Mùa khô 2012 - 2013: Dự báo hạn nặng

Mùa mưa năm nay đã gần hết, nhưng các hồ thủy lợi ở miền Trung và Tây Nguyên vẫn thiếu hụt nước nghiêm trọng. Dự báo, mùa khô năm sau, tình hình hạn hán sẽ khốc liệt hơn mọi năm.

Mùa mưa năm nay đã gần hết, nhưng các hồ thủy lợi ở miền Trung và Tây Nguyên vẫn thiếu hụt nước nghiêm trọng. Dự báo, mùa khô năm sau, tình hình hạn hán sẽ khốc liệt hơn mọi năm.

Hồ chứa thiếu nước

Tại Hội thảo về công tác phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn và đảm bảo sản xuất vụ Đông Xuân 2012 - 2013 diễn ra tại Nha Trang do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) tổ chức sáng 14-12, các đại biểu dự hội nghị nhận định: Nguy cơ hạn hán sẽ diễn ra khốc liệt tại Trung bộ, Tây Nguyên và Nam bộ trong mùa khô 2012 - 2013, đặc biệt là khu vực từ Quảng Trị - Ninh Thuận. Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương, năm nay, mùa mưa diễn ra bất thường khiến các con sông trên địa bàn các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên chỉ xuất hiện lũ nhỏ, không có lũ. Các đợt mưa xảy ra ít, tập trung ở Bắc Trung bộ vào tháng 8 và 9. Ở Trung bộ và Nam Trung bộ, chỉ có 1 - 2 đợt mưa tương đối lớn, ít hơn nhiều so với cùng kỳ; mùa mưa lại kết thúc sớm hơn mọi năm, do đó thời gian hạn hán sẽ kéo dài.

Đại diện Tổng cục Thủy lợi cho biết, năm nay, mưa chủ yếu xuất hiện ở vùng ven biển, nên các hồ chứa đầu nguồn không tích đủ nước. Đặc biệt, trong 2 tháng cao điểm để tích nước là tháng 10 và 11, tổng lượng mưa từ Quảng Trị đến Ninh Thuận thiếu hụt 70 - 90%. Tính đến hết tháng 11-2012, các hồ chứa thủy lợi tại Trung bộ còn thiếu hụt 30 - 50%, Tây Nguyên thiếu khoảng 15 - 30% so với dung tích thiết kế hồ chứa. Riêng các hồ chứa tại các tỉnh như Hà Tĩnh, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Đắk Lắk, thiếu hụt đến 60 - 80% do chỉ xuất hiện 1 - 2 đợt lũ. Trong khi đó, từ nay đến mùa khô, dự báo sẽ không còn mưa nên khả năng tích nước tại các hồ chứa là không thể.

Hạn hán trên diện rộng

Hạn hán trong mùa khô năm nay có nguy cơ làm nhiều loại cây trồng bị mất mùa.

Theo dự báo, lượng mưa trong mùa khô hạn 2012 - 2013 tiếp tục giảm tại các tỉnh Trung bộ, Tây Nguyên và Nam bộ. Theo đó, trong mùa khô, sẽ xuất hiện 1 - 2 cơn mưa vào tháng 4 và 6, nhưng lượng mưa không đáng kể, sau đó, hạn hán kéo dài suốt mùa khô. Tại Bình Định - địa phương dự báo sẽ chịu hạn hán nặng nề nhất trong mùa khô năm sau, tình hình khô hạn xuất hiện sớm hơn các nơi khác.

Một yếu tố nữa: dòng chảy trên các sông tại miền Trung và nhiều nơi khác trong mùa khô năm sau dự báo sẽ giảm nhiều so với các năm. Đỉnh điểm là các sông từ Hà Tĩnh đến Bình Thuận suy giảm từ 40 - 50%, có nơi từ 70 - 80%. Bên cạnh đó, nhiệt độ trong mùa khô năm sau

 ở miền Trung, Tây Nguyên, Nam bộ dự báo tăng 0,5 - 1,50C, nên nhiều lo ngại vấn nạn nước mặn xâm nhập sâu xảy ra. Dự đoán, vào khoảng tháng 4 đến tháng 5-2013, nước có độ mặn 4 phần ngàn sẽ xâm nhập vào sâu đất liền các vùng ven biển đồng bằng sông Cửu Long từ 40 - 50km. Các nhà chuyên môn lo lắng, mùa khô hạn năm nay sẽ diễn ra trên diện rộng, lặp lại các trận hạn hán lịch sử năm 1998 và 2002.

Tại hội thảo, nhiều đại diện ngành Nông nghiệp các địa phương cho hay, thời gian tới, ngành Nông nghiệp cần khuyến cáo bà con nông dân chuyển đổi gieo trồng các giống lúa ngắn hạn, chịu hạn cao. Bên cạnh đó, công tác điều tiết nước tại các hồ chứa cần được giám sát chặt chẽ. Ngoài ra, các địa phương cũng chủ động lên phương án chống hạn hán. Ông Hoàng Văn Thắng - Thứ trưởng Bộ NN-PTNT nhận định: “Với mực nước hiện có ở các con sông, hồ chứa, hồ thủy điện và những dự báo diễn biến trong mùa khô năm nay, thời gian tới, chúng ta sẽ phải đối mặt với nạn hạn hán nghiêm trọng. Vấn đề khô hạn phải có sự vào cuộc của cả cộng đồng; phải có kế hoạch đồng bộ, tiết kiệm nước, song song với đó là tu sửa, nạo vét lại các hệ thống kênh mương”.

TRƯỜNG GIANG