Những thước phim lay động lòng người

Trong cuộc thi tác phẩm báo chí và sáng tác ca khúc về “Trường Sa và biển đảo quê hương Khánh Hòa”, ở thể loại báo chí, tác phẩm “Trường Sa đất Việt” của nhóm tác giả Minh Chương - Ngọc Hòa (Đài Phát thanh - Truyền hình Khánh Hòa) và “Ký sự biển đảo” của nhóm tác giả Hải Luận - Trần Tuấn Hiệp (Báo Biên phòng và Đài Truyền hình Việt Nam) đã khơi dậy tình yêu biển, đảo trong mỗi trái tim người Việt.

Đi ngược thời gian

Tình cờ xem một phóng sự trên báo Tuổi Trẻ viết về bản đồ Trung Quốc năm 1904 không có 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, phóng viên Minh Chương đã nảy ra ý tưởng làm bộ phim về chủ quyền Việt Nam trên quần đảo Trường Sa. Tuy không phải là đề tài mới nhưng anh lại tìm được hướng đi khá độc đáo cho bộ phim của mình. Anh cho biết: “Tôi muốn đi ngược dòng lịch sử để tìm những chứng cứ khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên quần đảo Trường Sa. Không nặng về vấn đề quân sự, bộ phim chỉ tập trung phản ánh những sinh hoạt dung dị, bình yên ở Trường Sa. Và trước khi bấm máy, tôi đã hình dung tên bộ phim là Trường Sa đảo Việt”.

Phóng viên Minh Chương (thứ 2 từ phải qua) đang tác nghiệp tại Trường Sa

Theo ý tưởng, phóng viên Minh Chương đã đi từ truyền thuyết vua cha Lạc Long Quân chia tay quốc mẫu Âu Cơ mang theo 50 người con trai xuống biển định cư, lập nghiệp ở thời kỳ đầu dựng nước để cho thấy người Việt cổ đã gắn bó với biển từ rất sớm. Rồi anh lặn lội trở về vùng đất Ninh Diêm, Ninh Thủy (thị xã Ninh Hòa) tìm gặp ông Lê Hữu Tôn, người vẫn giữ tờ lệnh do vua Minh Mạng ban cho cụ Lê Văn Ổn (cụ tổ của ông Lê Hữu Tôn) dẫn quân, dân ra cắm bia chủ quyền và trồng cây tại 2 quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa năm 1834. Chi tiết đắt giá này đã tạo ấn tượng cho bộ phim và thêm lần nữa khẳng định chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa và Trường Sa.

Nhóm tác giả thực hiện “Ký sự biển đảo” trên vịnh Nha Trang

“Sau bao ngày lênh đênh trên biển, lần đầu đặt chân lên đảo, một cảm xúc vừa chân thật, vừa thiêng liêng xuất hiện và chính lúc ấy, tôi biết mình phải đổi tên bộ phim thành “Trường Sa đất Việt”. Bởi Trường Sa đã gần gũi, thân thuộc như là một vùng đất máu thịt của Tổ quốc Việt Nam, chứ không còn là một quần đảo xa xôi nữa”, anh Chương bày tỏ. Nhịp sống ở Trường Sa xuất hiện nhẹ nhàng, tự nhiên với hình ảnh người mẹ ru con trong tiếng sóng vỗ rì rào, khuôn mặt hồn nhiên của trẻ thơ ngồi đọc bài đồng dao biển đảo, tiếng ê a học bài của trẻ nhỏ, tiếng chuông chùa văng vẳng nơi đảo xa... Những cảnh quay đó đã đem lại cho người xem cảm giác giản dị, bình yên đến lạ thường. Và để có được những cảnh quay trong thời gian hạn hẹp trên đảo, phóng viên Minh Chương cùng quay phim Ngọc Hòa đã chuẩn bị kịch bản rất chi tiết. Tuy nhiên, có những cảnh quay xuất hiện ấn tượng không nằm trong kịch bản như: Tiếng gà gáy sớm mai trên đảo, những cơn mưa bất chợt và cả giọt nước mắt trong buổi giao lưu với quân, dân trên đảo... Nhóm tác giả gọi đó là sự may mắn trong tác nghiệp.

Trường Sa nhìn từ trên cao

Trong 35 tập “Ký sự biển đảo” do Ban Văn nghệ Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp với Báo Biên phòng sản xuất, những tập phim về biển đảo Khánh Hòa, về Trường Sa chiếm phần lớn số lượng. Đối với phóng viên Hải Luận - Trưởng Văn phòng đại diện Báo Biên phòng tại Nam Trung bộ, ấn tượng nhất khi thực hiện ký sự này là hình ảnh Trường Sa nhìn từ trên cao. Anh kể, trong một lần ngồi trên trực thăng và nhìn xuống đảo Đá Lát, anh đã không cầm được nước mắt. Giữa mênh mông biển nước và rạn san hô, đảo Đá Lát nổi lên hiên ngang. Trực thăng càng xuống thấp, anh thấy rõ những chiến sĩ Hải quân đứng trên nóc nhà vẫy cờ chào đón. Khoảnh khắc ấy khiến anh rất xúc động và khâm phục sự hy sinh, chịu đựng gian khổ của người lính Trường Sa nhằm bảo vệ vững chắc biển, đảo quê hương. Với lợi thế của thể loại ký sự là không hạn chế về thời lượng nên nhóm quay phim cứ để máy quay liên tục ngày đêm nhằm ghi lại nhịp sống đời thường của quân và dân trên đảo. Từ những buổi đánh bắt cá, bữa cơm đầm ấm của các hộ dân đến hình ảnh người lính đảo đứng gác giữa đêm khuya... đều được phản ánh rất sinh động. “Có ngày, chúng tôi quay được mấy chục cuốn băng về đời sống của quân và dân trên đảo. Chúng tôi luôn muốn bắt được những chi tiết, hình ảnh đắt giá nhằm khắc họa một cách chân thật nhất về cuộc sống ở Trường Sa”, phóng viên Hải Luận chia sẻ.

Bên cạnh những thước phim về Trường Sa, “Ký sự biển đảo” còn đi vào đời sống của ngư dân ven biển Khánh Hòa. Đó là tục thờ cúng cá voi, những bước thăng trầm của nghề nuôi tôm hùm hay tiềm năng phát triển du lịch ở Khánh Hòa. Nhóm tác giả đã đưa lên màn ảnh cuộc sống nơi làng chài yên ả với hình ảnh người ngư dân bám biển, yêu nghề.

Có trải nghiệm và đi theo cảm xúc của những nhà báo đi Trường Sa, viết về Trường Sa mới thấy tình yêu và tâm huyết của họ dành cho biển, đảo quê hương. Bằng những thước phim ấn tượng, giàu hình ảnh, họ đã truyền cảm xúc về tình yêu biển, đảo đến đông đảo người dân đất Việt.

MAI HOÀNG