Điều chỉnh để nâng cao chất lượng

Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản tỉnh Khánh Hòa giai đoạn đến năm 2015 và định hướng sau năm 2015 đã được điều chỉnh nhằm nâng cao chất lượng.

Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản (KS) tỉnh Khánh Hòa giai đoạn đến năm 2015 và định hướng sau năm 2015 đã được điều chỉnh nhằm nâng cao chất lượng.

Quy hoạch nhiều nhưng chưa hiệu quả

Bản quy hoạch trên được UBND tỉnh phê duyệt năm 2008. Theo đó, Khánh Hòa có 123 khu vực mỏ KS với tổng diện tích hơn 26.434ha. Các khu vực này do UBND tỉnh quản lý, cấp phép. Trong đó, số khu vực quy hoạch đến năm 2015 có 108 khu với hơn 21.659ha. Phần lớn KS trên địa bàn tỉnh có các chủng loại thuộc nhóm làm vật liệu xây dựng, bùn khoáng, kim loại.

Các mỏ đá khai thác có quy mô nhỏ lẻ, công cụ lạc hậu rồi sẽ giảm dần.

Những năm qua, tỉnh đã cấp 60 giấy phép cho 31 doanh nghiệp khai thác ở 34 mỏ. Các mỏ KS hoạt động theo 2 dạng: khai thác quy mô nhỏ, thời gian ngắn (đối với khu vực chỉ khảo sát đánh giá); khai thác quy mô công nghiệp (đối với các mỏ được thăm dò KS). Nhìn chung, hoạt động khai thác KS trên địa bàn tỉnh đều thuộc phạm vi được quy hoạch. Các chủng loại KS như: cát xây dựng, đất san lấp phục vụ nhu cầu trong tỉnh; đá xây dựng đáp ứng nhu cầu khai thác, chế biến trong tỉnh và cung cấp cho các địa phương lân cận. Hoạt động khai thác KS thường xuyên được cơ quan chức năng kiểm tra, chấn chỉnh và hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện đúng quy định của nhà nước. Hầu hết hoạt động khai thác KS trái phép đều bị xử lý vi phạm hành chính theo quy định.

Tuy nhiên, công tác quản lý hoạt động khai thác, sử dụng KS theo quy hoạch, đặc biệt là công tác hậu kiểm chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế. Tuy tình trạng khai thác KS không phép, trái phép giảm nhưng vẫn còn tồn tại, nhất là khai thác đất sét gạch ngói và cát xây dựng. Điều này gây khó khăn cho công tác quản lý, ảnh hưởng tới cảnh quan môi trường. Việc cấp phép khai thác thời hạn ngắn, công suất thấp đáp ứng được những nhu cầu trước mắt của thị trường nhưng bộc lộ nhiều hạn chế như: chưa đánh giá đầy đủ chất lượng, trữ lượng KS trong khu vực khai thác, không kiểm soát được sản lượng khai thác thực tế, công tác phục hồi môi trường trong và sau khai thác chưa được thực hiện đầy đủ, các doanh nghiệp khai thác không đầu tư công nghệ tiên tiến nên không đạt hiệu quả cao… Đặc biệt, hoạt động thăm dò, khai thác còn nhiều hạn chế. Từ năm 2008 đến 2012, toàn tỉnh chỉ thực hiện được khoảng 1,5 - 2% so với quy hoạch.

Chú trọng chất lượng khai thác

Trữ lượng KS trên địa bàn tỉnh tập trung nhiều là đá xây dựng, do đó, hoạt động khai thác đá hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu sử dụng của tỉnh và khu vực đến năm 2015; chất lượng và trữ lượng đều đáp ứng được yêu cầu làm vật liệu xây dựng thông thường. Trong khi đó, hiện nay, nguồn cát xây dựng lại thiếu hụt khá lớn; nguồn đất sét gạch ngói chưa hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu sử dụng trên địa bàn. Ngoài ra, vật liệu san lấp có tiềm năng lớn, hoàn toàn có thể đáp ứng nhu cầu sử dụng trong tỉnh và khu vực nhưng phải có biện pháp chấn chỉnh hoạt động khai thác.

Thời gian qua, tỉnh đã hướng đến việc hạn chế, giảm dần các mỏ có quy mô nhỏ lẻ (nhất là khai thác đá xây dựng) để tập trung đầu tư thăm dò, khai thác các mỏ quy mô công nghiệp theo định hướng quy hoạch khai thác KS. UBND tỉnh đã điều chỉnh, bổ sung quy hoạch năm 2008 nhằm nhanh chóng tạo đột phá trong hoạt động khai thác, chế biến KS, góp phần đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh đến năm 2020. Tại kỳ họp thứ 5, HĐND tỉnh khóa V đã thông qua Nghị quyết về Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng KS tỉnh Khánh Hòa giai đoạn đến năm 2015 và định hướng sau năm 2015. Theo đó, đến năm 2015, địa phương có 82 khu vực với tổng diện tích 5.918ha; sau năm 2015 sẽ có thêm 9 khu vực với 2.459ha (đã có một số khu vực được điều chỉnh loại khỏi quy hoạch năm 2008).

Để khai thác các chủng loại KS đạt hiệu quả tối đa, ngoài việc thực hiện các chính sách, tỉnh sẽ tập trung giải pháp về vốn, công nghệ, nguồn nhân lực, bảo vệ môi trường, quản lý và sử dụng quỹ đất. Trong đó, tranh thủ tối đa vốn đầu tư trong nước của các thành phần kinh tế kết hợp với huy động vốn đầu tư nước ngoài thông qua kêu gọi đầu tư, liên doanh, liên kết; sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước để đầu tư điều tra địa chất, tìm kiếm, phát hiện các loại KS có triển vọng; định hướng phát triển công nghệ khai thác và chế biến cho từng giai đoạn và chủng loại KS, khuyến khích những dự án có công nghệ sạch, hiện đại; hỗ trợ và khuyến khích đào tạo, thu hút nhân lực nhằm hình thành đội ngũ có trình độ chuyên môn cao trong thăm dò, khai thác và chế biến KS.

L.H.T