Sức sống Láng Chai

Hơn 35 năm lập làng, vượt qua mặc cảm, tích cực lao động cộng với sự hỗ trợ từ Nhà nước, cuộc sống của người dân ở làng phong Láng Chai (xã Cam Phước Tây, huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa) đã từng bước thay đổi. Dẫu vậy, họ mong tiếp tục nhận được sự hỗ trợ bởi vẫn còn những khó khăn do bị ảnh hưởng từ di chứng bệnh phong

Hơn 35 năm lập làng, vượt qua mặc cảm, tích cực lao động cộng với sự hỗ trợ từ Nhà nước, cuộc sống của người dân ở làng phong Láng Chai (xã Cam Phước Tây, huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa) đã từng bước thay đổi. Dẫu vậy, họ mong tiếp tục nhận được sự hỗ trợ bởi vẫn còn những khó khăn do bị ảnh hưởng từ di chứng bệnh phong.

Mừng vì cuộc sống đã đổi thay

Tuyến đường vào làng đã được bê tông hóa.

Khác với tưởng tượng của chúng tôi, làng phong Láng Chai (tổ 4, thôn Văn Sơn, xã Cam Phước Tây) hiện ra dưới ánh nắng ban mai thanh bình với tiếng gà gáy, tiếng í… ọ của đàn bò, màu xanh mướt của rẫy bắp và tiếng gọi nhau tới trường của trẻ con trong làng. Đi trên con đường bê tông vào làng, ông Nguyễn Quang Thông - Trưởng thôn Văn Sơn cho biết, làng phong Láng Chai có 27 hộ với 110 khẩu, là người dân tộc Raglai. Do bị mắc bệnh phong nên người dân được đưa về đây ở từ năm 1976. Hiện nay, đời sống người dân ở làng phong đã có nhiều đổi thay so với trước, không khác gì so với những làng khác ở khu tái định cư Láng Chai.

Dù bị cụt ngón tay do di chứng của bệnh phong, ông Cao Văn Điêu vẫn nỗ lực lao động.

Trong căn nhà cấp 4 rộng khoảng 60m², bên mâm cơm, bằng đôi bàn tay bị cụt phân nửa các ngón (di chứng của bệnh phong), ông Bo Y Kính gắp trứng và rau cho con trai ăn để kịp đến trường. Vợ chồng ông có 3 người con. Cô con gái lớn có chồng, ở riêng; một đứa đang học lớp 7 ở thị trấn Cam Đức; một đứa đang học lớp 4 tại xã. “Tôi bị mắc bệnh phong từ nhỏ. Các ngón tay, ngón chân cụt hơn phân nửa nên chỉ làm những việc nhẹ, còn lại trông chờ vào vợ. May mắn là cả 3 đứa con không mắc bệnh như tôi. Đời tôi không được học hành nhiều do bệnh tật, giờ đây thấy con ham học cũng mừng, chỉ mong các cháu cố gắng học hành để sau này đỡ cực nhọc” - ông Kính nói. Đang ăn cơm, cậu con trai quay sang chúng tôi nói: “Con sẽ cố gắng học để lớn lên làm thầy giáo cho ba vui”. Nghe con nói, trên gương mặt hằn đầy nếp nhăn của ông rạng lên nụ cười hạnh phúc. Ông kể, gia đình ông có 4 anh em, trong nhà chỉ có ba ông và ông bị mắc bệnh phong. Năm 1976, gia đình ông được Nhà nước đưa đến sống ở đây. Lúc mới tới, khu này toàn tre, nứa, chỉ có 6 hộ gia đình đến ở. Được Nhà nước hỗ trợ xây nhà, cấp gạo nên cuộc sống của người dân trong làng thay đổi nhiều, bệnh phong cũng hết hẳn.  

Cuộc sống người dân ở làng phong đã thay đổi.

Căn nhà 2 gian rộng hơn 100m² với tường màu xanh lá chuối non của ông Cao Văn Điêu nổi bật lên trong 27 căn nhà ở làng phong Láng Chai. 2 chiếc xe máy dựng trước sân nhà chứng minh cho cuộc sống ổn định của gia đình. Lúc chúng tôi đến, ông Điêu đang cùng người con cả cuốc cỏ ở rẫy bắp sau nhà. Dù đôi bàn tay bị cụt hết 5 ngón, các ngón tay còn lại thì co quắp (di chứng của bệnh phong), ông vẫn khéo léo cuốc từng thớ đất, dẫy từng bụi cỏ. Quệt mồ hôi trên trán, ông kể, mới 5 tuổi, ông đã biết mình và cha bị mắc bệnh phong. Mỗi khi trái gió, trở trời, căn bệnh hành hạ cha con ông đau nhức từng thớ thịt. Năm 19 tuổi, ông được cô gái hàng xóm tên Mấu Thị Thiện để ý, thế rồi nên vợ nên chồng. May mắn thời kỳ đó, Nhà nước vừa có chương trình phòng, chống bệnh phong nên ông được đưa đến Bệnh viện Da liễu điều trị. Bớt bệnh, ông cùng vợ phát rẫy trồng bắp, nuôi bò, nuôi heo. Ngoài ra, ông được Nhà nước hỗ trợ xây dựng nhà. Từ đó, cuộc sống của gia đình ông đã đỡ vất vả. Dành dụm được ít tiền, ông sắm xe máy, mua thêm tivi và dàn loa để phục vụ cuộc sống gia đình. 6 người con của ông đều được đi học. Trong đó, Mấu Văn Vũ - con trai thứ của ông vừa đậu vào Trường Cao đẳng Văn hóa nghệ thuật và Du lịch Nha Trang…

Con em của làng phong nỗ lực vươn lên trong học tập.

