Đã thành lệ, Tết năm nào mẹ tôi cũng làm mứt. Cả nhà ngồi quanh bếp lửa, hít mùi thơm ngọt ngào của những chảo mứt đang sôi lục bục. Mẹ ngồi bên chảo mứt, luôn tay đảo mứt, trộn đường… Bên ngoài, gió rít từng cơn, xào xạc. Trên mái tôn, những hạt mưa phùn rơi nhè nhẹ…
Đã thành lệ, Tết năm nào mẹ tôi cũng làm mứt. Cả nhà ngồi quanh bếp lửa, hít mùi thơm ngọt ngào của những chảo mứt đang sôi lục bục. Mẹ ngồi bên chảo mứt, luôn tay đảo mứt, trộn đường… Bên ngoài, gió rít từng cơn, xào xạc. Trên mái tôn, những hạt mưa phùn rơi nhè nhẹ…
Chiều 30, cả nhà cùng bắt tay vào gói bánh. Gọi là cả nhà nhưng thật ra chỉ có ba biết gói. Chúng tôi ngồi cạnh, chăm chú theo dõi từng động tác của ba, trầm trồ và thán phục nhìn những cái bánh chưng vuông vắn, bánh tét tròn trĩnh… Đứa nào cũng háo hức chờ đến khi ba gói xong bánh lớn, khi đó, bao giờ ba cũng dành lại ít nếp, đậu xanh và thịt để gói cho mỗi đứa con một cái bánh nhỏ xíu. Lúc mới bắc bếp nấu bánh, ba anh em xung phong ngồi canh. Nhưng rồi, bếp lửa ấm quá khiến mắt đứa nào cũng trĩu xuống nên lần lượt vào nhà ngủ. Còn lại ba mẹ ngồi trông nồi bánh tới sáng.
Năm ba mất vì bạo bệnh, cả nhà buồn hiu nên Tết đó, nhà tôi không làm mứt hay gói bánh. Mẹ ra chợ mua các thứ về đặt lên bàn thờ cúng ông bà và ba. Tết sau, sợ các con mất vui nên gần Tết mẹ lại gói bánh, làm mứt. Bánh mẹ gói không đẹp như ba gói, nhưng chúng tôi vẫn có bánh nhỏ của mỗi đứa. Và quan trọng hơn là trong nhà lại có không khí Tết.
Thời gian trôi qua. Anh Hai vào TP. Hồ Chí Minh học đại học rồi “bén rễ” luôn tại đó. Mẹ tuy buồn nhưng tự an ủi: “Con cái kiến giả nhất phận, đành vậy chứ biết làm sao!”. Năm sau, chị Ba cũng “theo chồng bỏ cuộc chơi”, về một nơi cách nhà mấy trăm cây số. Căn nhà nhỏ chỉ còn tôi và mẹ, trở nên rộng rinh. Những ngày cuối năm, mẹ hay ra ngoài hiên, lúc nhìn lên phương bắc, lúc ngóng về hướng nam, ánh mắt buồn thiu. Tôi ôm vai mẹ: “Sắp Tết rồi! Thế nào anh chị cũng về!”. Mẹ thở dài: “Năm ngoái anh con và chị dâu ăn Tết ở nhà mình rồi, năm nay nó phải về bên vợ chứ? Chị Ba con là dâu trưởng, Tết phải lo việc nhà chồng, đâu có bỏ đó mà về được?”. Tôi im lặng vì biết mẹ có lý. Chắc Tết này sẽ buồn lắm vì nhà đâu còn ai. Gói bánh, làm mứt chi cho mất công, ai ăn?
Không ngờ, mờ sáng 29, có tiếng chuông cửa. Tôi ra mở cửa và rồi reo lên: “Ô! Là anh Hai cùng chị dâu!”. Mẹ bước ra, mắt rạng ngời mà miệng lắp bắp: “Sao các con không gọi cho mẹ?”. Anh Hai nháy mắt: “Tụi con muốn tặng mẹ món quà bất ngờ!”.
Anh chị biếu mẹ hộp thuốc đông trùng hạ thảo để mẹ uống cho khỏe. Chị dâu đưa tôi bộ áo dài trắng: “Năm mới Út có áo mới nè” .
Mẹ con đang hàn huyên, điện thoại bàn chợt reng. Tôi cầm máy. A! Chị Ba. Chị báo sẽ có mặt ở nhà vào chiều nay, cùng anh rể. Mẹ cười mà mắt rưng rưng: “Thiệt hả con? Con không phải lo Tết ở nhà chồng sao?”. Tiếng chị Ba hồ hởi trong điện thoại: “Tết đầu tiên xa nhà nên con được ưu tiên”. Gác điện thoại, mẹ quay sang tôi bảo: “Út ra chợ mua ngay các thứ, tối nay nhà mình nấu bánh!”.
Chập tối, khi ngọn lửa dưới nồi bánh vừa được nhóm lên thì chị Ba và anh rể về tới nhà, lỉnh kỉnh nào bánh ổ, bánh tráng dừa, rượu nếp cẩm: “Quà quê chồng con”, chị Ba thủ thỉ. Bữa cơm muộn được dọn ngay trên cái chiếu trải cạnh nồi bánh đang sôi nghi ngút.
Ăn xong, mẹ nói mọi người đi nghỉ. Ai cũng xua tay: “Mẹ làm suốt ngày, mệt rồi, đi ngủ đi”. Mẹ cười: “Mấy đứa về, mẹ đâu có mệt”.
Câu chuyện bên nồi bánh rôm rả. Có bao nhiêu chuyện muốn kể, muốn nói, muốn nghe… Gần sáng, anh Hai ôm vai mẹ, thì thầm: “Mẹ ơi, tối mai mẹ làm cơm cúng ba, cúng ông bà rồi nhà mình đón giao thừa sớm chút nhen”. Mẹ đang đẩy cây củi to vào bếp, quay lại: “Chi vậy con?”. Anh Hai ngập ngừng: “Năm ngoái, con và vợ ra đây ăn Tết rồi. Năm nay, tụi con sẽ đón Tết bên nhà vợ, nhưng sợ mẹ buồn nên tranh thủ… Tối mai tụi con phải vô rồi”. Mẹ chưa kịp nói gì thì chị Ba lúng búng như có lỗi: “Chúng con cũng vậy mẹ à! Con là dâu trưởng, lại là Tết đầu tiên, mùng một phải đi chào bà con… Nhưng vì thương mẹ nên…”.
Cây củi bén lửa, bùng lên thứ ánh sáng rực rỡ, soi rõ những giọt nước lóng lánh nơi khóe mắt mẹ. Chị Ba vòng tay ôm mẹ: “Mẹ đừng buồn, sang năm chúng con sẽ về suốt mấy ngày Tết”. Mẹ đưa tay chùi má, gật đầu: “Không phải buồn mà là mẹ vui đó. Mấy đứa con dù đi xa vẫn cố về nhà với mẹ trong đêm cuối năm. Mai đi, nhớ mang bánh theo, nói quà của mẹ gởi. Nói mẹ cảm ơn ông bà sui đã cho các con về với mẹ, nghen”.
Tất cả đồng loạt “dạ” thật to. Lửa trong bếp cũng bật lên những tiếng reo tí tách như phụ họa niềm vui sum họp của cả nhà.
. Truyện ngắn của Trần Thị Thảo Duy
