Gia vị thực phẩm &quot;khắc cô vi&quot;

Mùa dịch bệnh Covid-19, nhiều gia đình chọn cách ăn uống ở nhà, giảm hẳn một khoản chi phí đi ăn ngoài, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Những bà nội trợ ra sức chế biến, đổi món mỗi ngày bởi mọi thành viên trong gia đình về nhà đúng giờ cơm chiều mà trước kia có thể là con trai học thêm, con gái sau giờ làm việc còn lang thang mua sắm với bạn, rồi ăn ngoài, ông chồng thì làm vài ve mới về với vợ… khiến mâm cơm ít khi đông đủ.

Bà nội trợ luôn chuẩn bị những gia vị thực phẩm khắc “cô vi” như gừng tươi cho món kho cá hay kho thịt gà; sả cây cho các món cà ri, bún bò… hay nấu nước với gừng, chanh uống nước mỗi ngày…

Có thể thấy, trong kho gia vị của người Việt có rất nhiều món “khắc cô vi”, giúp tăng đề kháng phòng bệnh cảm cúm như: tỏi, gừng, hành, hẹ…

Có nhiều cách ăn tỏi. Nếu không ăn được tỏi sống thì làm chín qua như các món cháy tỏi, rau muống, rau lang xào tỏi, xào thịt bò... Tỏi ăn sống có nhiều cách như: cắt lát mỏng ngâm giấm, cho xíu đường, muối; làm nước mắm ớt tỏi trong các món cá chiên, thịt luộc… Trong siêu thị có bán bột tỏi rất tiện dụng ướp các món chiên, nướng rồi chiên bằng nồi chiên không dầu, thành phẩm như thịt nướng ăn rất ngon.

Hành lá chủ yếu dùng trong các món nêm như: canh, xào, phở, bún, bánh canh. Nếu bạn dùng thêm hẹ thì còn ngon hơn. Cây hẹ dễ trồng, có thể trồng trong chậu, có rau ăn quanh năm. Cái hay của hẹ là có thể dùng làm gia vị thay thế hành lá hay tỏi, vừa là một loại rau dùng trong các món chiên, xào, nấu canh… Đặc biệt hơn, xưa nay hẹ nổi tiếng với nhiều công dụng chữa bệnh như: ho, cảm, táo bón, đau răng… Hẹ có thể ăn sống như các loại rau thông thường khác, chủ yếu có mặt trong các món cuốn. Món gỏi cuốn không thể thiếu hẹ. Vị hơi hăng nồng của hẹ sẽ phụ trợ cho vị chua của khế, chát của chuối chát và vài mùi vị thơm khác nữa của rau thơm (quế, húng) tạo cho món gỏi cuốn cái ngon khác biệt! Ở Nha Trang có món nem nướng rất ngon. Trong cuốn nem nướng, ngoài thịt nướng chủ đạo, có hẹ, xoài, thêm tỏi và hành chua mới ngon. Loại tỏi Ninh Vân, tép nhỏ xíu, thơm, ít cay. Hành, cà rốt ngâm giấm chua ngọt. Trong món dưa giá, ngoài đu đủ xanh, củ đậu, giá, dứt khoát phải có hẹ. Vị hăng hăng của hẹ làm cho dưa giá ngon hơn, ăn với món cá nấu ngọt hay cá kho có thể khử mùi tanh của cá.

Trong món mì hoành thánh, hẹ thay thế hành lá làm rau nêm. Nếu hành xắt nhỏ thì hẹ lại xắt thành khúc ngắn. Ở trạng thái hơi dai dai, hẹ làm cho món hoành thánh ngon và có vị riêng thanh tao, khác hẳn nêm với hành lá. Ngoài ra, hẹ còn làm gia vị nêm nếm trong các món canh cá, đặc biệt là canh cá nấu măng chua. Với món canh bầu, bí có thể nêm hành lá cùng với hẹ cũng rất ngon.

Trong các món bánh căn, bánh ướt, bèo, hỏi, ở vùng Ninh Hòa, Vạn Ninh thông dụng mỡ hẹ thay hành. Món canh hẹ nấu với đậu hũ và thịt nạc cũng ngon và bổ dưỡng.

Ở các vùng quê Khánh Hòa có món xác đậu xào hẹ. Xác đậu là phần xơ còn lại khi người ta làm đậu hũ. Xác đậu xào với dầu rồi cho hẹ vào đảo chín, nêm nếm vừa ăn. Món này ăn với bánh tráng nướng. Đây là món ăn nhà nghèo ngày xưa, có lẽ giờ đây chỉ còn trong ký ức một thời, bởi xác đậu ít thấy bán ở chợ nữa!

KIM DUY