Đổi thay dưới chân Hòn Hèo…

2 xã Ninh Phước, Ninh Vân nằm dưới chân núi Hòn Hèo (thị xã Ninh Hòa). Đây là vùng căn cứ địa cách mạng của quân và dân Khánh Hòa trong suốt 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Nay, vùng đất kiên cường, anh dũng năm xưa đang chuyển mình mạnh mẽ…

2 xã Ninh Phước, Ninh Vân nằm dưới chân núi Hòn Hèo (thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa). Đây là vùng căn cứ địa cách mạng của quân và dân Khánh Hòa trong suốt 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Nay, vùng đất kiên cường, anh dũng năm xưa đang chuyển mình mạnh mẽ…

Toàn cảnh xã Ninh Vân nhìn về hướng biển.

Nét son lịch sử

Cách đây khoảng 8 năm, để đến được Ninh Vân, tôi phải ngồi ghe của người dân 2 giờ đồng hồ. Sau mấy ngày cùng ăn ở với người dân xóm đảo, tôi viết phóng sự “Đánh thức Ninh Vân”. Trong phóng sự, tôi gọi Ninh Vân là một ốc đảo và nhận định nơi này như một “hòn ngọc” chưa được đánh thức... Nói thế bởi Ninh Vân cách biệt hẳn với thế giới bên ngoài. Nằm lọt thỏm giữa một bên là núi, một bên là biển, để “xuất ngoại” về đất liền, người dân phải mất gần 2 giờ đi ghe hay lội bộ cả ngày theo đường núi.

Con đường nối liền từ xã Ninh Phước đến Ninh Vân đang mang lại nhiều hy vọng cho Ninh Vân trong phát triển kinh tế.

Xã Ninh Phước (bao gồm cả Ninh Vân ngày nay) là vùng căn cứ địa cách mạng của quân và dân Khánh Hòa trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Lịch sử Đảng bộ xã Ninh Phước có ghi: Vào những năm 1967 - 1968, khi chiến trường miền Nam bước vào giai đoạn ác liệt nhất, Ninh Phước được chọn là địa điểm nhận vũ khí từ hậu phương miền Bắc theo đường mòn Hồ Chí Minh trên biển chi viện cho chiến trường miền Nam. Chính trên mảnh đất này, tại thôn Đầm Vân, ngày 1-3-1968, sau khi bị địch phát hiện, tàu không số của Hải quân Việt Nam đã chiến đấu với 7 tàu chiến và 2 liên đoàn biệt động Mỹ - Ngụy, và vẫn thả hàng an toàn. Để đảm bảo bí mật, khi hủy tàu, 14 chiến sĩ của tàu không số do thuyền trưởng Nguyễn Phan Vinh chỉ huy đã anh dũng hy sinh. Tiếp nối truyền thống đấu tranh cách mạng, quân dân Ninh Vân vẫn một lòng theo Đảng và Bác Hồ kính yêu, tiếp tục chiến đấu cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Toàn xã có gần 2.000 dân, nhưng có hàng trăm thanh niên, gia đình thoát ly tham gia kháng chiến, gia nhập bộ đội. Trong đó, có 74 liệt sĩ, 9 thương binh, 138 gia đình chính sách, 8 Mẹ Việt Nam anh hùng. Riêng xã Ninh Phước được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

Sức sống Ninh Vân

Ninh Vân còn có tên gọi là Đầm Vân, một thôn được tách ra từ xã Ninh Phước sau khi đất nước hoàn toàn giải phóng. Khi đó, Ninh Vân còn là làng biển hoang sơ, dân cư thưa thớt, chỉ có mấy chục căn nhà lá lụp xụp. Người dân chủ yếu mò cua, bắt ốc kiếm sống qua ngày. Cây lương thực chủ yếu là bắp, đậu, khoai không đủ ăn. Đường bộ không có, ghe thuyền cũng không có mà đi. Chuyện giao lưu hàng hóa với đất liền chỉ trông chờ duy nhất vào một chiếc ghe của hợp tác xã. Nhớ về một thời cực khổ chưa xa, chị Trà Thị Bông Sen - Chủ tịch UBND xã Ninh Vân ngậm ngùi: “Trước kia, người dân muốn ra trung tâm thị xã Ninh Hòa đều phải đi thuyền vào TP. Nha Trang rồi bắt xe đò ra Ninh Hòa. Giao thương cách trở nên tình hình kinh tế - xã hội của Ninh Vân rất khó khăn. Người dân ở xã đảo gần như chỉ biết bám biển để sống nhưng không có tàu thuyền lớn để làm ăn nên mãi vẫn không thoát được đói nghèo”. Theo chị Sen, trước năm 1990, nhà nào khá giả lắm mới sắm được cái cassette chạy bình ắc quy. Con em trong xã lớn lên chỉ học hết lớp 9 là phải nghỉ học bởi xã không có trường trung học phổ thông. Muốn học cấp 3, học sinh của xã phải vào Nha Trang ở trọ để đi học, mà điều đó thường quá khả năng của những người dân nghèo ở xã. Chính sự gian nan, cách trở ấy đã “khóa chặt” ước mơ của nhiều thế hệ trẻ Ninh Vân.

Cuộc sống của người dân xã Ninh Vân nay đã đổi thay.

