
Những năm qua, danh thắng Hòn Đỏ liên tục bị những người sống ở chùa Từ Tôn (đảo Hòn Đỏ) xâm hại. UBND tỉnh Khánh Hòa và các cơ quan chức năng đã giải quyết hợp tình, hợp lý. Thế nhưng, mới đây, Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh Khánh Hòa lại phát hiện một số hành vi xâm hại mới.
Những năm qua, danh thắng Hòn Đỏ liên tục bị những người sống ở chùa Từ Tôn (đảo Hòn Đỏ) xâm hại. UBND tỉnh Khánh Hòa và các cơ quan chức năng đã giải quyết hợp tình, hợp lý. Thế nhưng, mới đây, Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh Khánh Hòa lại phát hiện một số hành vi xâm hại mới.
![]() |
| Đảo Hòn Đỏ. |
Giải quyết hợp tình, hợp lý
Theo báo cáo của Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh Khánh Hòa (tên cũ là Trung tâm Quản lý di tích - danh lam thắng cảnh Khánh Hòa), kể từ năm 2003, khi đường Phạm Văn Đồng được xây dựng tạo nên diện mạo mới cho danh thắng Hòn Chồng - Hòn Đỏ, những người sống ở chùa Từ Tôn đã không ngừng cơi nới, xây dựng trái phép nhiều hạng mục công trình trên đảo.
![]() |
| Xây đắp chữ ngay dưới biển cấm “xâm phạm” danh thắng. |
Đầu năm 2004, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh Khánh Hòa có công văn gửi UBND tỉnh về việc trùng tu tôn tạo chùa Từ Tôn. Sau đó, UBND tỉnh đã có công văn phúc đáp: “Đồng ý trên nguyên tắc chùa Từ Tôn sẽ được trùng tu tôn tạo phù hợp với quy hoạch chung của danh thắng Hòn Chồng - Hòn Đỏ. Trước khi tiến hành trùng tu nhất thiết phải tiến hành các thủ tục về giao quyền sử dụng đất, xác định ranh giới chùa Từ Tôn được sử dụng trong khu vực Hòn Đỏ. Việc trùng tu, tôn tạo chùa Từ Tôn phải được Sở Xây dựng xét duyệt bản vẽ thiết kế, được UBND tỉnh cho phép mới được tổ chức thực hiện. Từ nay trở đi, chùa Từ Tôn không được tự ý, tùy tiện xây dựng công trình trái phép với quy định của Nhà nước…”.
![]() |
| Dựng bàn thờ, đắp chữ trên tảng đá sát mép đảo. |
Ngày 13-5-2004, UBND tỉnh đã có quyết định “Giao đất cho Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Khánh Hòa để sử dụng vào mục đích tôn giáo tại chùa Từ Tôn, Hòn Đỏ” với diện tích 900m2. Tuy nhiên, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh và ông Hồ Nguyễn Xuân Linh (đại diện chùa Từ Tôn) đã từ chối nhận đất. Sau đó, ông Linh thuê người đục phá đá trên đảo Hòn Đỏ để lấy đá xây dựng khuôn viên bao quanh vườn cây, hồ nước, lối đi…; san rộng mặt bằng, vận chuyển các tấm bê tông đúc sẵn từ đất liền sang đảo để làm lối đi; xây dựng thêm các công trình mới. Việc làm này đã phá vỡ cảnh quan của danh thắng Hòn Đỏ. Tháng 3-2008, UBND tỉnh có văn bản yêu cầu ông Hồ Nguyễn Xuân Linh chấm dứt hành vi xây dựng và tự nguyện tháo dỡ các công trình xây dựng trái phép trên đảo; hợp tác với các cơ quan chức năng giải quyết các thủ tục đất đai, xây dựng công trình theo đúng pháp luật với mục đích tôn tạo cảnh quan, bảo vệ môi trường kết hợp với du lịch tâm linh trên đảo Hòn Đỏ, nhưng ông Linh bất hợp tác.