 
Sự đổi thay ở làng phong Láng Chai còn hiện diện rõ ở một số hộ trong làng như: Gia đình chị Cao Thị Phước, anh Tro Như Thuận… đã sắm được xe máy, tivi. Các hộ còn lại đều được Nhà nước hỗ trợ xây nhà cấp 4.

Nhiều chính sách hỗ trợ

Nhờ chính sách hỗ trợ học bổng của Nhà nước, con em của người dân làng phong đều được đến trường.

Tuy cuộc sống đã có nhiều đổi thay nhưng những khó khăn, thiếu thốn vẫn còn ở làng phong Láng Chai. Hôm chúng tôi đến, em Mấu Văn Vũ (con trai thứ của ông Cao Văn Điêu) vừa bỏ học về nhà. Giọng buồn rầu, ông Điêu cho biết, cả gia đình 8 miệng ăn chỉ trông chờ vào 1ha rẫy bắp, mỗi năm thu hoạch bán được khoảng 17 triệu đồng cũng chỉ đủ ăn. “Chạy lo tiền học cho cháu thì được, chứ lo tiền ăn, tiền thuê nhà (bình quân khoảng hơn 1 triệu đồng/tháng) để cháu học 3 năm ở Nha Trang thì vợ chồng tôi đành chịu. Vợ chồng tôi mong Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền ăn, ở để cháu tiếp tục được đi học; cấp thêm cho những hộ dân ở đây ruộng để trồng lúa, giúp cuộc sống ổn định hơn” - ông Điêu nói. Cách đó hơn 5 căn nhà, 2 người con của chị Cao Thị Phước (một cháu đang học lớp 12 và một cháu học lớp 8) cũng đã bỏ học. “Trước đây, khi chồng tôi chưa mất, vợ chồng làm lụng đủ nuôi con, còn có dư chút ít để sắm sửa đồ dùng trong nhà. Giờ đây, gia đình 4 mẹ con sống nhờ vào 5 sào bắp rẫy. Do cuộc sống khó khăn nên học nửa chừng, các cháu phải bỏ học để phụ mẹ làm rẫy. Tôi chỉ mong Nhà nước cấp cho vài sào ruộng trồng lúa để cuộc sống ổn định, có tiền cho các cháu đi học, chứ trồng bắp rẫy phụ thuộc vào nguồn nước mưa rất bấp bênh”. Có ruộng để trồng lúa là mong muốn lớn nhất của 27 hộ dân ở làng phong Láng Chai. Ngoài những khó khăn trên, người dân ở đây cũng mong muốn Nhà nước có chính sách hỗ trợ để giảm bớt tiền điện, tiền nước, hỗ trợ xây mới một số căn nhà đã xuống cấp.

Ông Trần Đình Lập - Chủ tịch UBND xã Cam Phước Tây cho biết, toàn xã có 300 hộ người dân tộc thiểu số, trong đó 27 hộ có người bị bệnh phong. Trong số 27 hộ này có 12 hộ nghèo, 11 hộ cận nghèo, 4 hộ đã thoát nghèo. Các gia đình làng phong chủ yếu sống bằng làm rẫy, chăn nuôi…Những năm gần đây, nhờ sự chung tay góp sức của cộng đồng và chính sách hỗ trợ của Nhà nước nên cuộc sống của người dân trong làng đã tạm ổn định. Mỗi năm, xã cấp gạo cứu đói giáp hạt 2 đợt cho làng phong (trung bình khoảng 20kg gạo/hộ). Ngoài ra, ở làng đã có đầy đủ điện, đường, trường, trạm. Người dân đã được sử dụng nguồn nước sạch sinh hoạt, được hỗ trợ dùng công trình vệ sinh tự hoại.

Hiện nay, để giúp cho cuộc sống của đồng bào dân tộc thiểu số của địa phương nói chung và người dân ở làng phong nói riêng, xã đã lập kế hoạch trình UBND huyện cho phép san lấp hơn 100ha tại khu vực Dự án hồ Tà Rục để cải tạo trồng lúa 2 vụ. Nếu được phê duyệt, mỗi hộ gia đình sẽ được cấp 3-4 sào để trồng lúa nước. Ngoài ra, để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân làng phong Láng Chai, năm 2014, xã sẽ đầu tư thêm đường bê tông vào làng…

Chia tay với làng phong Láng Chai, nhìn con em trong làng tung tăng cắp sách đến trường, chúng tôi tin rằng, trong tương lai không xa, cuộc sống ở đây sẽ đổi thay bền vững.

V.L

Ông Nguyễn Hiền - Trưởng Trạm Y tế xã cho biết, 6 năm nay, làng phong Láng Chai không có người mắc bệnh phong mới. Cả làng chỉ còn 12 người bị di chứng của bệnh phong; họ đã được chữa khỏi bệnh, không có khả năng lây lan ra cộng đồng. Thực hiện công tác chăm sóc cho người mắc bệnh phong, hàng tháng, chuyên trách của Trạm đều đến các hộ trong làng phong để theo dõi, chăm sóc và tư vấn cách phòng ngừa bệnh. Ngoài ra, định kỳ 6 tháng, Bệnh viện Da Liễu tỉnh cũng phối hợp với Trạm Y tế xã khám sức khỏe cho tất cả người dân trong làng, cấp phát thuốc bổ, giày đặc chủng cho những người bị di chứng bệnh phong…