Cõi người dưng - sự cực đoan của cuộc sống hiện đại

Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa phát hành cuốn sách Cõi người dưng (Nomadland) của nữ nhà báo trẻ người Mỹ Jessica Bruder. Tập ký sự này là thành quả của hơn 3 năm ròng cô từ bỏ cuộc sống tiện nghi, lang thang khắp nước Mỹ sống cùng với những “Nomad” - những du dân có tên mà không có nhà. Ngay sau khi xuất bản năm 2017, tác phẩm đã nhận được nhiều giải thưởng trong nước và quốc tế. Tác phẩm được chuyển thể thành phim cùng tên và đoạt giải Oscar năm 2021. Vì sao Cõi người dưng - một tập bút ký, thể loại phi hư cấu lại được quan tâm đến vậy?

Đó là vì xuyên suốt tác phẩm, người đọc thấy tác giả đã chạm tới vấn đề nóng bỏng của xã hội Mỹ thế kỷ XXI - những du dân sống hoàn toàn trên những chiếc xe. Giữa lòng đất nước Mỹ giàu có, còn đó rất nhiều người có hoàn cảnh khó khăn, kiệt quệ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2007 - 2009 mà khởi đầu ở Mỹ. Họ mất việc, không có thu nhập, gia đình ly tán… Cũng có thể họ là những người chịu thương tổn nặng nề trong cuộc sống do mất người thân, do bệnh nặng, do sốc tình cảm… Để sinh tồn, họ chọn cuộc sống lưu động trên những chiếc xe được cải tạo thay cho mái nhà, tìm cho mình cuộc sống tự do, kết nối với thiên nhiên để tự chữa lành mình.

Với ngôi nhà di động 4 bánh này, họ sống phiêu du, rày đây mai đó, chối bỏ cách sống bình thường, tức là phải có nhà cửa, nghề nghiệp ổn định, vợ chồng con cái đề huề… để theo đuổi lối sống tự do cực đoan. Họ sống một cuộc sống tối giản và dùng giá trị tinh thần từ trải nghiệm dọc ngang trên đường thay cho mọi thước đo và nhu cầu vật chất. Họ là một lớp người trong xã hội chỉ có tên tuổi nhưng không có địa chỉ!

Cõi người dưng không tô vẽ hào nhoáng, cổ xúy cho cuộc sống của những người du cư ấy. Bằng ngòi bút khách quan, tác giả đã vẽ nên những người khắc khổ nhưng không khổ hạnh. Họ táo bạo nhưng rất thực tế. Họ có vẻ cô độc nhưng thực ra luôn quan tâm lẫn nhau. Để có cuộc sống du cư với cơ hội nhìn ngắm thế giới mỗi ngày, họ phải đánh đổi và trả giá không ít. Cõi người dưng giúp bạn đọc hiểu được những điều tàng ẩn đằng sau vẻ đẹp của sự tự do, hiểu thêm về một xã hội hợp chủng quốc của Mỹ vốn đã vô cùng đa dạng, hiểu thêm những áp lực trong cuộc sống hiện đại và con người chọn cách chung sống với nó.

Với người đọc thông thường, chỉ là đọc để mở mang kiến thức thì tác phẩm là một phần của xã hội Mỹ sống động. Với bạn đọc là người liên quan đến viết lách, Cõi người dưng gắn liền với 3 năm lăn lộn với thực tế, với hàng ngàn cuộc phỏng vấn đa dạng của một nhà báo trẻ… để lại rất nhiều suy ngẫm và những bài học tự rút ra.

THỦY NGÂN