![]() |
| Dựng tượng ngay sát mép đảo. |
Ngày 31-8-2010, Tỉnh ủy Khánh Hòa có cuộc họp với đại diện chùa Từ Tôn để giải quyết những vấn đề liên quan đến chùa. Tại cuộc làm việc này, ông Nguyễn Văn Tự (khi ấy là Bí thư Tỉnh ủy) đã đưa ra hướng giải quyết mở: chùa Từ Tôn nhận 900m2 đất trên đảo Hòn Đỏ (nếu có nhu cầu có thể xin thêm nhưng không quá 300m2) hoặc tỉnh sẽ cấp đất trong đất liền (4.000m2) để chùa xây dựng nơi thờ tự mới. Sau đó, đại diện chùa Từ Tôn đã có đơn xin cấp đất, cam kết sẽ tự tháo dỡ các công trình vi phạm sau khi xây dựng chùa mới. Ngày 13-5-2011, UBND tỉnh có quyết định giao đất cho chùa Từ Tôn với diện tích 900m2 (21x42,85m) để sử dụng vào mục đích tôn giáo; các cơ quan chức năng đã tiến hành cắm mốc giao đất cho chùa để chùa chuẩn bị các thủ tục cần thiết để xây dựng cơ sở mới trên phần đất được giao. Hiện nay, Sở Tài nguyên - Môi trường đang làm các thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) cho chùa Từ Tôn (đại diện là ông Hồ Nguyễn Xuân Linh). Theo ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh, các cơ quan chức năng đã làm thủ tục nhập khẩu cho những người sống ở chùa Từ Tôn trên đảo Hòn Đỏ.
Cần thực hiện nghiêm túc
![]() |
| Xẻ đá danh thắng Hòn Đỏ để xây dựng các công trình trên đảo (ảnh chụp năm 2007). |
| Bà Ngô Mỵ Châu - Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh Khánh Hòa: “Việc vận động ông Hồ Nguyễn Xuân Linh tự giác tháo dỡ những hạng mục đã xâm hại danh thắng, trả lại giá trị đích thực của danh thắng là việc làm cần thiết. Tuy nhiên, nếu những người sống ở chùa Từ Tôn không tự giác chấp hành, các cơ quan chức năng cần phải kiên quyết tháo dỡ các hạng mục đã làm trái với Luật Di sản văn hóa để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, đồng thời trả lại vẻ đẹp của danh thắng Hòn Đỏ”. Đại tá Hồ Thanh Tùng - Phó Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Khánh Hòa: Những năm qua, lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh thường xuyên phối hợp với lực lượng chức năng kiểm tra tình hình trên đảo Hòn Đỏ và đã phát hiện nhiều hành vi xâm hại danh thắng của ông Hồ Nguyễn Xuân Linh. Mỗi khi phát hiện các hành vi xâm hại danh thắng cũng như những vấn đề liên quan đến an ninh biên giới quốc gia, chúng tôi đều báo cáo lãnh đạo tỉnh để có hướng xử lý. Để giải quyết dứt điểm tình trạng này, Tỉnh ủy và UBND tỉnh cần chỉ đạo các cơ quan chức năng xử lý một cách đồng bộ, kiên quyết tháo dỡ những công trình trái phép trên đảo Hòn Đỏ. Ngoài việc cắm mốc giao đất cho chùa Từ Tôn, cơ quan chức năng cần xây dựng ranh giới rõ ràng để tránh những rắc rối về sau”. |
Trong thời gian chờ đợi được cấp GCNQSDĐ và làm thủ tục xây dựng cơ sở vật chất mới để phục vụ công tác tôn giáo, ông Hồ Nguyễn Xuân Linh lại tiếp tục có hành động xâm phạm danh thắng, xây dựng trái phép trên đảo Hòn Đỏ. Theo báo cáo của Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh, tháng 7-2011, bảo vệ Trung tâm phát hiện chùa Từ Tôn kéo dây điện ngầm từ nhà dân ở phía bên kia đường Phạm Văn Đồng qua Hòn Đỏ. Mới đây, cán bộ Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh phát hiện trên tảng đá ở khu vực tảng đá lớn phía bên phải đường đi lên chùa Từ Tôn (Hòn Đỏ) có đắp chữ nổi bằng xi măng với hơn 160 chữ cái (cỡ chữ 10cm) ngay dưới biển báo “Di tích lịch sử văn hóa cấm xâm phạm”, hiện đã được thay mới thành “Danh thắng đã xếp hạng, cấm xâm phạm”. Theo chỉ đạo của UBND tỉnh, ngày 25-12-2012, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) đã có thông báo yêu cầu ông Hồ Nguyễn Xuân Linh tháo dỡ các dòng chữ vừa xây đắp, khôi phục lại trạng thái ban đầu trước ngày 31-12-2012, thế nhưng đến ngày 11-1-2013, khi chúng tôi trở lại Hòn Đỏ thì các dòng chữ này vẫn y nguyên.