Ông Hoàng Văn Hướng - Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: “Bây giờ, Ninh Vân đã khác; điện, đường, trường, trạm ở xã đã được đầu tư khá khang trang; đời sống của người dân trong xã ngày càng đi lên”. Toàn xã có hơn 97% số hộ sử dụng điện lưới quốc gia, 100% hộ có phương tiện nghe nhìn và thông tin liên lạc, trên 60% số hộ có xe máy. Với đội tàu 82 chiếc, công suất từ 15 - 450CV, sản lượng đánh bắt hàng năm của xã đạt trên 700 tấn hải sản các loại; trên 3.500 con tôm hùm giống... Nhiều hộ gia đình có thu nhập khá, từ 200 - 300 triệu đồng/vụ/hộ. Nhờ thế, nhiều gia đình đã xây dựng được nhà ở khang trang, đời sống vật chất, tinh thần được nâng lên đáng kể. Hiện nay, xã Ninh Vân có 408 hộ, 1.744 nhân khẩu, trong đó tỷ lệ hộ nghèo dưới 4%, thấp hơn so với tỷ lệ trung bình của thị xã Ninh Hòa. Đặc biệt, tuyến đường bộ dài 11km, rộng 3,5m (khởi công năm 2007) nối liền Ninh Vân với xã Ninh Phước hoàn thành vào đầu năm 2011 đang mang lại nhiều hy vọng cho Ninh Vân trong phát triển kinh tế. Hiện nay, xã Ninh Vân có 5 dự án du lịch, 1 dự án vùng sản xuất và kiểm định tôm sú, trong đó có 2 dự án (ở đảo) đã đi vào hoạt động. Sau khi có đường, 4 dự án còn lại bắt đầu triển khai; ngoài ra, một số nhà đầu tư đang đến vùng đất này để tìm cơ hội đầu tư.

Chuyển mình từ các dự án

Con đường nối liền từ xã Ninh Phước đến Ninh Vân chạy uốn lượn men theo sườn núi, giữa một bên là rừng Hòn Hèo và một bên là biển đã làm nên bức tranh thiên nhiên tuyệt mỹ. Dừng chân giữa lưng chừng núi, nhìn về phía biển, sự xuất hiện của các con tàu biển có trọng tải hàng trăm ngàn tấn đang neo đậu, hoặc ra vào vùng biển này đã khẳng định được tiềm năng, lợi thế của vùng đất nơi đây.

Kho xăng dầu ngoại quan Vân Phong, một trong 4 dự án lớn ở Ninh Phước đã đi vào hoạt động.

Ông Hà Luôn - Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Ninh Phước cho biết: “Hiện xã Ninh Phước có 4 dự án lớn mang tầm cỡ quốc gia và quốc tế. Trong đó, 2 dự án đã đi vào hoạt động là Nhà máy Tàu biển Hyundai Vinashin và Kho xăng dầu ngoại quan Vân Phong; còn 2 dự án Tổ hợp lọc hóa dầu Nam Vân Phong, Dự án Trung tâm điện lực Vân Phong đang tiếp tục được triển khai. Để nhường đất phục vụ các dự án, toàn xã có hơn 1.500 hộ thuộc diện phải di dời đến nơi ở mới thuộc các xã Ninh Thủy, Ninh Thọ. Có thể nói, việc di dời để nhường đất thực hiện các dự án trọng điểm là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước. Vì vậy, bên cạnh những chính sách hỗ trợ hợp lý của Nhà nước, tỉnh và thị xã cần quan tâm đến công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm, đồng thời hỗ trợ thêm các hộ chính sách, hộ nghèo trong công tác di dời, tái định cư để người dân yên tâm sản xuất...”. Theo ông Luôn, việc phát triển các dự án trọng điểm phía Nam Khu Kinh tế Vân Phong không chỉ mang lại lợi ích riêng cho Khánh Hòa mà còn góp phần đưa đất nước hoàn thành mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Nhà máy Tàu biển Huyndai Vinashin, một dự án động lực tạo đà cho Ninh Phước phát triển.

Dưới chân Hòn Hèo, hai xã Ninh Phước, Ninh Vân đang chuyển mình bởi các dự án mang tầm quốc gia, quốc tế. Tương lai không xa, nơi đây sẽ trỗi dậy một sức sống mới…

ANH TUẤN - BÍCH LA

Mới đây, để tạo được sự đồng thuận của người dân trong việc triển khai các dự án, ông Nguyễn Chiến Thắng - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa đã có buổi đối thoại với hàng trăm người dân ở xã Ninh Phước. Đồng chí Chủ tịch khẳng định, tinh thần cách mạng của người dân tiếp tục thể hiện trong sự đồng thuận với chủ trương của tỉnh là di dời đến nơi ở mới để nhường đất cho đầu tư phát triển các dự án trọng điểm. Để người dân an tâm làm ăn tại nơi ở mới, tỉnh và thị xã đã có nhiều chính sách đền bù, hỗ trợ hợp lý, tốt hơn giá thị trường, đồng thời giải quyết những vướng mắc liên quan đến công tác hỗ trợ đền bù giải tỏa, cấp đất tái định cư. Tỉnh cũng đang chỉ đạo ngành Nông nghiệp và các đơn vị liên quan nghiên cứu quy hoạch khu vực canh tác nông nghiệp công nghệ cao để tạo điều kiện cho người dân sản xuất...