Vùng trời thơ ấu

Vào một nhà sách ở TP. Hồ Chí Minh, tôi bắt gặp trên kệ cuốn sách “Vùng trời thơ ấu” của cố nhà văn Võ Hồng. Trong tôi dâng trào nỗi cảm xúc về “hoài cố nhân”.

“Vùng trời thơ ấu” là tập truyện ấn hành năm 1995, bao gồm các truyện ngắn nhà văn Võ Hồng viết vào thập niên 70 có đăng trên các báo ở miền Nam. Trong lời giới thiệu cuốn sách, nhà văn Võ Hồng tâm sự: “Nhân vật xưng tôi trong tập sách “Vùng trời thơ ấu” và nhân vật xưng tôi trong “Vẫy tay ngậm ngùi” là một. Là cô bé khi lên bảy tuổi đã ngủ gục trên trang thư viết gửi mẹ sau khi theo cha thăm mẹ vào sáng mùng một đầu năm. Bây giờ cô bé là nữ sinh đang bước trên ngưỡng cửa đại học. Cô vẫy tay chào những năm tháng tuổi nhỏ của mình, lòng ngậm ngùi vì mình không còn bé bỏng ngây thơ, mình sắp giã từ kỷ niệm”. Đọc những dòng cảm xúc ấy, nếu ai đã biết về Võ Hồng, về hoàn cảnh của ông thì hiểu rằng hình như ông đã viết thay cho con gái yêu của mình vì vợ ông mất rất sớm, để lại cho ông bầy con thơ, trong đó có những đứa con gái bé bỏng dễ thương của mình ở Nha Trang. Do đó, chắc chắn trong tập sách có rất nhiều câu chuyện, hình ảnh, âm thanh của cuộc sống một thời đã qua mà tâm hồn nhạy cảm, xao xuyến yêu thương của Võ Hồng đã cảm nhận và viết.

Câu chuyện đầu tiên có tên “Công chúa lạc loài” là kỷ niệm tuổi thơ trong trẻo nhưng buồn của nhân vật xưng “tôi” - cô bé kể những chuyến về quê, vào Sài Gòn hay về Nha Trang với những người thân như má, anh hay người ba… Hình ảnh các miền quê qua lăng kính mùa hè chói chang rực rỡ nhưng vẫn có những điều sâu lắng buồn vì hoàn cảnh cuộc sống, của chiến tranh ly tán. Ngòi bút của Võ Hồng viết giản dị, chi tiết, chân thực như lời kể vừa hiền vừa trầm lắng. Có lẽ thông qua nhân vật “tôi”, người đọc hiểu về một góc gia đình của nhà văn trên thực tế nên rất xúc động.

Tiếp tới, những truyện: “Chào vùng đất cao nguyên”, “Trên những chặng đường”, “Mái chùa xưa”, “Mùa xuân nghe tiếng chim”, “Vĩnh biệt cây trứng cá”, “Giã từ tuổi thơ”… và khi khép lại 200 trang sách nhỏ xinh thì đây đúng là cuốn tự truyện rất giàu cảm xúc của Võ Hồng thông qua những chuyện nhỏ về cuộc sống của nhân vật “tôi” - tức con gái nhà văn. Với ai chưa hiểu hay biết về nhà văn, đọc “Vùng trời thơ ấu” sẽ cảm nhận về bức tranh giàu chi tiết ở Nha Trang, Sài Gòn, Đà Lạt, Bình Định, Phú Yên… Thực ra, đây là những nơi bước chân gia đình nhà văn Võ Hồng đã tới, đã ở và làm việc. Tuy vậy, dưới ngòi bút tinh tế, nhạy cảm của nhà văn, những hình ảnh, câu chuyện hiện nên rất nhẹ nhàng, dù rằng có những việc vô cùng đau đớn, vô cùng tha thiết trước nỗi mất mát lớn lao của những con người trong cuộc đời nhân vật, cũng là của nhà văn. Bởi thế, đúng như tên gọi, tập sách “Vùng trời thơ ấu” thực sự là một tác phẩm đậm nét phong cách của Võ Hồng.

 “Vùng trời thơ ấu” đem lại cho người đọc dạt dào cảm xúc. Vì thế, Nhà xuất bản Kim Đồng đã xếp cuốn sách này vào tủ sách tác phẩm chọn lọc dành cho thiếu nhi. Tuy vậy, thực tế người lớn khi đọc vẫn thấy yêu thương vô cùng dòng văn của Võ Hồng.

DƯƠNG TRANG HƯƠNG