Trao đổi với chúng tôi, ông Hồ Nguyễn Xuân Linh thừa nhận đã cho đắp các dòng chữ nói trên, nhưng theo ông “việc này đã được làm từ năm 2010, cùng lúc với việc đắp chữ ở những hòn đá khác”?! Ông Linh cho biết đã nhận được thông báo của Sở VH-TT-DL nhưng vẫn chưa thực hiện việc tháo dỡ do văn bản đến chậm. “Thông báo yêu cầu tháo dỡ các dòng chữ trước ngày 31-12-2012, nhưng đến ngày 1-1-2013 tôi mới nhận được văn bản nên không biết phải thực hiện thế nào. Tới đây, tôi sẽ gặp lãnh đạo Sở để trao đổi, làm rõ hơn vấn đề này”, ông Linh nói. Ông Linh cho biết thêm, hiện nay ông đã chuẩn bị xong bản thiết kế trùng tu chùa Từ Tôn theo đúng diện tích tỉnh giao, khi nào có GCNQSDĐ sẽ trình lên các cơ quan chức năng để thẩm định; khi chùa mới xây dựng xong, ông sẽ di dời, tháo dỡ các công trình xây dựng trái phép vào bên trong khuôn viên của chùa theo đúng cam kết trước đây với tỉnh.
Trong quá trình giải quyết những vướng mắc ở Hòn Đỏ, lãnh đạo tỉnh đã có chủ trương hợp tình, hợp lý “vừa để lại chùa, vừa xây dựng công viên trên đảo Hòn Đỏ”. Trong quy hoạch tổng thể danh thắng Hòn Chồng - Hòn Đỏ cũng đã ghi nhận sự hiện hữu của chùa Từ Tôn. Theo quy hoạch này, ngoài phần đất giao cho chùa Từ Tôn, phần còn lại tỉnh giao cho Sở VH-TT-DL xây dựng công viên, tôn tạo cảnh quan để làm đẹp thêm Hòn Đỏ theo đúng Luật Di sản văn hóa để phục vụ nhân dân và du lịch. Lãnh đạo tỉnh cũng từng tính đến phương án sau khi dự án tôn tạo cảnh quan Hòn Đỏ hoàn thành, Sở VH-TT-DL sẽ ký hợp đồng với đại diện chùa Từ Tôn để chùa bảo quản, chăm sóc… Theo thông báo của Tỉnh ủy, việc xây dựng công viên Hòn Đỏ sẽ hoàn tất trước Tết Nguyên đán 2011. Tuy nhiên, do một số vướng mắc nên đến nay dự án công viên Hòn Đỏ vẫn chưa được xây dựng. Ông Trần Đình Dũng - Trưởng phòng Kế hoạch Sở VH-TT-DL cho biết: “Trước đây, Tỉnh ủy chỉ đạo việc xây dựng công viên Hòn Đỏ phải hoàn thành trước Tết Nguyên đán 2011, tuy nhiên do phải điều chỉnh quy hoạch tổng thể khu danh thắng Hòn Chồng - Hòn Đỏ nên mọi việc phải đình lại. Hiện nay, Sở đã hoàn thành thiết kế xây dựng công viên (tổng đầu tư hơn 2 tỷ đồng), tuy nhiên do tỉnh đang gặp khó khăn về kinh phí nên dự kiến đến năm 2015 mới thực hiện được”.
Trong việc giải quyết những vấn đề vướng mắc ở Hòn Đỏ, từ trước đến nay tỉnh đều đưa ra những chủ trương, cách thức giải quyết hợp tình, hợp lý. Để mọi việc kết thúc một cách có hậu, thiết nghĩ chùa Từ Tôn (đại diện là ông Hồ Nguyễn Xuân Linh) nên thực hiện đúng chỉ đạo của Tỉnh ủy và UBND tỉnh, cũng như những điều chùa đã cam kết. Bên cạnh đó, Sở VH-TT-DL cũng sớm hoàn thành việc xây dựng công viên Hòn Đỏ góp phần làm đẹp thêm cảnh quan của danh thắng này, phục vụ người dân và du khách đến tham quan.
TỔ PHÓNG VIÊN








