Bạn có nhớ không, hồi xưa, khi chúng mình cùng học cấp hai, mỗi lần đến giờ làm luận tôi rất khổ sở. Mỗi bài luận được viết trong hai giờ đồng hồ mà có khi cảm hứng không chịu đến. Phòng học của bọn mình có mấy ô cửa kính hướng ra đường.
Bạn có nhớ không, hồi xưa, khi chúng mình cùng học cấp hai, mỗi lần đến giờ làm luận tôi rất khổ sở. Mỗi bài luận được viết trong hai giờ đồng hồ mà có khi cảm hứng không chịu đến. Phòng học của bọn mình có mấy ô cửa kính hướng ra đường. Ngồi trong lớp nhìn qua ngôi tháp nhà thờ bên kia, thấp thoáng sau mấy ngọn dương, hồn thơ trống rỗng. Có khi tôi ngồi bẻ ngón tay mãi trước trang giấy nháp có mấy chữ, thế rồi không biết ở đâu, cảm hứng đột nhiên ùa tới, tôi viết ròng rã vào giấy làm bài, không cần nháp, bài làm của tôi chỉ kịp chấm hết vào những phút cuối cùng.
Đó là chuyện ngày xưa mà dạo này tôi có rất nhiều cơ hội để nhắc lại. Bạn biết đó, ngày tháng trôi qua rất nhanh, tôi chưa kịp thấy mình trưởng thành thì tóc đã bạc. Hôm trước, họp mặt bạn cũ, nghe tôi nói như vậy ai cũng cười nhưng không có ai phản đối. Mấy người đó, có người biết bạn, có người không, nhưng cũng như tôi, tất cả đều là học trò trường nữ. Chúng tôi rủ nhau vào nhà hàng, cùng gọi món ăn ngon, có cả mấy lon bia vàng óng. Nhưng thay vì cụng ly ra rả để bàn chuyện làm ăn như số người chung quanh, chúng tôi lại chụm đầu kể chuyện ngày xưa rồi cười, cười nhiều đến chảy nước mắt. Đá tan, bia nhạt, thế nhưng ai cũng thấy lòng nhẹ nhàng và vui như tết.
Mà có chuyện gì rõ ràng đâu nên tôi không biết bắt đầu thế nào để kể lại cho bạn nghe. Có người nhớ dai nhắc chuyện tận đẩu tận đâu từ hồi xây trường mới, chuyện mấy cây dương mới trồng bé tẻo teo, thân cây như ngón tay út, còn cành lá lưa thưa như tóc trẻ con mọc chậm. Chuyện mấy đứa con gái được chăm sóc kỹ lưỡng trong bốn tường rào cao là sự tò mò cho bọn con trai trong thành phố.
Lâu lắm, bạn không về Nha Trang, chắc bạn không biết rằng những cây dương bé xíu ngày xưa bây giờ cao hơn trường hai tầng. Cả một rừng cây dương rầm rì che mát khoảng sân nhưng nhìn ngôi trường không còn lãng mạn vì thiếu bóng những tà áo dài trắng của bọn mình. Bây giờ, đó là một ngôi trường cấp hai. Có lần tôi về trường họp phụ huynh cho con gái, tình cờ tôi lại vào phòng học hồi mình học lớp 12, ngồi lại ngay chỗ cũ của mình năm xưa. Tôi hồi hộp tìm xem tên của mình khắc trên góc bàn có còn không. Đố bạn tôi thấy gì? Thật là kỳ diệu. Bao nhiêu năm đã đi qua, bao nhiêu đổi thay vì cuộc sống vốn là sự chuyển dịch không ngừng, vậy mà cái bàn cũ vẫn còn nằm chỗ đó, vẫn tên của tôi nguyên vẹn. Có điều nó đã mờ vì mặt bàn cũng bị thời gian làm cho mòn đi rất nhiều. Tôi ứa nước mắt vì xúc động, nếu là bạn, bạn có khóc không?
Tôi là đứa mau nước mắt, bây giờ cũng không khác ngày xưa. Hôm qua, con gái tôi gọi điện về nói nó đã làm lễ tốt nghiệp mà không báo trước cho tôi. Trẻ con bây giờ năng động, giỏi giang, nhưng không chu đáo bằng bọn mình hồi đó. Nó không biết là tôi chờ đợi đến ngày được mời đến trường, ngắm nhìn nó rực rỡ trong áo mũ xênh xang. Có thể là tôi cũng khóc, nhưng đó là những giọt nước mừng vui chứ không phải vì cảm thấy tủi thân như bây giờ.
Dạo này tôi thích được nghỉ ngơi nhiều hơn. Chiều chiều, vợ chồng chúng tôi thường đưa nhau đi dạo một vòng đường biển. Con đường hoang sơ, mộc mạc ngày bọn mình còn nhỏ bây giờ đẹp đẽ hơn nhiều, lộng lẫy hơn nhiều. Nhiều người như chúng tôi lắm, cho xe chạy thật chậm để ngắm con đường với rất nhiều màu hoa vàng, đỏ, tím lẫn trong màu xanh của cỏ và những tàng dương được cắt xén cẩn thận. Và bãi biển nơi bọn mình ngày xưa hay rủ nhau ngồi mỗi lần không có giờ học bây giờ rất gần bờ. Tôi có cảm tưởng chỉ cần một bước dài là chạm đến bãi cát ẩm nước, mịn màng. Thời gian cứ trôi qua, biển xâm thực nên đến gần đất liền như bài học vạn vật hồi xưa, hay bởi ta đã lớn nên nhìn thứ gì cũng thấy nhỏ bé, gần gũi?
Vậy đó, bạn hãy thu xếp công việc, tự thưởng cho mình một ít thời gian để về đây như một du khách cũng được, như một người con đi xa về thăm nhà cũng được. Chúng ta sẽ ngồi cùng nhau ôn lại những kỷ niệm cũ. Tôi chắc rằng bạn sẽ thấy thời gian vô nghĩa vì ngôi trường vẫn còn đó, những con đường vẫn còn đó. Vẫn biển xanh, trời xanh. Vẫn cát vàng và những con sóng bạc đầu.
Còn rất nhiều điều mà tôi muốn bạn biết thêm về quê nhà. Nhưng cảm hứng diễn đạt của tôi lại có chừng. Bạn về nhé, tuần sau, tháng sau... Mùa mưa đến rồi đó.
Lưu Cẩm Vân