Trước đây, tôi cứ nghĩ, Cam Ranh chỉ là trung tâm phục vụ cho mục đích quân sự. Gần đây, trong một lần trở lại thăm Cam Ranh, tôi có cảm nhận sâu sắc cũng như có cái nhìn thấu đáo hơn về vùng đất và con người nơi đây.
Trước đây, tôi cứ nghĩ, Cam Ranh chỉ là trung tâm phục vụ cho mục đích quân sự. Gần đây, trong một lần trở lại thăm Cam Ranh, tôi có cảm nhận sâu sắc cũng như có cái nhìn thấu đáo hơn về vùng đất và con người nơi đây. Cam Ranh là thành phố phía Nam của Khánh Hòa, là nơi giàu truyền thống anh hùng trong công cuộc đấu tranh bảo vệ đất nước. Đây là nơi hội đủ những điều kiện thuận lợi cho việc phát triển một thành phố vệ tinh - trung tâm kinh tế năng động của tỉnh.
Đến TP. Cam Ranh, địa điểm đầu tiên tôi thấy là tượng đài Hữu nghị Việt - Nga, một công trình kiến trúc nghệ thuật được xây dựng để tưởng nhớ quân, dân Liên Xô và Việt Nam đã hy sinh khi đang thi hành nhiệm vụ trên bán đảo Cam Ranh. Cách đó khoảng 600m về phía Nam là sân bay quốc tế Cam Ranh, nó tô điểm và tác động rất lớn đến việc phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội của Cam Ranh, Khánh Hòa và cả vùng duyên hải Nam Trung bộ. Qua khỏi sân bay quốc tế Cam Ranh là vùng Mỹ Ca, nơi đây có cầu Long Hồ nối liền Quốc lộ 1A với sân bay và Vùng 4 Hải quân thuộc bán đảo Cam Ranh. Trên bán đảo Cam Ranh có những bãi tắm tuyệt đẹp, những loài cây quý hiếm cùng với màu xanh của cây trái bốn mùa tươi tốt. Tuy hai bên là biển nhưng bán đảo lại có một trữ lượng nước ngọt rất lớn trong lòng đất, các nguồn nước nằm sát bờ vịnh, ở độ cao thích hợp, rất thuận tiện cho việc cung cấp nước sinh hoạt trong khu vực.
Đi theo Quốc lộ 1A hướng vào Nam, Nhà máy Đóng tàu Cam Ranh nằm trên đoạn đường này. Đến trung tâm thành phố, đi theo đường Nguyễn Trọng Kỷ để vào cảng Cam Ranh, cảng cá Đá Bạc. Các tuyến phố mọc lên những căn nhà khang trang. Thành phố có đủ các dịch vụ nhà hàng, khách sạn, các siêu thị như Coopmark hay Maximark... Người dân thành phố hiền hậu, chan hòa sẽ nhiệt tình hướng dẫn chúng ta đến địa điểm để đi thuyền máy ra đảo Bình Ba thuộc xã Cam Bình. Đảo Bình Ba có hai hòn núi nối liền nhau nằm án ngữ giữa biển phía Nam bán đảo Cam Ranh, tạo thành cửa ngoài của vịnh Cam Ranh, vì thế vịnh có hai cửa: cửa lớn ở hướng Nam, cửa nhỏ ở hướng Bắc. Trên đảo có bãi Gió Chướng, bãi Nhà Cũ, bãi Nồm...
Trên hành trình về phía Nam Cam Ranh, rẽ trái là vào Cam Lập, nơi đây nổi tiếng với những bãi tắm đẹp, những hình thù đẹp mắt của các ghềnh đá và suối nước ngọt... Nhiều dự án về dịch vụ du lịch đã và sắp được triển khai tại đây. Thật thú vị, nếu có dịp đến Khánh Hòa bằng máy bay, các bạn sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng vịnh Cam Ranh tuyệt đẹp từ trên cao. Vịnh có độ sâu, bán đảo Cam Ranh và vùng Cam Lập dang rộng ra ôm lấy vịnh tạo nên một nơi kín gió, trước cửa vịnh còn có đảo Bình Ba che chắn.
Vùng đất này còn có sản vật là muối, đặc sản là các loài hải sản tươi sống (cua, ghẹ, sò huyết, hàu Trà Long, tôm hùm Bình Ba...)… Đi đôi với phát triển công nghiệp, du lịch, dịch vụ, ngành nuôi trồng và đánh bắt thủy sản cũng tăng trưởng cao do được quy hoạch và liên kết với các ngành nghề chế biến thủy sản xuất khẩu. Cơ sở hạ tầng tiếp tục được xây dựng. Các dự án mới trong nhiều lĩnh vực được kêu gọi hợp tác đầu tư… Với những ưu đãi của thiên nhiên, TP. Cam Ranh có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển công nghiệp, dịch vụ cảng biển, du lịch, nuôi trồng và chế biến thủy sản...
Ngoài những cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp, nơi đây còn lưu giữ những nét văn hóa truyền thống cũng như những di tích văn hóa, lịch sử, nghệ thuật như: lăng Ông Nam Hải thuộc phường Cam Phúc Bắc, di chỉ khảo cổ học Hòa Diêm thuộc xã Cam Thịnh Đông, đình Khánh Cam và đình Trà Long thuộc phường Ba Ngòi, đình Bình Ba và đồn Vigie cùng với công trình quân sự thuộc xã Cam Bình... Lễ hội dân gian nổi tiếng gắn liền với đời sống ngư dân ven biển ở vùng này là lễ hội cầu ngư với tục thờ Cá Ông.
Tôi đã tận mắt nhìn thấy thành phố đổi thay. TP. Cam Ranh sẽ là điểm nhấn chấp cánh cho Khánh Hòa bay cao. Khánh Hòa sẽ có nhiều thành phố vệ tinh và có cơ hội trở thành đô thị đặc biệt trực thuộc Trung ương.
V.T.DŨNG