tùm, không thấy đường đi. Cửa chính khóa im ỉm và đang hoen gỉ do không thường xuyên được sử dụng. Trên hộp thư dán “Thông báo BĐVHX Vĩnh Trung tạm thời đóng cửa từ ngày 1-6-2013”. Đại diện xã Vĩnh Trung cho biết, điểm BĐVHX tạm thời ngưng hoạt động do các dịch vụ viễn thông bây giờ phát triển mạnh nên người dân không đến đây để gọi điện nữa. Bên cạnh đó, lương trả cho người lao động quá thấp nên không thể tìm được nhân viên duy trì hoạt động.

Toàn tỉnh, doanh thu phát sinh hàng tháng từ các điểm BĐVHX chỉ khoảng 192 triệu đồng; trong đó chủ yếu thu từ viễn thông, công nghệ thông tin và kinh doanh khác chiếm 89% tổng doanh thu. Chi phí hàng tháng cho các điểm BĐVHX trong toàn tỉnh là 310 triệu đồng. Như vậy, tình trạng “thu không đủ chi” hàng tháng ở các điểm BĐVHX chênh nhau đến 118 triệu đồng/tháng. Trong số 81 điểm BĐVHX đang hoạt động, có đến 79 điểm có doanh thu thấp hơn chi phí; trong đó có 45 điểm doanh thu chỉ dưới 100.000 đồng/tháng.

“Giải cứu” bằng nhiều giải pháp đồng bộ

Bưu điện văn hóa xã Vĩnh Trung, TP. Nha Trang.

Thời gian gần đây, Bưu điện tỉnh đã và đang huy động nhiều nguồn lực để “giải cứu” các BĐVHX; đồng thời đưa ra các giải pháp đồng bộ để BĐVHX duy trì hoạt động. Có thể kể đến Dự án “Nâng cao khả năng sử dụng máy tính và truy cập internet công cộng tại Việt Nam” do Quỹ Bill and Melinda Gates (một tổ chức từ thiện lớn trên thế giới, được góp vốn bởi Bill Gates, chủ tịch và người sáng lập Tập đoàn Microsoft cùng vợ ông, bà Melinda Gates) tài trợ không hoàn lại ở 21 điểm BĐVHX. Trong khuôn khổ thực hiện đề tài “Đưa thông tin và khoa học công nghệ phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn tỉnh Khánh Hòa”, Sở Thông tin và Truyền thông đã chọn BĐVHX để xây dựng 14 điểm thông tin khoa học công nghệ nhằm tăng cường đưa thông tin về cơ sở. Theo đó, mỗi điểm BĐVHX sẽ thực hiện dự án “Nâng cao khả năng sử dụng máy tính và truy cập internet công cộng tại Việt Nam”, Bưu điện tỉnh hỗ trợ 200.000 đồng/điểm/tháng. Mỗi điểm BĐVHX triển khai dự án đưa thông tin về cơ sở còn được Bưu điện tỉnh hỗ trợ 100.000 đồng/điểm/tháng.

Để tăng doanh thu, đồng thời phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân, Bưu điện tỉnh đang phối hợp với Bảo hiểm xã hội tỉnh thực hiện việc chi trả bảo hiểm xã hội tại 14 điểm BĐVHX. Đồng thời, các điểm BĐVHX sẽ từng bước đa dạng hóa các dịch vụ, như: Thu hộ tiền điện, viễn thông, chuyển tiền… Bưu điện tỉnh cũng đang nghiên cứu và thực hiện các chế độ chính sách, điều kiện đãi ngộ, bồi dưỡng nghiệp vụ cho người lao động làm việc tại BĐVHX. Trong số đó có việc nâng mức thù lao mở cửa duy trì, cung cấp dịch vụ, phục vụ hoạt động văn hóa và trực bảo vệ tài sản 24/24 giờ lên 850.000 đồng/tháng; đồng thời trích các khoản hoa hồng từ việc cung cấp dịch vụ bưu chính viễn thông lên 10%.

Bưu điện tỉnh cũng đang đẩy mạnh triển khai mô hình kết hợp nhân viên BĐVHX và nhân viên phát xã. Đến nay, đã có 52 điểm BĐVHX kết hợp phát xã. Qua đó, nâng thu nhập của nhân viên lên trên 1,3 triệu đồng/tháng. Nhiều điểm BĐVHX như: Ninh Tân, Ninh Vân… (thị xã Ninh Hòa), nhân viên có thu nhập trên 2 triệu đồng/tháng. Bà Ung Thị Vân - Phó Giám đốc Bưu điện Khánh Hòa cho biết, ngành đang nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ để duy trì hoạt động của các điểm BĐVHX. Tuy nhiên, trước những khó khăn đang gặp phải, ngành rất mong nhận được sự hỗ trợ kịp thời của UBND tỉnh, các cấp, ngành để BĐVHX duy trì được hoạt động, phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân…

VĂN NGUYỄN